Komunismo

An simbolo nin Komunismo

Ang komunismo (Ingles: communism) sarong ideolohiya na nagmamawot nin sarong sosyodad na mayong estado asin mayong tangga-tanggang dibisyon sa kabuhayan. Ini binoboot na kumon an pagsasadiri kan mga rekurso sa produksyon, an gabos na tawo may kakayahan magkonsumo sa mga binubunga kan aktibidad ekonomiko, asin hinahale na an pagtatandan sa trabaho asin pagrorogaring pribado, sa daga man o sa mga gamit nin produksyon.

An movimientong ini pwede ser sanga mansana kan ideolohiyang sosyalista asin buminutwa sa mga lugar na dai kontento sa kamugtakan kan ekonomiya. An siring na ideolohiya nagkaparasa' sa iba-ibang tendensya arog kan Maoismo, Trotskyismo, asin Luxemburgismo asin iba pa. An henyo na nagbilog nin mas malinaw na ideya kan komunismong ideolohiya iyo si Karl Marx kan sinurat niya an inapod na Manifesto kan Komunista kan taon 1848.

An Manifesto kan Komunista

Sa sarong nasyon na komunista, an namamanwaan limitado an mga katanosan asin bakong libre sa dakul na aktibidad pulitikal asin an kapangyarihan konsentrado sa sentral na gobyerno. Nabibihag an mga tios na nasyon mag- andorog sa ideolohiyang ini sa paghuna ninda na ini matao nin progreso asin malungkas sa banwaan sa pagkatingating. An pangiturogan na magigin pantay-pantay sa pagbuhay an gabos na namamanwaan iyo an nag- aagkay sa mga ideyologo na mag- ampoyon sa siring na hiron.

(Tag: Si Karl Marx ang itinuturing na ama ng Komunismo) Sa ngunyan, nagkaigwa na nin luwayluway na pagbabago sa kaisipan komunismo, orog na sa lantad nin pagtatrabaho asin sa pangkabuhayan na aspekto. Tinutugotan nang magkaag negosyo asin mga industriya an namamanwaan, binabayadan na nin tandan an trabahador oyon sa saindang paghingoa asin kapagalan. Ini sa katuyohan na magkaigwa nin insentibo asin kumpentensya, mga elemento na winarang gayo sa ideya nin komunismo.

Sa modernong konsepto nin komunismo, an mga estado na sinasabing komunista igwa sana nin sarong partido pulitikal an tinutogot magdalagan saka an estado nag'ooperar sa irarom nin sistema na planadong sentral an mga ekonomiya asin an gabos na rekurso nin produksyon kapot y pigpapalakaw kan gobyerno dawa ngane an ultimo dai nang gayo pinapasunod ta tinawan nang poder an namamanwaan magrogaring nin pribadong negosyo. Alagad, magkapira na sana an sa ngunyan inaapod na mga komunistang nasyon: People's Republic of China, Republic of Cuba, asin an Socialist Republic of Vietnam.

Mga panluwas na takod

• Marxists.org (Marxists Internet Archive)

Mga iba pang babasahon

• Forman, James D., "Communism From Marx's Manifesto To 20th century Reality", New York, Watts. 1972. ISBN 978-0-531-02571-0
• Furet, Francois, Furet, Deborah Kan (Translator), "The Passing of An Illusion: The Idea of Communism In the Twentieth Century", University of Chicago Press, 2000, ISBN 978-0-226-27341-9
• Daniels, Robert Vincent, "A Documentary History of Communism and the World: From Revolution to Collapse", University Press of New England, 1994, ISBN 978-0-87451-678-4
• Karl Marx and Friedrich Engels, "Communist Manifesto", (Mass Market Paperback - REPRINT), Signet Classics, 1998, ISBN 978-0-451-52710-3
• Dirlik, Arif, "Origins of Chinese Communism", Oxford University Press, 1989, ISBN 978-0-19-505454-5
• Beer, Max, "The General History of Socialism and Social Struggles Volumes 1 & 2", New York, Russel and Russel, Inc. 1957