Jump to content

Gatas

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Sarong baso nin gatas

An gatas (Ingles: milk) (midbid man sa dae-permentadong porma bilang mahamis na gatas) iyo sarong masustansyang likidong pagkakan na namomokna kan mamaryong glandula nin mga mammal. Ini an pangenot na gunuan nin nutrisyon kan mga aking mammal, kabali na an mga umboy na tawo bago sinda magtulon nin mga solidong pagkakan.[1] An mga enot na laktasyong gatas iyo inaapod na colostrum, na igwa nin mga antibodies na nagpapakusog sa sistemang immuno asin nagpapababa sa peligro nin nagkapirang mga kahelangan. May mga iba pa ining mga nutriyente,[2] arug kan protina asin laktosa. An mga inter-espesye na pagkonsumo nin gatas iyo bakong bihira, partikular sa mga tawo, an iba iyo nagkokonsumo nin gatas kan ibang mga mammal.[3][4]

Bilang sarong agrikultural na produkto, nakokolekta ang gatas hale sa mga hayop. An mga dairy farms iyo nakakamokna nin harus 730 milyong tonelada (800 milyong halipot na tonelada) nin gatas kan 2011,[5] hale sa 260 na milyong atamang.[6] An India iyo an may pinakadakulang namomoknang gatas sa kinaban, asin an nangengenot na nag-eeksport nin skimmed milk na pulbura, alagad nag-eeksport man nin nagkapira pang mga gatas na produkto.[7][8] An pasakat na domestikong demanda para sa mga produktong dairy asin an dakulang demanda-suplay na diperensya iyo pwedeng magtaong dalan sa India para magin net importer nin mga dairy na produkto sa futuro[9] An New Zealand, Alemanya, asin an Netherlands iyo an pinakadakulang mga eksporter nin mga produkto nin gatas.[10] An Tsina asin Rusya an pinadakulang importer nin gatas asin produktong hale sa gatas sa kinaban hasta 2016 kan an parehong nasyun nagkaigwa nin saktong pansadiring suplay na nagresulta sa labing suplay nin gatas sa kinaban.[11]

Mas dakol sa anom na bilyong tawo sa kinaban an nagkokonsumo nin gatas asin mga produktong hale sa gatas. Sa tahaw nin 750 asin 900 na milyong tawo an naka-istar sa mga kaharongan relatibo sa dairy farming.[12]

Kataytayan nin mga ladawan

[baguhon | baguhon an source]

Panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
  1. Van Winckel, M; Velde, SV; De Bruyne, R; Van Biervliet, S (2011). "Clinical Practice". European Journal of Pediatrics 170 (12): 1489–1494. doi:10.1007/s00431-011-1547-x. PMID 21912895. 
  2. Pehrsson, P.R.; Haytowitz, D.B.; Holden, J.M.; Perry, C.R.; Beckler, D.G. (2000). "USDA's National Food and Nutrient Analysis Program: Food Sampling". Journal of Food Composition and Analysis 13 (4): 379–89. doi:10.1006/jfca.1999.0867. Archived from the original on April 7, 2003. https://web.archive.org/web/20030407085442/http://www.nal.usda.gov/fnic/foodcomp/Data/Other/jfca13_379-389.pdf. Retrieved on May 6, 2021. 
  3. Van Esterik, Penny (1995). "The Politics of Breastfeeding". In Stuart-Macadam, Patricia; Dettwyler, Katherine Ann. Breastfeeding: Biocultural Perspectives. Aldine. ISBN 978-0-202-01192-9. 
  4. Radbill, Samuel X. (1976). "The Role of Animals in Infant Feeding". In Hand, Wayland D. American Folk Medicine: A Symposium. University of California Press. ISBN 978-0-520-04093-9. 
  5. "Food Outlook – Global Market Analysis" (PDF). Food and Agriculture Organization of the United Nations. May 2012. pp. 8, 51–54. Archived from the original (PDF) on May 22, 2012. Retrieved August 1, 2012.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. "World Dairy Cow Numbers". [FAO]. January 14, 2014. http://www.dairyco.org.uk/market-information/farming-data/cow-numbers/world-cow-numbers/. 
  7. Anand Kumar (October 21, 2013). "India emerging as a leading milk product exporter". Dawn. Pakistan. Archived from the original on June 30, 2015. Retrieved June 3, 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  8. "Government scraps incentive on milk powder exports to check prices". timesofindia-economictimes. Archived from the original on June 30, 2015. Retrieved June 3, 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  9. "Milk quality in India". milkproduction.com. Archived from the original on June 30, 2015. Retrieved June 3, 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  10. "Top Milk Exporting Countries". Retrieved 3 July 2019. 
  11. Gagnon-Joseph, Nathalie (February 17, 2016). "Three approaches to the milk glut". The Chronicle (Barton, Vermont): pp. 1A, 24A, 25A. https://bartonchronicle.com/three-approaches-to-the-milk-glut/. 
  12. Hemme, T.; Otte, J., eds. (2010). Status and Prospects for Smallholder Milk Production: A Global Perspective (PDF). Food and Agriculture Organization of the United Nations. Archived from the original (PDF) on January 19, 2012. Retrieved December 1, 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)