Kulog

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Sarong ilustrasyon nin pagkulog sa kamot

An kulog (Ingles: pain) iyo sarong nakapupurisaw na pagmate na parateng kawsa nin grabe o nakadadanyar na stimuli. An International Association for the Study of Pain tinatawan nin kahulogan an kulog bilang "sarong dai nakakaogmang pagmate asin emosyonal na eksperyensia na konektado sa, o pagkakaagid na konektado sa, aktwal o potensial na danyos sa tisyu." Sa medikal na diagnosis, an kolog ibinibilang na sintomas nin malaen na kamugtakan.

An kulog nagmomotibar sa indibidwal na likayan an nakadadanyar na mga sitwasyon, protehiran an naraot na kabtang kan hawak mantang iyan nararahay, asin likayan an kaagid na mga eksperyensia sa ngapit.[1] An kadaklan na kolog nararahay kapag an noxious stimulus iyo nahale asin maomayan an hawak, alagad tibaad magpadagos iyan sa ibong kan paghale kan stimulus asin garo baga pagkaomay kan hawak. Kun beses minalataw an kulog kun mayo nin ano man na maririsang stimulus, danyos o helang.[2]

An kulog iyo an pinakakomun na dahelan kan pagkonsulta sa doktor sa kadaklan na mauswag nang nasyon.[3][4] Iyan sarong mayor na sintomas sa dakol na medikal na kamugtakan, asin pwedeng makaolang sa kwalidad nin buhay asin sa pankagabsan na pagpunsionar.[5] An simpleng bulong sa kulog magagamit sa 20% sundo sa 70% nin mga kaso.[6] An mga salik na sikolohikal arog baga kan sosyal na pagsuportar, cognitive behavioral therapy, kaogmahan, o pagkadisturbo puedeng makaapektar sa intensidad kan kulog o makuring marhay.[7][8]

Sa nagkapirang debate mapadapit sa paghugot na may doktor o euthanasia, an kolog ginamit bilang argumento tanganing togotan an mga tawo na may helang na ikagagadan na taposon an saindang buhay.[9]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Cervero F (2012). Understanding Pain : Exploring the Perception of Pain. Cambridge, Mass.: MIT Press. pp. Chapter 1. ISBN 9780262305433. OCLC 809043366. 
  2. Raj PP (2007). "Taxonomy and classification of pain". In: The Handbook of Chronic Pain. Nova Biomedical Books. ISBN 9781600210440. Archived from the original on 30 March 2021. Retrieved 3 February 2016. 
  3. "Caring for patients with chronic pain: pearls and pitfalls". The Journal of the American Osteopathic Association 113 (8): 620–7. August 2013. doi:10.7556/jaoa.2013.023. PMID 23918913. 
  4. "What should be the core outcomes in chronic pain clinical trials?". Arthritis Research & Therapy 6 (4): 151–4. doi:10.1186/ar1196. PMID 15225358. 
  5. "Assessment of pain". British Journal of Anaesthesia 101 (1): 17–24. July 2008. doi:10.1093/bja/aen103. PMID 18487245. 
  6. "Non-prescription (OTC) oral analgesics for acute pain – an overview of Cochrane reviews". The Cochrane Database of Systematic Reviews 11 (11): CD010794. November 2015. doi:10.1002/14651858.CD010794.pub2. PMID 26544675. 
  7. Eisenberger NI, Lieberman M (2005). "Why it hurts to be left out: The neurocognitive overlap between physical and social pain" (PDF). In Williams KD. The Social Outcast: Ostracism, Social Exclusion, Rejection, & Bullying (Sydney Symposium of Social Psychology). East Sussex: Psychology Press. p. 210. ISBN 9781841694245. [permanent dead link]
  8. "Mind-Body Therapies for Opioid-Treated Pain: A Systematic Review and Meta-analysis". JAMA Internal Medicine 180 (1): 91–105. January 2020. doi:10.1001/jamainternmed.2019.4917. PMID 31682676. 
  9. "Explaining the emergence of euthanasia law in the Netherlands: how the sociology of law can help the sociology of bioethics". Sociology of Health & Illness 28 (6): 802–16. September 2006. doi:10.1111/j.1467-9566.2006.00543.x. PMID 17184419.