Katutubo asin komunidad nin pinapangataman na lugar

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An mga indigenous and community conserved area (ICCA), o mga pinapangatamanan na mga teritoryo asin lugar kan mga katutubo asin kan komunidad, iyo an mga espasyong na de facto na pinamamahalaan nin mga katutubo o mga lokal na komunidad na may malinaw na positibong resulta para sa konserbasyon nin byolohikal asin kultural na dibersidad. Sa mga ICCA, an pagpapadagos, pagbuhay-liwat, o paghira kan tradisyunal na mga kaugalian (na an nagkapira kaiyan suanoy an ginikanan) asin/o bagong mga inisyatiba mapanggana sa pagprotehir asin pagbalik kan natural na mga rekurso asin kultural na pagpapahalaga sa atubangan nin bagong mga peligro o oportunidad. An ibang ICAs yaon sa hararayong ekosistema na kadikit an impluwensya nin tawo, mantang an iba sakop an mga lugar na manlain-lain an mga regulasyon asin kadakulaan sa laog nin mga rehiyon na apektadong marhay o naimpluwensyahan nin paglaog nin tawo. An mga ICCA pwede o dai pwedeng maglaog sa pakahulugan kan IUCN nin "protektadong lugar" alagad, kun iyo, pwede sindang maglaog sa arinman na mga kategorya nin protektadong lugar kan IUCN.

Ginagamit an minasunod na tulong karakteristiko tanganing mamidbid an sarong ICCA:[1]

  • Igwang makusog na relasyon sa tahaw kan sarong katutubo o lokal na komunidad asin sarong espesipikong lugar (teritoryo, ekosistema, irukan nin ispesye). An relasyon na ini parati nakatanom sa senso nin identidad asin/o pagdepende sa pagbuhay asin karahayan kan tawo o kan komunidad.
  • An mga katutubo o lokal na komunidad iyo an mayor na parakawat sa paggibo nin desisyon asin implementasyon dapit sa pagmanihar kan lugar, indikasyon na an sarong lokal na institusyon igwang kakayahan na magmukna asin magpautob nin mga desisyon (an iba pang mga stakeholder pwedeng makipagtabang bilang mga partner, urog na kun an daga pagsasadiri kan estado, alagad an mga de facto na desisyon asin paghingua sa pagmanihar ginigibo kan imbweltong mga tawo o komunidad).
  • An mga desisyon sa pagpapadalagan asin paghihingua kan mga tawo asin kan komunidad minaresulta sa konserbasyon nin mga irukan, ispesye, henetikong dibersidad, ekolohikal na punsyon asin pakinabang, asin katakod na kultural na pagpapahalaga, dawa kun an obheto nin pagpapadalagan bakong konserbasyon (i.e., ini puwedeng pagbuhay-buhay, seguridad, pagpadanay kan kultural asin espirituwal na mga pagpapahalaga, asin iba pa).[2]

Susugan[baguhon | baguhon an source]

  1. Kothari, A. 'Community Conserved Areas', Protected Areas Programme: Parks Magazine Vol. 16, No. 1 (Cambridge, IUCN, 2006)
  2. Corrigan, C., Granziera, A. A handbook for the Indigenous and Community Conserved Areas Registry Archived 2013-11-28 at the Wayback Machine January 2010 (Cambridge: UNEP-WCMC) accessed: 12 May 2011