Jump to content

Lesya Ukrainka

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Lesya Ukrainka
Namundag ⁇ Petribna Kosach25 Pebrero [O.S. 13 nin Pebrero] 1871Novohrad-Volynskyi, Volhynian Governorate, Imperyong Ruso (Ngonyan Zviahel, Zhydrommyr Oblast, Ukraine)
  

Nagadan ⁇ Agosto [O.S. 19 Hulyo] 1913 (naabot 42) Surami, Tiflis Governorate, Imperyo nin Rusya  
Pag - atake Poet asin parasurat, paratogtog
Period 1884–1913
Mga Relatibong Kabtang
  • Oena Pchilka (ina)
  • Olha Kosach-Kryvyniuk (ster)
  • Mykhailo Drahomanov (kalinigan)
  • Yulia Krukovskaya (dakulang-tanog)

Si Lesya Ukrainka, namundag bilang Larysa Petrivna Kosach, pinangaki kan Pebrero 25, 1871 asin nagadan kan Agosto 1, 1913, sarong bantog na parasurat kan Ukranya, asin pigmimidbid huli sa saiyang mga tula asin palabas. Saro man syang aktibong poliktikal, sibil, asin peministang aktibista.[1]


Pira sa saiyang midbid na mga koleksyon nin tula iyo an mga On the Wings of Songs (1893), Thoughts and Dreams (1899), Echos (1902), the epic poem Ancient Fairy Tale (1893), One Word (1903), sa mga palabas iyo an Princess (1913), Cassandra (1903—1907), In the Catacombs (1905), pati anForest Song (1911).

Si Larysa Kosach kan sya daraga pa

Si Lesya Ukrainka namundag kan 1871 sa syudad kan Novohrad-Volynski (ngunyan Zviahel) kan Ukranya. Sya pangaduwa sa mga aki kan parasurat asin paralimbag na si Olha Drahomanova-Kosach, o mas bisto sa alyas kaini na Olena Pchilka. An saiyang ama iyo si Petro Kosach (gikan sa mayayaman na pamilyang Kosaca), pamayo kan pandistritong asembilya kan mga conciliator, na gikan sa taas na parte kan probinsyang Chernihiv. Makalihis na makumpleto an saiyang sekondarya sa Chernihiv Gymnasium, si Kosach nag adal nin Matematika sa Unibersidad kan Petersburg. Duwang taon an makalihis, an saiyang ama nagpasiring sa Unibersidad kan Kyiv, asin nag gradwar nin Law. Kan 1868 inagom kaini si Olha Drahomaniv, na tugang na babayi kan saiyang amigong si Mykhailo Drahimanov, bantog na siyentista, historyador, pilosopo, folklorist, asin pampublikong tawo.[2][3] An saiyang ama nag gugol nin panaho sa pagpamarhay kan kulturang Ukranya asin pinansyal na sinuportaran an mga publikasyon igdi. Igwa si Lesya Ukrainka nin tulong tugang pang babayi, iyo sinda Olha, Oksana, asin Isydora, asin nguhod na tugang na lalake na si Mykola.[4] Ugos na maray sa saiyang tiyuon na si Drahomanov si Ukrainka, saiya man ining tagatukdo-espiritwal asin paratukdo, dangan sa tugang nya man na si Mykhailo Obachny, na inaapod nya man na "Mysholosie" susog sa pinagtakod na pangaran nindang duwa.

Minana man ni Lesya sa saiyang ama an saiyang mga pisikal na aspeto siring kan mata, langkaw, asin hawak. Arog kan saiyang ama, halangkaw man an saiyang prinsipyo, asin pigtatawan ninda nin halangkaw na importansya na dignidad kan kada indbidwal. Alagad dawa gulpi sinda nin mga pagkakaparehas, si Lesya asin an saiyang ama igwa nin pagkakaiba huli ta an saiyang ama matibay sa Matematika, alagad dai nin tibay sa mga lenggwahe, kun sain man si Lesya mayo ngani nin aram sa Matematika alagad aram nya an mga lenggwaheng Ingles, Aleman, Pranses, Italyano, Griyego, Latin, Polish, Ruso, Bulgarian asin an saiyang sadiring tataramon sa Ukranya. [3]


