Ivan Karpenko-Karyi
| Ivan Karpenko-Karyi | |
|---|---|
 | |
| Katutubong ngaran | Іван Карпенко-Карий |
| Minundagan | 29 Septyembre 1845 Arsenevka, Kherson Governorate, Russian Empire |
| Kagadanan | 15 Septyembre 1907 (edad 61) Berlin, German Empire |
| Alyas | Hnat Karyi, K. Adamenko |
| Kasibotan | Mandudula, Aktor, tauhan sa treatro |
| Nasyunalidad | Ukrainian |
| Panahon | 1884–1907 |
| Genre | komedya, trahedya, drama |
| Hirong pagsurat | Realism |
| Agom | |
| Mga akì | Mariia Tolievych Kresan |
| Sadiring-tawo | Karpo Tolievych (father) |
Si Ivan Karpovych Tobilevych,[1] (Ukrainian: Іва́н Ка́рпович Тобіле́вич, pronounced [iˈwɑn ˈkɑrpowɪtʃ tobiˈlɛwɪtʃ]; Russian: Ива́н Ка́рпович Тобиле́вич, tr. Ivan Karpovich Tobilevich, IPA: [ɪˈvan ˈkarpəvʲɪtɕ təbʲɪˈlʲevʲɪtɕ]; 29 Setyembre [O.S. 17 Setyembre] 1845 – 15 Setyembre [O.S. 2 Setyembre] 1907) nabisto sa saiyang sagisag-panurat Karpenko-Karyi,[lower-alpha 1] (Ukrainian: Карпе́нко-Ка́рий, pronounced [kɐrˈpɛnko ˈkɑrɪj]) sarong Ukranyanong parasurat, mandudula, aktor. Saro siya sa mga itinalagang luminaries kan Ukranyanong domestikong teatro.
Iminundag asin pinadakula sa nayon kan Arsenivka, siya an tugang na lalaki ninda Mykola Sadovskyi, Panas Saksaganskyi, asin Maria Sadovskyi-Barilotti. Kan 1870, pinakasalan asin nagin agom ni Nadia Tarkovskyi. An saiyang mga gibo nagpuon taon 1883 kan isinurat nya an Novobranets. Sa mga sumunod na mga taon, nadestino sya sa Novocherkassk, kun sain isinurat nya an saiyang kaenot-enoteng drama. Pagtanaw sa Ukranya, asin sa mga huring peryodo kan saiyang buhay, nagduman sya sa Berlin, kun sain sia nagadan kan 1907.
Abot dise-otsong dula an saiyang nagibo,[2] kaibahan an satiric comedies arog kan The Wise Man and the Fool, Martyn Borulia, Hundred Thousand, asin an The Master. Habang an The Vagabond, The Status Seekers, The Servant Girl, The Fortuneless Maiden, The Father's Tale, asin an Along the Dnieper ay an saiyang drama. Iyo man an historikal na etnograpikong dula, kaibahan ang A Madcap of the 18th Century asin ang Sava Chalyi.
Biograpiya[baguhon | baguhon an source]
Si Tobilevych namundag kan 29 September 1845, sa Arsenevka, na nayon harani sa Yelisavetgrad. Nasa pamilya sia kan estate manager asin aki ni, Karp Tobilevich. Nag eskwela sya sa Bobrynetsky District School, asin puon kan taon 1859 nag trabaho sia bilang bailiff's klerk sa banwaan nin Mala Vyska asin kahaloyi bilang klerk kan administrasyon kan lunsod. Nag trabaho sya sa hukuman kan bansa kan 1864.
Naglipat sia sa Yelisavetgrad kan taon 1865, nagtrabaho sya bilang pamayo kan departamento kan pulis distrito, Nag partisipar sa mga pan-amatyur na pasale ni Oleksandr Tarkovsky, Nag publikar nin mga literaryo asin kritikal na mga artikulo, asin kahaloyi nagin miyembro kan grupong ilegal Narodovo sirkulo ni Opanas Mykhalevych. Kan taon 1870, nagpakasal sia ki Nadia Tarkovsky, ang ante kan makata kan lunsod asin peryodistang si Arsenyi Tarkovskyi. Bilang dote, naresibe nya an Tarkovskys' family farm, asin nagkauigwa sinda nin pitong mga aki. Si Nadia nagadan kan taon 1881, asin an saiyang aking babae na si, Halyna, nagadan kan sumunod na taon.[3] Sa taon man na 1883, napaluwas sia hali sa koreo kan sekretarya kan kapulisan asin ipina-apon dahil sa pagsusuplay asin pag taong pasaporte sa mga rebolusyonaryos.
