Gera Sibil sa Myanmar (2021–presente)

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Myanmar civil war
Parte kan the internal conflict in Myanmar
Myanmar civil war (2021–present) townships map.svg
Military situation as of early 2022:Plantilya:Update inline

     State Administration Council (Tatmadaw and allies)
     Joint control between the SAC and EAOs in a ceasefire agreement
     Wa State (United Wa State Army and allies)
     Contested

Petsa 5 May 2021 – present
(Error: Need valid year, month, day)
Lugar Rural areas of Myanmar[1]
Kinaluwasan
Pagbabágo sa
nasasakupan
Tatmadaw's stable control drops to between 72–220 out of 330 townships, though continues to control all major population centers [2][3][4]
Nagralabanan
Flag of Burma National Unity Government

CPB

Allied ethnic armed organizations:
Brotherhood Alliance

ANC

KIO

KNU

ABSDF
KNPP

KNPLF
CNF

PSLF BPLA
Supported by:
NLD
DPNS
ABFSU
 US[8]  China[9][10]

State Administration Council

PNA
SNA
ZRA[14]
Supported by:
USDP
PPP[15]
NDF
PAM
 China[16][17]  Russia[17]

Komandante
Kusog
65,000 (PDF, November 2022 estimate)[20][21] and 135,000 (LDF and EAOs)[nangangaipo nin toltolan] about 150,000 personnel; 70,000 combat troops (Tatmadaw, May 2023 estimate)[22]
Biktima
  • 11,400 residences destroyed (per ISP–Myanmar and Data for Myanmar, as of 12 May 2022)[25]
  • 12,000 civilian properties estimated burnt or destroyed since February 2022 (per OCHA, 31 May 2022)[26]
  • 440 houses and buildings sealed off by the Junta (per AAPP, February 2022.[27]

Plantilya:Campaignbox Myanmar Civil War (2021-2023)

An Gera Sibil sa Myanmar (Burmese: ၂၀၂၁-လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူ့ခုခံတွန်းလှန်စစ်), na inapod man Myanmar Spring Revolution, asin People's Defensive War, sarong padagos na gera sibil kasunod sana sa Insurhensyang pasige sa Myanmar na orog buminoag resulta kan 2021 coup d'état militar asin an pigbunga kaining madahas na pagpapa'untok kan anti-coup'ng mga protesta.[28][29]

Sa mga bulan na suminunod sa coup, an oposisyon naghiro nang magkaburunyog asin nakikampi na sa National Unity Government, na nagbungsod na nin opensiba laban sa junta. Kan 2022, an oposisyon kontrolado na an mahiwas na mga lugar pero totoo bakong mga lugar na dusok sa populasyon.[30][31][32][33][34][35] Sa dakul na mga baryo asin mga banwa, an pag'aatake kan junta nagpadulag sa ginatos na ribong mga tawo na magrarayo sa mga tagong lugar Mala ta kan ikaduwang anibersaryo kan coup, kan Febrero 2023, an chairman kan junta kan State Administration Council, na si Min Aung Hlaing, inako na nakahulpos sa saindang epektibong kontrol an "sobra sa katulohan " kan mga baro-banwaan. Mga independyenteng paramasid an tunay na estadistika mas halangkaw pa diyan, na pwede ngani na mga 72 na sana sa 330 na mga banwaan an natatadang yaon sa kontrol kan Tatmadaw, totoo kabali igdi mga mayor na mga lugar na sentro nin populasyon.[2][3][4]

Sa pagtongtong nin Septyembre 2022, 1.3 million na katawo an internal na nagkaurukag asin napahale sa mga lugar ninda, asin sobra sa 13,000 na kaakian an nagkagaradan. Pag'abot Marso 2023, an UN pigtantya na poon kan nangyari an coup, 17.6 million katawo sa Myanmar nangangaipo nin asistensya pangtawo, manta 1.6 million an mga nagkaurukag sa lugar, asin 55,000 na mga edipisyo nin mga sibilyan an nagkagaraba'. Nagsasabi an UNOCHA na sobra sa 40,000 katawo an nagturulas pasiring sa mga kataraid na nasyon.[36]

