Hormona

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Halimbawa nin mga transportasyon kan hormona sa gurang na babayi (wala) asin sa tinanom na Arabidopsis thaliana (too)

An hormona (Ingles: hormone; gikan sa Griyegong ὁρμῶν, "pagkaag sa paghiro") iyo an maski anong miyembro kan sarong klase nin molekula na nagtataong signal sa mga multiselular na organismo, na iyo nagpapasiring sa mga harayong organo sa pagkontrol nin pisiyolohiya asin kaugalian.[1] Kaipohan kan mga hormona na maitama an pag-uswag kan mga hayop, tinanom, asin fungi.

An maluyang depinisyon kan sarong hormona (bilang sarong nagtataong signal na molekula na iyo minaakto harayo sa lugar kan saiyang ginikanan) iyo an nagkapirang klase nin molekula pwedeng makonsidera bilang hormona. Kabali sa mga substansya na ini iyo an mga eicosanoids (e.g. prostaglandins asin thromboxanes), steroids (e.g. oestrogen asin brassinosteroid), deribatibo nin asidong amino (e.g. epinephrine asin auxin), protina / peptido (e.g. insulin asin CLE peptides) asin mga gas (e.g ethylene asin nitrous oxide).

An mga hormona iyo nagagamit sa komunikasyon sa tahaw nin mga organo asin tisyu. Sa mga vertebrates, an mga hormona iyo responsable para sa regulasyon kan nagkapirang mga pisiyolohikal na proseso asin mga kaugaliang aktibidad arug kan dihestyon, metabolismo, respirasyon, persepsyon nin pagmati, pagturog, ekskresyon, laktasyon, induksyon nin stress, pagdakula asin pag-uswag, paghiro, reproduksyon, asin pagmanipula nin kamugtakan.[2][3] Sa mga tinanom, an mga hormona iyo kinakaipo sa harus gabos nin aspeto kan pag-uswag, poon sa herminasyon pasiring sa paggurang kaini.[4]

Mga panluwas na takod[baguhon | baguhon an source]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Shuster M (2014-03-14). Biology for a changing world, with physiology (Second ed.). New York, NY. ISBN 9781464151132. OCLC 884499940. 
  2. Neave N (2008). Hormones and behaviour: a psychological approach. Cambridge: Cambridge Univ. Press. ISBN 978-0521692014. Lay summaryProject Muse. 
  3. "Hormones". MedlinePlus. U.S. National Library of Medicine. 
  4. "Hormone - The hormones of plants". Encyclopedia Britannica (in English). Retrieved 2021-01-05.