Leyte (golpo)

Golpo nin Leyte
Golpo nin Leyte
	An golpo sa Hinunangan, kaiba na isla nin San Pedro asin San Pablo sa distansya
	Golpo nin Leyte Kinamumugtakan sa Filipinas Golpo nin Leyte Golpo nin Leyte (Filipinas)
Lokasyon	Subangang Bisaya
Tagboan	10°50′00″N 125°25′00″E / 10.8333°N 125.4167°ETagboan: 10°50′00″N 125°25′00″E / 10.8333°N 125.4167°E
Tipo	golpo
Pinaghalian kan pangaran	Leyte
Parte kan	Dagat Filipinas
Mga pig-iistaran	Abuyog; Balangiga; Basey; Dulag; Giporlos; Guiuan; Hinunangan; Hinundayan; Javier; Lawaan; MacArthur; Marabut; Mayorga; Mercedes; Palo; Quinapondan; Salcedo; Silago; Tacloban; Tanauan; Tolosa;

Para sa ibang gamit, hilingon an Leyte (klaripikasyon).

Manunungod an artikulong ini sa lawas nin katubigan. Para sa labanan kan Ikaduwang Gerang Pankinaban, hilingon an Labanan kan Golpo nin Leyte. Para sa cruiser, hilingon an USS Leyte Gulf (CG-55).

An Golpo nin Leyte sarong golpo sa Rehiyon nin Subangang Kabisayaan sa Filipinas. Parte an suba kan Dagat Filipinas kan Kadagatang Pasipiko, dangan nahahangganan kan duwang mga isla; Samar sa norte asin Leyte sa sulnupan. sa sur kan suba' iyo an Isla nin Mindanao, suway sa Leyte sa paagi kan Itiot nin Surigao.^[1]^[2] Medyo pinalilibutan kan Isla nin Dinagat an golpo sa sur-subangan, dangan nakalatag sa subangang laugan sa golpo an mga isla kan Homonhon asin Suluan. Haros-kumulang ini nin 130 kilometro (80 milya) norte-pasur, asin 60 kilometro (40 milya) subangan-pasulnupan.^[2]

Nangyari sa Golpo nin Leyte an Labanan sa Golpo nin Leyte, na nag-abot sa Itiot nin Surigao kadtong Labanan sa Itiot nin Surigao, an pinakadakulang labanan sa hukbong-dagat kadtong Ikaduwang Gerang Pankinaban dangan nagpuon sa katapusan kan pananakop kan mga Hapon sa Filipinas.

Kan 2013, nagkawsa nin bahod an Super Bagyong Yolanda sa Golpo nin Leyte. Resulta kaini an halawigang pagkawara kan buhay, kagrugaring , asin dagang pansaka sa mga baybayon kan Leyte.^[3]

Pansisira

Pigtukoy kan Pamantasang Estatal ng Visayas an Golpo bilang saro sa mga importanteng siraan kan Leyte asin Samar.^[4] Arog kan ibang mga mayaman na siraan arog kan Suba' nin Maqueda asin Suba' nin Carigara, bisto an golpo sa mga masaganang dakop nin mga dilis, tamban, pasayan, asin alimasag.^[5] Saro man ini sa mga mayamang pinagkukuanan nin kasag (Scylla serrata) kan 1985.^[6] Nagbaba an pagkua nin mga sira sa golpo nin huli ta sa paggamit kan mga pampasabog sa pansisira.^[7] Pigraot kan Super Bagyong Yolanda an takop na matagas na sagay sa laog nin lugar kan golpo, na nagpabawas nin husto sa pagkua nin sira.^[8]

