Jump to content

Kolera

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Pasyenteng may kolera
Bugris na udo nanubig-tubig
Hitsura kan bakteryang Vibrio cholerae
Pigbabakunahan, kampanya anti-kolera, 1966

An kolera sarong nakakaulakit na helang asin pwedeng ikagadan. Ini impeksyon sa bitukang sadit dara kan bakteryang Vibrio cholerae.[1] an mga sintomas kaini pwedeng garo mayo sana, pwedeng maluya sana o talagang makuri.[2] An klasikong sintomas kaini iyo an pag'aariya (sobrang pagbugris) nin pirang aldaw.[3] Pagsusuka asin paghihigot kan masel pwede man mangyari.[2] An pag'aariya pwedeng sobrang makuri na sa laog nin pirang oras sana magresulta sa grabeng dehydration asin bakong balanseng electrolyte.[3] Ini maresulta sa sinasabing lubog na mata, panlilipot kublit, pagkawara nin logyat kan kublit o paghihignit kan kublit, asin pagkurubot kan mga kamot asin mga bitis.[4] Gibo kan Dehydration an kublit pwedeng mangitom o mangasul cyanosis.[5] An sintomas nabutwa' pakalihis nin duwang oras abot limang aldaw nin pagkatambara sa pag'uulakit.[2] An helang nakukua parati sa maating tubig na naiinom. Ngani mapondo an paglakop kan helang dapat pagsaraon an tubig asin i-agi sa pagpakala-kaga' bago ini inomon.

An kolera kinakawsa nin magkapirang bilang nin tipo kan Vibrio cholerae, na an ibang tipo naprodyusir nin makuring helang kumpara sa ibang klase.[3] Ini nalakop parati huli sa maating tubig asin siring man sa maating pagkakan na nakontaminado orog na kan udo nin tawo na may dara kan sinasabing bakterya.[3] An dai toltol na pakaluto kan mga may tibulakang sira (shellfish) pwede man gikanan kan helang.[6] An tawo daa iyo mansana an paradara kan siring na bakterya].[3] An mga kawsa peligro para sa sinabing helang iyo an kabarali na diyan, daing toltol na sanitasyon, daing bastanteng malinig na tubig inomon, asin katiosan.[3] An kolera nada-diagnose paagi kan paghiling kan udo o stool test.[3] Igwang marikas na inaapod na dipstick test alagad ini dai masasarigan na gayo.[7]

Mga likidong tomaron

[baguhon | baguhon an source]

Kun an komersyal na pinapabakal na mga oral rehydration solution mahal na gayo o dipisil makua, tinimplang solusyon pwedeng gibohon ta ini an remedyo sa pangana na dehydration. Sarong resipe iyo an pagtimpla nin 1 litrong gina'gang tubig, 1/2 kutsaritang asin, 6 na kutsaritang asukar, asin ini salakan nin pigrunot na batag para sa potassium makukua igdi asin ngarig magsiram an namit.[8]

  1. Finkelstein, Richard A. (1996). "Cholera, Vibrio cholerae O1 and O139, and Other Pathogenic Vibrios". In Baron, Samuel. Medical Microbiology (4th ed.). University of Texas Medical Branch at Galveston. ISBN 978-0-9631172-1-2. PMID 21413330. Plantilya:NCBIBook2. 
  2. 2.0 2.1 2.2 "Cholera – Vibrio cholerae infection Information for Public Health & Medical Professionals". Centers for Disease Control and Prevention. January 6, 2015. Archived from the original on 20 March 2015. Retrieved 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 "Cholera vaccines: WHO position paper". Weekly Epidemiological Record 85 (13): 117–28. March 2010. PMID 20349546. https://www.who.int/wer/2010/wer8513.pdf. 
  4. "Cholera". Lancet 379 (9835): 2466–2476. June 2012. doi:10.1016/s0140-6736(12)60436-x. PMID 22748592. 
  5. Bailey, Diane (2011). Cholera (1st ed.). New York: Rosen Pub. p. 7. ISBN 978-1-4358-9437-2. Archived from the original on 2016-12-03.  Unknown parameter |name-list-style= ignored (help); Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. "Sources of Infection & Risk Factors". Centers for Disease Control and Prevention. November 7, 2014. Archived from the original on 12 March 2015. Retrieved 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  7. "Diagnosis and Detection". Centers for Disease Control and Prevention. February 10, 2015. Archived from the original on 15 March 2015. Retrieved 17 March 2015.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  8. "Oral Rehydration Solutions: Made at Home". The Mother and Child Health and Education Trust. 2010. Archived from the original on 2010-11-24. Retrieved 2010-10-29.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)