Emma Helen Blair
Si Emma Helen Blair (Septyembre 12, 1851 – Septyembre 25, 1911) sarong Amerikanong historyador, peryodista, asin editor. Saro sa pinakamaoonabihan na obra niya iyo an mala-monumentong trabaho niya dapit sa nadokumentaryong historya kan Filipinas.[1][2]
Biograpiya
[baguhon | baguhon an source]Si Emma Helen Blair namundag kan Septyembre 12, 1851, sa Menasha, Wisconsin asin nagklase sa haiskul sa Westfield, Massachusetts. Pakagraduar nagtukdo siya sa eskwela publika nin duwang taon dangan naghubo sa Milwaukee ta duman nagin siyang peryodista. Kan 1892, nagkua siyang postgraduate na trabaho sa historya, ekonomiks, asin sosyolohiya sa Wisconsin State University. Dangan siya nagin librarian sa Wisconsin Historical Society.
Kan 1894, si Blair nagdemitir sa library asin nagin katuwang ki Reuben Gold Thwaites. Si Thwaites iyo an kagpalis kan 73-tomong obra na naapod na Jesuit Relations (1896–1901). An obrang abang pagkadakula na ini linalalaman nin mga pagtradusir sa Ingles kan mga report na taonan na pinapaluwas kan pamayo kan mga misyon Jesuita sa Nueva Francia sa tagapamahalang Heswita sa Pransya sa mga taon pag'ultan 1632 asin 1673. Si Blair nagpartisipar sa pagpakarhay asin sa mga pagtaong nota igdi. Pakatapos sa trabaho sa Jesuit Relations, siya nadamay pa sa pagpakarhay kan journal ni Padre Louis Hennepin asin kan mga journal kan ekspidisyon na Lewis asin Clark, manta siya yaon pa ki Thwaites.
Kan 1903, si Blair pinu'nan an proyektong iyo an nagpaparomdom na gayo saiya, an pagpalis sa Ingles asin pagpakarhay kan mga dokumento historikal nin Filipinas na an mga ini napublikar sa 55ng tomong serye na tituladong The Philippine Islands, 1493-1898 (1903–09). An saiyang katuwang iyo si James A. Robertson, na nagin man librarian sa Philippines Library sa Manila. Kadaklan kan mga dokumento kan katipunan na ngana na pagkadakul, dai pa lamang naipalis sa Ingles. An tomo nu. 15 asin 16 binibilog kan obra ni Antonio de Morga dapit sa agi-agi kan Filipinas na inapod na Historya kan Isla Filipina Poon Kan Ini Madukayan ni Magellan kan 1521 abot sa Pagbukas kan Ika-17ng Siglo, sarong mahalagang gayong kasaysayan manongod sa mga pinaka-amay na historya kan Isla Filipina.
An saiyang ultimong trabaho iyo an pagpalis asin pagpakarhay kan mga dokumento dapit sa The Indian Tribes of the Upper Mississippi Valley and Region of the Great Lakes (2 vols., 1911–12). An trabahong ini kabali an sinurat ni Nicolas Perrot, an Memoir: The Habits and Customs of the American Indians. Pakalihis sanang pirang aldaw pakaresibi enot na kopya kan tomo Nu. 1 hale sa bindery, si Blair binawian-buhay. Nagadan siya kan aldaw na ining ika-25 nin Septyembre, 1911, sa Madison, Wisconsin.