Mga toltolan

↑ Merriam-Webster's Geographic Dictionary, Third Edition, p. 647.
↑ ^2.0 ^2.1 Woodward, C. Vann; Evan Thomas (1997). The Battle for Leyte Gulf: The Incredible Story of World War II's Largest Naval Battle. Skyhorse Publishing Inc. pp. 3–7. ISBN 1-60239-194-7.
↑ "Local amplification of storm surge by Super Typhoon Haiyan in Leyte Gulf". Geophysical Research Letters 41 (14): 5106–5113. 28 Hulyo 2014. doi:10.1002/2014gl060689.
↑ dela Cruz, Rita (2003). "Commercially important seafoods in Samar and Leyte identified". Bureau of Agricultural Research. Bureau of Agricultural Research. Archived from the original on 23 Abril 2015. Retrieved 23 Abril 2015. Check date values in: |access-date=, |archive-date= (help)
↑ Wernstedt, Frederick L.; Spencer, Joseph Earle (1967). The Philippine Island World: A Physical, Cultural, and Regional Geography. University of California Press. p. 466. Retrieved 23 Abril 2015. Check date values in: |access-date= (help)
↑ Lee, Christopher. A Brief Overview of the Ecology and Fisheries of the Mud Crab, Scylla serrata, IN QUEENSLAND. http://193.43.36.92/FI/CDrom/aquaculture/a0845t/volume2/docrep/007/ad840e/ad840e03.pdf. Retrieved on 23 Abril 2015. ^{[permanent dead link]}
↑ "Leyte Gulf attacked by dynamite fishers". www.aseanaffairs.com. Asean Affairs. 26 Oktubre 2010. Archived from the original on 2016-03-05. Retrieved 23 Abril 2015. Check date values in: |access-date=, |date= (help)
↑ Pinili, Liberty A (6 Disyembre 2014). "Typhoon damaged reef, mangroves". Sun Star Cebu. Archived from the original on 2017-04-23. https://web.archive.org/web/20170423191518/http://archive.sunstar.com.ph/cebu/local-news/2014/12/06/typhoon-damaged-reef-mangroves-380577. Retrieved on 23 Abril 2015.

[1] Merriam-Webster's Geographic Dictionary, Third Edition, p. 647.

[geography-2] 2.0 ^2.1 Woodward, C. Vann; Evan Thomas (1997). The Battle for Leyte Gulf: The Incredible Story of World War II's Largest Naval Battle. Skyhorse Publishing Inc. pp. 3–7. ISBN 1-60239-194-7.

[3] "Local amplification of storm surge by Super Typhoon Haiyan in Leyte Gulf". Geophysical Research Letters 41 (14): 5106–5113. 28 Hulyo 2014. doi:10.1002/2014gl060689.

[4] Cruz, Rita (2003). "Commercially important seafoods in Samar and Leyte identified". Bureau of Agricultural Research. Bureau of Agricultural Research. Archived from the original on 23 Abril 2015. Retrieved 23 Abril 2015. Check date values in: |access-date=, |archive-date= (help)

[5] Wernstedt, Frederick L.; Spencer, Joseph Earle (1967). The Philippine Island World: A Physical, Cultural, and Regional Geography. University of California Press. p. 466. Retrieved 23 Abril 2015. Check date values in: |access-date= (help)

[6] Lee, Christopher. A Brief Overview of the Ecology and Fisheries of the Mud Crab, Scylla serrata, IN QUEENSLAND. http://193.43.36.92/FI/CDrom/aquaculture/a0845t/volume2/docrep/007/ad840e/ad840e03.pdf. Retrieved on 23 Abril 2015. ^{[permanent dead link]}

[7] "Leyte Gulf attacked by dynamite fishers". www.aseanaffairs.com. Asean Affairs. 26 Oktubre 2010. Archived from the original on 2016-03-05. Retrieved 23 Abril 2015. Check date values in: |access-date=, |date= (help)

[8] Pinili, Liberty A (6 Disyembre 2014). "Typhoon damaged reef, mangroves". Sun Star Cebu. Archived from the original on 2017-04-23. https://web.archive.org/web/20170423191518/http://archive.sunstar.com.ph/cebu/local-news/2014/12/06/typhoon-damaged-reef-mangroves-380577. Retrieved on 23 Abril 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]