An saiyang ina sarong poeta, nagsusurat nin mga tula asin istoryang pan-aki sa Ukranya. Aktibo man ini sa grupo nin mga kababaihan asin nagpublikar nin peministang almanake. An saiyang ina dakula an nagin kabtang sa saiyang pagdakula. Tataramon na Ukranya sana an tinataram sa saindang harong, asin tangani na maipadagos an gawi na ini, an saindang mga paratukdo mga taga-Ukranya man, ini tangani na maibitaran an mga eskwelahan kun sain an inot na tataramon na ginagamit Ruso. Nakanuod man sya magbasa sa edad na apat, asin sya dangan an tugang nyang si Mykhailo nakakabasa nin mga banyagang lenggwahe kun sain nababasa ngani ninda an manlain lain na literatura sa orihinal kaining lenggwahe.

Kan sya mag-edad otso, sinurat nya an saiyang primerong tula na "Hope", na ginibo bilang reaksyon sa pag-arestar sa saiyang tiyaon na si Olena Kosach sa pagigin kabtang kaini sa politikal na paghiro kontra sa mga tsarist autocracy. Kan 1879, an saiyang bilog na pamilya nagpasiring sa Lutsk. Sa parehong taon an saiyang ama nagupin na maggibo nin mga harong para sa mga pamilya na nakaistar harani sa Kolodiazhne. [5] Kan panahon na ini, an saiyang tiyuon na si Mykhailo Drahomanov, inagda sya na mag-adal nin mga Ukranyan na kan, asin mga istorya, pati man kasaysayan, dangan suysuyon an Bibliya huli ta ini igwa nin poetika asin mga eternal na tema. Naimpluwensyahan man sya kan midbid na kompositor na si Mykola Lysenko, dangan an sikat na parapalabas asin poeta na si Mykhailo Starytsky. [6]

Sa edad na trese, an saiyang inot na naipublikar na tula, "Lily of the Valley", nagluwas sa magasin na Zorya sa Lviv. Igdi man sya inot na gamit nin alyas, na tugon man kan saiyang ina huli ta sa imperyong Ruso, an mga publikasyon sa Ukranya ipigbabawal. An primerong koleksyon nin mga tula sa Ukranya kaipuhan na sekretong maipublikar pa sa Subangang Ukranya dangan itago ini pasiring Kyiv sa irarom kan saiyang alyas. [7] Sa panahon na ini, pasiring naman sa pagigin pyanista si Ukrainka, alagad huli sa saiyang tuberculosis sa tulang, dai sya nakakua nin pwedeng maklasehan sa luwas. An pagsurat na an nagin saiyang pinaka-inot na katuyuhan.

Pagpuon kan 90s, nakikipagkomunikar na sya sa rehiyon kan Poltava. Puon sa tig-init kan 1893 dangan sa katahawan kan 1906, si Lesya nagpapasiring kada tig-init sa Hadiach asin sa kataid kaning syudad, sa Green Grove. Kadakul syang naisurat sa mga lugar na ini, partikular na an istorya manungod ki "Robert Bruce, King of Scotland, ipigsurat ini sa lugar na ini. Igdi nya man nagin katood an paratukdo na si A.S. Makarova, kun sain dakul sindang mga pagrumdom sa nakaagi.

  1. Krys Svitlana, A Comparative Feminist Reading of Lesia Ukrainka’s and Henrik Ibsen’s Dramas. Canadian Review of Comparative Literature 34.4 (December 2007 [September 2008]): 389–409
  2. "Mykhailo Drahomanov". Bibliography. Retrieved 12 December 2011. 
  3. 3.0 3.1 Bida, konstantyn (1968). Lesya Ukrainka. Toronto. p. 259. 
  4. Bida, Konstantyn (1968). Lesya Ukrainka. Toronto. p. 259. 
  5. "Ukrainka, Lesia – Internet Encyclopedia of Ukraine". 
  6. Bohachevsky-Chomiak, Martha. Feminists Despite Themselves: Women in Ukrainian Community Life, 1884–1939. Canadian Institute of Ukrainian Studies, University of Alberta, Edmonton, 1988.
  7. "Lessya Ukrainka". Bibliography. Archived from the original on 13 January 2012. Retrieved 12 December 2011.  Unknown parameter |url-status= ignored (help)