An saiyang inot na papel sa pag ganap nagpuon kan 1880s kun sain nagbida sya sa pankat ni Marko Kropyvnytsky. Pigpublikar nya an saiyang inot na istorya sa Ukranyano, "Novobranets", sa may almanac "Rada", na pinirmahan sa irarom kan saiyang alyas na Hnat Kariy, kan 1883.
Inaresto sya kan 1884, asin ipina-apon sa Novocherkassk, kun sain nag trabaho sya bilang sarong parapanday asin sa kahaluyan nakabukas sia nin gibuhan-libro. Sa panahon kan saiyang pakaka-apon, isinurat nya an saiyang inot na drama, an Shepherd (Burglaka), iyo man an saiyang dula na Bondarivna, Wise Man and the Fool, Naimichka, asin Talentless. Sa taon na 1886, an koleksiyon kan saiyang mga drama napublikar sa Kherson, kaibahan na an Bondarivna, Who is guilty? asin ang Reasonable and Fool. Sa panahon kan saiyang paglaya kan 1887, nagbalik sya sa Ukranya kaiba kan saiyang agom na si Sofia, asin nag'estaqr sa may umahan na nakapangaran sunod sa pangaran kan saiyang inot na agom na si Nadia. Ngonyan, saro nang reserbang historikal asin kultural an nayon.
An saiyang drama, Naymichka, naipublikar kan 1887, asin an Martin Borulya sa Zora kan 1892. Kan 1888 naman, hinali an pampublikong pagmintenir saiya, asin nagbali sa pankat kan saiyang tugang na lalaki na si Mykola Sadovskyi, sumunod sa pankat kan saro nia pang tugang na si Panas Saksaganskyi.[2] An mga birtud ka saiyang drama ay mga kaugmahan, an integridad kan mga karakter, asin an mga maurag na pagpili kan lenggwahe. Kan 1890, nagsali sya sa Kaayonan nin mga Artistang Ukranyano asin nagsurat nin komedyang Hundred Thousand.
Nagsurat sia nin tala sa Kogreso kan mga Entabladong Aktor sa Moscow na dedikado sa pag-uusig sa treatrong Ukrainian, na kung sain binasa ni Panas Saksaganskyi hali sa plataporma kan kogreso. Kan 1899, isinurat nya an historikal na trahedyang Sava Chaly, na nakatuon sa mga pangyayari kan ika-18 na siglo sa rehiyon Haydamak.
Nagkahilang sya kan 1906, binayaan an entablado, asin nagduman sa Berlin para magpabulong. Pakatapos kan saiyang seryusong kamatian, Si Tobilevych nagadan kan 15 Septyembre 1907 sa Berlin. An saiyang mga labi dinara pabalik sa Ukraine asin inilubong sa Umahan kan mga Nadezhda.
Susogan[baguhon | baguhon an source]
- ↑ His pseudonym, Karpenko-Karyi, is derived from the name of his father, Karpo, and his favourite literary character, Hnat Karyi, who is the hero in Taras Shevchenko's play, Nazar Stodolia.
Toltolan[baguhon | baguhon an source]
Pagsipi[baguhon | baguhon an source]
- ↑ "Ivan Karpenko-Kary". Myslene Drevo. Retrieved 2023-03-07.
- ↑ 2.0 2.1 "Karpenko-Kary, Ivan". Internet Encyclopedia of Ukraine. Retrieved 2023-03-07.
- ↑ Володимир Панченко. Він був одним із батьків українського театру… // День. — 2004. — 2 лип. (in Ukrainian). Archived from the original on 2010-10-26. Retrieved 2010-10-04.