Kan Oktobre 2023, an Burmese medya nagbabareta na an mga hababang mga ranggong kaayon sa Tatmadaw naghaharale na, huli ta nagigin komun an pagdulag asin an habang morale. Pinagreport man na an Tatmadaw kontolado na sana an hababa sa 40% kan nasyon.[37][38][39] Kan kaamayi kan Nobyembre kan parehong taon, pinaghareta na tolong armadong grupo sa norte kan Burma, an MNDAA, TNLA, asin AA, an opisyalmente naki'entra na sa gera. An sarong pahayag kan tolo iyo na nasikop ninda an sobra sa 80 base militar kabali an kadolon na banwa nin Chinshwehaw.[40]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Tharoor, Ishaan (3 February 2023). "In the shadow of Ukraine, Myanmar's crisis gets worse". Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/2023/02/03/myanmar-junta-coup-anniversary-ukraine/. 
  2. 2.0 2.1 "Myanmar junta extends state of emergency, effectively delaying polls". Agence France-Presse (Yangon: France24). 4 February 2023. https://www.france24.com/en/live-news/20230201-myanmar-marks-coup-anniversary-with-eyes-on-junta-election-plan. 
  3. 3.0 3.1 Jones, Aidan (5 September 2022). "Myanmar junta 'losing control' manta na an armadong resistensya nakikipag'ngutiil sa laban, rights experts say". South China Morning Post. https://www.scmp.com/week-asia/article/3191402/myanmar-junta-losing-control-armed-resistance-digs-rights-experts-say. 
  4. 4.0 4.1 Faulder, Dominic (1 February 2023). "Myanmar's iron-fisted ruler Min Aung Hlaing fights to stay on his throne". Nikkei Asia (Bangkok, Thailand). https://asia.nikkei.com/Spotlight/The-Big-Story/Myanmar-s-iron-fisted-ruler-Min-Aung-Hlaing-fights-to-stay-on-his-throne. 
  5. "Interview: 'Our Strength is in the People'". Radio Free Asia (RFA). 25 May 2021. Archived from the original on 28 June 2021. Retrieved 25 May 2021.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. "Sagaing and Magway PDFs launch guerrilla attacks on military columns". Myanmar Now. 12 October 2021. https://www.myanmar-now.org/en/news/sagaing-and-magway-pdfs-launch-guerrilla-attacks-on-military-columns. 
  7. "Yangon PDF Central Command announces attacks after Kyimyindine crackdown". BNI. 7 December 2021. https://www.bnionline.net/en/news/yangon-pdf-central-command-announces-attacks-after-kyimyindine-crackdown. 
  8. "How a Myanmar Offensive Challenges China Stance on Stability". Voice of America (in English). 2023-11-11. Retrieved 2023-11-13. 
  9. "Alliance of 3 ethnic rebel groups carries out coordinated attacks in northeastern Myanmar" (in en). AP News. 27 October 2023. https://apnews.com/article/shan-armed-ethnic-groups-china-border-9d15beff5e709ec8883d7e3e59138b6b. "The groups in the alliance also have good relations with China and have vowed to protect foreign investments in their territories where Chinese-backed projects are located." 
  10. Strangio, Sebastian (13 November 2023). "Chinese Authorities Issue Arrest Warrants for Criminal Kingpins in Myanmar’s Kokang Region" (in en). The Diplomat. https://thediplomat.com/2023/11/chinese-authorities-issue-arrest-warrants-for-criminal-kingpins-in-myanmars-kokang-region/. 
  11. "Pyusawhti militia". Myanmar NOW. Archived from the original on 12 May 2022. Retrieved 22 March 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  12. "Murders in Yangon and Mandalay linked to Thwe Thout". Myanmar Now. 23 May 2022. https://www.myanmar-now.org/en/news/murders-in-yangon-and-mandalay-linked-to-thwe-thout. 
  13. Mathieson, David Scott (10 June 2022). "Myanmar raising bloodthirsty death squads". Asia Times. https://asiatimes.com/2022/06/myanmar-raising-bloodthirsty-death-squads/. 
  14. "Paul Lu: ZRO/ZRA Has Abducted And Killed Our CJDC Members". Burma News International (in English). Archived from the original on 28 June 2022. Retrieved 2022-06-28.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  15. "NLD 'Turncoat' Criticized After Being Named to Myanmar Military Regime's Cabinet". The Irrawaddy. 5 February 2021. Archived from the original on 15 August 2022. Retrieved 10 March 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  16. "Thousands feared displaced after armed groups, Myanmar junta forces clash near China border". France24. 2023-10-31. Retrieved 2023-11-13. China is a top ally and major arms supplier of the junta, and has refused to label its 2021 power grab a coup. 
  17. 17.0 17.1 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na VOA20231108
  18. ""We are Getting Stronger to Complete the Revolution": Karenni Resistance Leader". The Irrawaddy. 15 June 2022. Retrieved 29 June 2023. 
