Jump to content

Ligaya Fernando-Amilbangsa

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
KamundaganLigaya Fernando
1943 (edad 80–81)
Trabaho
  • Folk dancer
  • akademiko
Sa ngunyan na grupoTambuli Cultural Troupe
Integrated Performing Arts Guild
AlunAlun Dance Circle
Mga baylePangalay

Si Ligaya Fernando-Amilbangsa sarong Pilipinong parabayle asin bisto siya akademiko sa pag'aadal dangan pagpapaurog kan tradisyon na bayleng pangalay sa sur kan Filipinas asin resipyente kan Gawad Ramon Magsaysay.

Pignominar siya nin senador Miriam Defensor Santiago na iibá sa listahan kan mga Nasyunal na kayamanang nabubuhay o Gawad Manlilika ng Bayan (GAMABA), an pinakahalangkaw na pamidbid na igagawad sa mga indibiduwal na nagkontibwer nin maray sa mga katutubong kultura asin mga arte. [1]

Amay na Pagkabuhay

[baguhon | baguhon an source]

Iminundag si Fernando-Amilbangsa kan 1943.[2] Namundag siya sa sarong prominenteng pamilya na Katolikong politikal sa Marikina, Metro Manila, Filipinas[3] na kaiba an saiyang amaón na si Gil Estanislao Fernando Sr. na kun saen nagserbing Alkalde kan Marikina nin mga pirang mga taon asin kan saiyang tugáng na si Bayani Fernando na iyo man an pamayo kan Metropolitan Manila Development Authority dangan nagin alkalde man kan Marikina. Sarong piyanista an saiyang ináon.[2] Siya nagin parte kan folk dance troupe dangan nagtutukdô siya nin leksyon hinggil sa ballet kan siya nasa edad na 8 o 9 na taon pa lanh.[2]

Naglaóg siya sa Far Eastern University bilan English major kan 1959 kun saen nabistado niya an saiyang magigin agom sa hinaharáp.[2]

An duwang tawo na nagsasagibo nin pangalay, bisto si Fernando-Amilbangsa sa saiyang mga gibo sa mga porma nin bayle.

Pigbisita ni Fernando-Amilbangsa an Sulu kan 1969 kun saen nahiling niya an pagkondusir nin pangalay sa sarong kasalan sa isla nin Jolo.[3] Pangalay (lit. "gift offering" o "templo kan bayle"sa Sanskrit), ini, sarong pre-Islamikong bayle na pigsasagibo kan mga Badjao, Jama Mapun, Tausūg asin Samal kan Sulu asin Tawi-Tawi.[4][5] Napawalat siya sa Jolo nin apat na mga tawo.[2]

Sa toló kan minasunod na tolóng dekada kan siya nagbisita sa Sulu, nag'adal siya nin kulturang Muslim kan sur na parte kan Filipinas, particularly in the Sulu archipelago. She worked bilang sarong artista, mansasaliksik nin kultural, edukador, asin advocate kan mga locale's indigenous arts.[4]

Sa mga pinaka signipikanteng mga pagkakaayon, sa saiyang nasaliksik, konserbasyon, praktis asin pagpapaurog kan pangalay kun saen traditional ining ginigibo sa mga pampiyestang okasyon arog kan mga kasalan.[4] Pigkategorya ini bilang luway, intricate asin sa hipnotiko kaining hirò.[6]

Kan 1973 naglipat siya sa Bongao, Tawi-Tawi kun saen siya nagtukdo sa Mindanao State University[2] kan pigtugdas niya an Tambuli Cultural Troupe na igwa ning mga estudyante na pigtutukduan niya sa Unibersidad. Pihtukdó niya an pangalay sa mga miembro kan troupe.[6] Kan 1978, pigtugdok niya an Integrated Performing Arts Guild sa Iligan.[2] Kan 1983 pigpublikar niya an libro na may nakasururat nin mga intruksyon sa bayle nin pangalay.[3] Buminalik siya sa Marikina kan 1987 na sinundan kan pagkagadan kan saiyang agom.[2]

Pigtugdas niya an AlunAlun Dance Circle (ADC) sa Atipolo[6] kan 1999. An saiyang sadiribg harong nagserbi bilan sarong dance studio kun saen pigtutukdó dangan pigsasagibó an pangalay asin an iba pang tradisyunal na mga bayle. Nagperform asin nagsagibo nin mga workshop na dae mababa sa sanggatos na beses an ADC.[4] Nagperform man an Tambuli Cultural Troup sa mga ADC.[6]

Pigonrahan siya nin Onra ni Ramon Magsaysay kan Agosto 31, 2015.[3]

Personal na Pagkabuhay

[baguhon | baguhon an source]

Ikinasal si Fernando-Amilbangsa kan 1964 ki Datu Punjungan Amilbangsa, an matu'ang tugang ni Sultan Mohammad Amirul Ombra Amilbangsa, an huring namamahala kan monarkiya kan Sultanato nin Sulu na kun saen ini man an saiyang kaklase sa FEU.[2][4] Nagadan an saiyang esposo kan 1987.