Gulay
An mga gulay o gulayon iyo an kabtang nin mga tinanom na kinakakan nin mga tawo o iba pang hayop. An orihinal na kahulogan iyo pa man giraray an ginagamit asin ginagamit sa mga tinanom na kolektibong nanonongod sa gabos na bagay na tinanom, kaiba na an mga burak, prutas, paklang, dahon, gamot, asin pisog.
An alternatibong pakahulugan kan termino pig-aapud na medyo arbitrarily, parati kan kulinarya asin kultural na tradisyon. Posibleng kaiba diyan an mga kakanon na hale sa nagkapirang tinanom na prutas, burak, nuts, asin tipasing seryal, alagad kaiba diyan an mga prutas na arog kan kamatis asin courgettes, burak na arog baga nin brocoli, asin mga pisog na arog baga kan pulses.
Kan enot, an mga gulay tinipon kan mga paraayam hale sa kadlagan asin naglaog sa kultibasyon sa nagkapirang parte kan kinaban, na posibleng durante kan peryodo nin 10,000 BC sagkod 7,000 BC, kan magkaigwa nin bagong agrikultural na pamumuhay. Kan enot, an mga tinanom na nagtalubo sa lokal kuta pigkukultibar, alagad sa paglihis nin panahon, nagdara nin mga eksperensyang pananom hale sa ibang lugar ngane magdugang sa mga tipong domestiko. Ngonyan na mga aldaw, an kadaklan na gulay nagdadakula sa bilog na kinaban bilang itinotogot kan klima, asin an mga pananom pwedeng pataluboon sa protektadong mga palibot sa bakong angay na mga lugar. Sa Tsina an pinakadakulang nagproprodusir nin mga gulay, asin an panglobong negosyo sa mga produktong agrikultural nagpapangyari sa mga parabakal na makabakal nin gulay na nagtutubo sa hararayong nasyon. An hiwas kan produksyon iba-iba gikan sa mga paraoma na nagsusuplay kan pangangaipo kan saindang pamilya para sa pagkakan, sa mga agrinegosyo na may mahiwas na ani nin mga solong pananom.
Depende sa klase nin gulay na tinanom, an pag - ani kaini sinusundan nin paggrado, pagsaray, pagproseso, asin pagnegosyo.
An mga gulayon pwede kakanon pwede hilaw o lutoon asin may importanteng papel sa nutrisyon nin tawo, mala ta kadaklan hababa sa taba asin carbohydrates, alagad halangkaw sa mga bitamina, mineral asin dietary fiber. An dakol na nutrisyonista ineenkaminar an mga tawo na kumakan nin dakol na prutas asin gulay, lima o labi pang kabtang kada aldaw na sa parate irinerekomendar.