  19. "KNPLF Says No Fake Peace" (in en). BNI. 6 March 2020. https://www.bnionline.net/en/news/knplf-says-no-fake-peace. 
  20. Aung, Banyar (24 November 2022). "An Assessment of Myanmar's Parallel Civilian Govt After Almost 2 Years of Revolution". The Irrawaddy. https://www.irrawaddy.com/opinion/analysis/an-assessment-of-myanmars-parallel-civilian-govt-after-almost-2-years-of-revolution.html. 
  21. Ye Myo Hein (3 November 2022). "Understanding the People's Defense Forces in Myanmar". www.usip.org (in English). Retrieved 25 June 2023. 
  22. "Myanmar's Military Is Smaller Than Commonly Thought — and Shrinking Fast". www.usip.org. Archived from the original on 16 May 2023. Retrieved 16 May 2023.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  23. "ACLED Dashboard". ACLED. 22 April 2022. https://acleddata.com/dashboard/#/dashboard. 
  24. "AAPP | Assistance Association for Political Prisoners". AAPP | Assistance Association for Political Prisoners. Archived from the original on 6 February 2021. Retrieved 18 March 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  25. "Conflict seen escalating in Myanmar on the anniversary of PDF". Archived from the original on 16 May 2022. Retrieved 16 May 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  26. Strangio, Sebastian (3 June 2022). "Myanmar's Total Displaced Population Tops 1 Million, Says UN". The Diplomat. Archived from the original on 14 July 2022. Retrieved 19 August 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  27. "Daily Briefing in Relation to the Military Coup". 28 March 2022. Archived from the original on 28 March 2022. Retrieved 28 March 2022.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  28. "Myanmar Violence Escalates With Rise of 'Self-defense' Groups, Report Says". Agence France-Presse. voanews.com. 27 June 2021. https://www.voanews.com/a/east-asia-pacific_myanmar-violence-escalates-rise-self-defense-groups-report-says/6207546.html. 
  29. "Myanmar anti-coup insurgents destroy police post, kill security forces -media". Reuters. euronews.com. 23 May 2021. https://www.euronews.com/2021/05/23/us-myanmar-politics. 
  30. Regan, Helen; Olarn, Kocha. "Myanmar's shadow government launches 'people's defensive war' against the military junta". CNN. https://www.cnn.com/2021/09/07/asia/myanmar-nug-peoples-war-intl-hnk/index.html. 
  31. "The deadly battles that tipped Myanmar into civil war". The BBC. The BBC. 1 February 2022. https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-60144957/. 
  32. Hutt, David (14 September 2022). "The World Must Respond to Myanmar's Civil War Rather Than Its Coup". The Diplomat. https://thediplomat.com/2022/09/the-world-must-respond-to-myanmars-civil-war-rather-than-its-coup/. 
  33. Tharoor, Ishaan (21 July 2022). "Myanmar's junta can't win the civil war it started". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/world/2022/07/21/mynanmar-junta-military-civil-war-coup/. 
  34. Ebbighausen, Rodion (1 July 2022). "Who is winning Myanmar's civil war?". Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/who-is-winning-myanmars-civil-war/a-62326822. 
  35. Davis, Anthony (30 May 2022). "Is Myanmar's military starting to lose the war?". Asia Times. https://asiatimes.com/2022/05/is-myanmars-military-starting-to-lose-the-war/. 
  36. Mike (15 September 2022). "Mass Exodus: Successive Military Regimes in Myanmar Drive Out Millions of People". The Irrawaddy (in English). Archived from the original on 26 October 2022. Retrieved 2022-09-22.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  37. "The civil war in Myanmar: No end in sight". Brookings (in English). Retrieved 2023-10-10. 
  38. "Myanmar's Junta Is Losing the Civil War". Council on Foreign Relations (in English). Retrieved 2023-10-10. 
  39. "Myanmar Junta Troops Lost Will to Fight: Brotherhood Alliance". The Irrawaddy (in English). 4 November 2023. Retrieved 2023-11-05. 
  40. Fishbein, Emily; Hkawng, Jaw Tu; Awng, Zau Myet (3 November 2023). "Northern offensive brings 'new energy' to Myanmar's anti-coup resistance". Reuters. https://www.aljazeera.com/news/2023/11/3/northern-offensive-brings-new-energy-to-myanmars-anti-coup-resistance. 



Error sa pag-cite: <ref> mga tatak na eksistido para sa sarong grupo na pinagngaranan na "lower-alpha", alagad mayong kinasungkoan na <mga pinapanungdanan na grupo="lower-alpha"/>na tatak an nanagboan, o sarong panarado </ref> an nawawara