Jump to content

Francisca Reyes-Aquino

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Francisca Reyes-Aquino from the Order of National Artists (NCCA)
KamundaganFrancisca Reyes
(1899-03-09)Marso 9, 1899
Bocaue, Bulacan, Captaincy General of the Philippines, Spanish Empire
KagadananNobyembre 21, 1983(1983-11-21) (edad 84)
Manila, Philippines
Trabaho
  • Folk dancer
  • academic
Mga notableng giboPhilippine Folk Dances and Games (1926)
Mga gawadRepublic Award of Merit
(1954)
Ramon Magsaysay Award
(1962)
Order of National Artists of the Philippines

Si Francisca Reyes-Aquino (Marso 9, 1899 - Nobyembre 21, 1983) sarong Pilipino na parabayle asin akademiko na bantog sa saiyang pagsiyasat sa bayleng folk kan Filipinas. Siya sarong resipyente kan Republic Award of Merit asin kan Ramon Magsaysay Award asin sarong designadong National Artist of the Philippines for Dance. [1]

Si Francisca namundag sa Bocaue, Bulacan kan Marso 9, 1899. Si Reyes-Aquino nag-adal nin Physical Education asin naggradwar na may BS Education degree sa Unibersidad kan Pilipinas [2] asin Sargent College sa Boston .

Kabali sa pinakabantog na mga obra ni Reyes-Aquino iyo an saiyang pagsiyasat sa mga bayle asin awit bilang sarong estudyanteng katabang sa Unibersidad kan Filipinas (UP). Sa pagpadagos kan saiyang pag-adal sa graduate, nagpoon siya kan saiyang trabaho kan 1921 na nagbibiyahe pasiring sa mga harayong barrio sa Sentral asin Norteng Luzon . [3][4]

Siya nagpublikar nin sarong tesis kan 1926 na may titulong "Philippine Folk Dances and Games" kun saen siya nagnotar sa mga dating dai naitala na mga porma nin lokal na selebrasyon, ritwal asin isports. Si Reyes-Aquino nadiskubre asin nagtukdo nin mga bayle sa paagi kan saiyang mga libro arog kan Tinikling, Maglalatik, Lubi-lubi, Polka sa Nayon. [5] An saiyang tesis ginibo na nasa isip an mga paratukdo asin mga instruktor sa playground hale sa mga pampubliko asin pribadong institusyon. An trabahong ini pinalawig sa opisyal na suporta ni Presidente kan UP na si Jorge Bocobo kan 1927. Dangan naglingkod siya sa unibersidad bilang parte kan mga paratukdo sa laog nin 18 taon.

Nagserbi siya bilang superbisor kan pisikal na edukasyon sa Bureau of Education kan mga taon 1940. An grupo nin edukasyon nagdistribwir kan saiyang gibo asin inadaptar an pagtukdo kan folk dancing sa paghihingoa na maipalakop an kaaraman sa mga hobenes na Pilipino manungod sa saindang kultural na pamana. Tinawan siya ni Presidente Ramon Magsaysay kan Republic Award of Merit kan taon 1954 huli kan saiyang "pambihirang kontribusyon sa pag'asenso kan kulturang Pilipino". [6] An saiyang mga kontribusyon sa pisikal na edukasyon iyo man an nag-introdusir kan asignatura sa kurikulum kan eskwelahan sa Amerika. [7]

Si Reyes-Aquino igwa man nin ibang mga libro na ipinublikar kabali an Philippine National Dances (1946), Gymnastics for Girls (1947), Fundamental Dance Steps and Music (1948), Foreign Folk Dances (1949), Playground Demonstration (1955), Philippine Tool Dances to Volume I, 1948 VI.

Kagadanan, legasiya asin mga onra

[baguhon | baguhon an source]

Si Francisca nagadan kan Nobyembre 21, 1983, sa Manila, Filipinas.

Si Reyes-Aquino nakaresibe nin pagmidbid huli sa saiyang mga obra arog kan Ramon Magsaysay Award para sa Serbisyo sa Gobyerno kan taon 1962 asin an saiyang designasyon bilang National Artist of the Philippines for Dance kan taon 1973.

Si Francisca tinawan nin onra pagkatapos kan saiyang kagadanan sa paagi nin sarong Google Doodle na dinisenyo kan saiyang popular na tradisyonal na bayleng Pilipino asin ini pigbuyagyag kan Marso 9, 2019, tanganing selebraron an saiyang ika-120 na anibersaryo nin pagkamundag asin para sa saiyang marahayon na marhay na mga kontribusyon sa bayleng Pilipino. [8]

Mga Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. Francisca Reyes Aquino.p.38-47. The National Artists of the Philippines. Cultural Center of the Philippines. and National Commission for Culture and the Arts. Anvil Publishing.2004. ISBN 971-27-0783-0
  2. "5 women who pioneered Filipino folk and modern dance". Rappler (in English). 27 April 2019. Retrieved 2021-01-20. 
  3. "Aquino, Francisca Reyes | CITATION". Ramon Magsaysay Award Foundation. Archived from the original on 27 April 2017. Retrieved 5 February 2016. 
  4. "Francisca Reyes Aquino". The National Commission for Culture and the Arts. 2 June 2015. Archived from the original on 7 February 2016. Retrieved 5 February 2016. 
  5. Bulan, Amierielle Anne (2019-03-09). "How Francisca Reyes-Aquino sought and fought for our country's folk dances". NOLISOLI (in English). Retrieved 2021-01-20. 
  6. "Did you know: National Artist for Dance Francisca Reyes-Aquino". Philippine Daily Inquirer. 21 November 2014. http://newsinfo.inquirer.net/652060/did-you-know-national-artist-for-dance-francisca-reyes-aquino. 
  7. Gonsalves, Theodore. The Day the Dancers Stayed. 
  8. "Francisca Reyes-Aquino's 120th Birthday". Google. 9 March 2019.