Jump to content

Kamelyo

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Camel
Temporal range: Pliocene–Recent[1]
An solong tangkong nin kamelyo
Dromedary
(Camelus dromedarius)
An duwang tangkong kan kamelyong Baktriyano
Bactrian camel
(Camelus bactrianus)
Sayantipiko na klasipikasyon e
Missing taxonomy template (pakarhayon): Camelus
Type species
Camelus dromedarius [6]
Linnaeus, 1758
Species
Distribution of camels worldwide
Sinonimo


An kamelyo sarong ungguladong hayop na may kokod na daing-baak, na sa likod igwang saro o duwang tangkong. Duwang klase an espesye kaini: an dromedaryo asin an kamelyong Baktriyano. An huri igwang duwang tangkong. An enot lakop asin tubo sa panggang na desyerto kan West Asia asin an huri makukua sa Asya Sentral asin sa Asyang Subangan. An duwang espesye pareho garo' na magtao nin gatas asin karne, asin siring man, barahibong panggubing.

Etimolohiya

[baguhon | baguhon an source]

An terminong kamelyo (hale sa Arabong جمل, ǧʿl,, na boot sabihon "kagayonan") maluwag na tinotomoy man an arin man sa anom (6) na garo-kamelyong hayop sa lindong kan pamilyang Camelidae: an duwang tunay na kamelyo, asin an apat na Sur Amerikanong mga camelid- an llama, alpaca, guanaco asin an vicuna.

An kasyahan na lawig buhay kan kamelyo naabot 40 sagkod 50ng taon. An kamelyo na nagtalubo nang husto nagtitindog nin 1.85 m (6 pye. 1 in) abot abaga asin 2.15 m (7 pye. 1 in) abot tangkong. An saiyang tangkong nalangkaw nin mga 30 pulgada (76.20 sentimetro). An mga kamelyo kaya na magdalagan sa rikas na 65 km/oras (40 m/oras).

An ebedinsyang fossil nagtatala na an mga apoon kan modernong kamelyo tuminalubo sa Norte Amerika kan periodong Palaeogene asin ngapit naglakop sa kahiwasan kan Asya. An tawo enot na namanso an mga kamelyo bago magtongtong an 2000 B.K.

Kan mga lumang panahon, ginagamit an mga kamelyo komo hayop sa gera, lunadan sa paglusob sa mga batalya, asin pagsakop saka pag'atake sa mga kaiwal. Sa ibang lugar, nagigin lingaan an mga kamelyo ta an mga ini pinapaglaban asin maogmang pagdalanon. Sa Morocco, popular an isport na paurumbasan nin mga kamelyo.

An mga ini may pambihirang kakayahan na magtios na daing inom-inom (naabot 5 aldaw), asin kayang mag'agod nin magagabat na maray na mga kargamento. Nagagamit man sinda sa pag'arado. An saindang odo' pampataba sa tinanom asin pwede pang panggatong.

Mga iba pang pambihirang kakayahan nin kamelyo:

1. An kamelyo kayang magtao nin 600 na litrong gatas sa sarong taon 2. An kamelyo pwede niyang isara an saiyang dungo , ngane dai makalaog an alpog 3. An kamelyo kinakakan maski ano na sana, orog na kun gutom nang maray. Maski lona, sandalya, tamong, kupya, asbp kaya nindang habloon.

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]
  1. "Fossilworks: Camelus". fossilworks.org. Archived from the original on 2021-12-12. Retrieved 2021-12-17.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  2. Geraads, D.; Barr, W. A.; Reed, D.; Laurin, M.; Alemseged, Z. (2019). "New Remains of Camelus grattardi (Mammalia, Camelidae) from the Plio-Pleistocene of Ethiopia and the Phylogeny of the Genus". Journal of Mammalian Evolution 28 (2): 359–370. doi:10.1007/s10914-019-09489-2. ISSN 1064-7554. https://hal.sorbonne-universite.fr/hal-02457813/file/Geraads%20et%20al.%20-%202019%20-%20New%20Remains%20of%20Camelus%20grattardi%20%28Mammalia%2C%20Cameli.pdf. 
  3. Titov, V. V. (2008). "Habitat conditions for Camelus knoblochi and factors in its extinction". Quaternary International 179 (1): 120–125. doi:10.1016/j.quaint.2007.10.022. Bibcode2008QuInt.179..120T. 
  4. Falconer, Hugh (1868). Palæontological Memoirs and Notes of the Late Hugh Falconer: Fauna antiqua sivalensis. R. Hardwicke. p. 231. 
  5. Martini, P.; Geraads, D. (2019). "Camelus thomasi Pomel, 1893 from the Pleistocene type-locality Tighennif (Algeria). Comparisons with modern Camelus". Geodiversitas 40 (1): 115–134. doi:10.5252/geodiversitas2018v40a5. 
  6. Wilson, D. E.; Reeder, D. M., eds. (2005). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3rd ed.). Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494.