Iskriturang Tai Noi

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Tai Noi
Tipo
Mga tataramonLao, Isan, asin iba pa
Panahon
c. 1500[1]–1930s (survives as the modern Lao script)[2]
Mga magurang na sistema
Mga aking sistema
Lao
Mga tugang na sistema
Tai Yo

An Iskriturang Tai Noi (binabaybay man na Thai Noi) o Lao Buhan sarong Iskriturang Brahmiko na historikal na piggagamit sa Laos asin Isan[3] kadto pang mga 1500 CE.[1] An kontemporaryong Iskriturang Lao iyo an sarong direktang ginikanan asin mapreserba laini an basikong mga korte kan letra.[4] Haros dai na piggagamit an iskritura sa rehiyon nin Isan kan Tailandya, nin huli ta sa mga polisiya nin Thaipikasyon kan gobyerno nin Thai, na nagbugtak nin kultura nin Sentral Thai arog kan Iskriturang Thai sa bilog na nasyon.[4]

Mga karakter[baguhon | baguhon an source]

Nakasurat an mga patanog nin Tai Noi nin pahigda poon wala patuo, mantang an mga patanog nakasurat sa hampang, sa itaas, sa irarom, asin pagkatapos kan letra, depende sa patanog. Dai mayong darakulang letra o sararadit na letra an iskritura. Daing mga espasyo sa tanga kan mga kataga. Natapos an mga pangungulay sa sarong espasyo.

Igwa nin sadiring numero an Iskriturang Tai Noi, na arog sa mga numero na mahihiling sa iskritura kan Lao.

Mga katanog[baguhon | baguhon an source]

Igwa an islriturang Tai Noi nin 27 inisyal na mga katanong.

Mga kumpol nin katanog[baguhon | baguhon an source]

An mga kumpol nin pangatnig iyo an mga panginot na konsonante na binibilog nin duwang letra nin pangatnig na pinagsaro sa sarong letra.[5]

An mga minasunod na mga ladawan nagpapahiling nin pirang mga ehemplo:

Panghuring mga katanog[baguhon | baguhon an source]

Naglalaog an Iskriturang Tai Noi nin mga letra partikular para sa mga katanog sa pangwakas na posisyon kan sarong kataga. Igwang 11 pangwakas na letra nin katanog sa kabilugan para sa 8 magkakaibang tanog.

Mga patanog[baguhon | baguhon an source]

Ugwa an Iskriturang Tai Noi nin 29 na mga katanog na nagmukna nin dakol na diyakritiko.

Unikodigo[baguhon | baguhon an source]

Nagibo na an mga pagpupurbar na iinkodo an Tai Noi sa Unikodigo.[6]

Mga toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 1.2 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na Lorrillard2004
  2. Phra Ariyuwat. (1996). Phya Khankhaak, the Toad King: A Translation of an Isan Fertility Myth in Verse . Wajuppa Tossa (translator). (pp. 27–34). Lewisburg, PA: Bucknell University Press.
  3. Tsumura, Fumihiko. (2009). Magical Use of Traditional Scripts in Northeastern Thai Villages. Senri Ethnological Studies, 74, 63–77.
  4. 4.0 4.1 Ronnakiat, Nantana (1992). Evidence of the Tai Noi alphabet found in inscriptions. The Third International Symposium on Language and Linguistics, 1326 – 1334.
  5. First Revised Proposal Transliteration of Akson1 -Tham-Isan and Akson-Thai-Noi. February 2016. http://www.eki.ee/isotc46wg3/wd20674rev1.pdf. 
  6. Mitchell, Ben. (2018). Towards a comprehensive proposal for Thai Noi/Lao Buhan script.