Lualhati Bautista
Lualhati Bautista | |
---|---|
Kamundagan | Lualhati Torres Bautista Desyembre 2, 1945 Tondo, Manila, Commonwealth of the Philippines |
Nasyunalidad | Filipino |
Alma mater | Lyceum of the Philippines University |
Trabaho | Novelist, film and television screenwriter |
Si Lualhati Torres Bautista (namundag kan Disyembre 2, 1945) saro sa mga inot na Filipinong babaying nobelista sa kasaysayan kan Pilipinong kontemporaryong literatura. An saiyang mga nobela iyo ang Dekada '70, Bata, Bata, Pa'no Ka Ginawa?, asin ‘GAPÔ.
Biograpiya
[baguhon | baguhon an source]Si Bautista ipinangaki sa Tondo, Manila kan Disyembre 2, 1945, an saiyang magurang iyo sina Esteban Bautista asin Gloria Torres. Nagtapos siya nin elementarya sa Emilio Jacinto Elementary School kan 1958 asin nagtapos siya nin hayskul sa Torres High School kan 1958. Saro siyang estudyante kan journalism sa Lyceum of the Philippines. Pero naghali siya sa eskwelahan ta gusto niya talaga ang magsurat. An saiyang inot na osipon, "Katugon ng Damdamin,"[1] inot na naipublikar sa Liwayway Magazine, asin igdi nagpuon an saiyang karera sa pagsurat.[2]
Dawa mayong pormal na edukasyon sa pagsurat, siya nabisto sa saiyang honestong realismo, maisog na pagtukar kan mga isyung pangkababayihan sa Pilipinas asin sa mga bidang babayi sa saiyang surat na nagaatubang sa mga masasakit na sitwasyon sa harong asin trabaho sa paagi nin kusog asin talento.
Gibo bilang sarong nobelista
[baguhon | baguhon an source]Si Bautista nakakua ning pirang Palanca Awards kan 1980, 1983 and 1984 para sa saiyang nobelang ‘GAPÔ, Dekada '70 and Bata, Bata… Pa’no Ka Ginawa?, na nagtutukar kan mga pang-aabuso asin pagpuon kang pagiging aktibo kan mga kababayihan sa rehimeng Marcos.
‘GAPÔ, ang ginawadan kan Palanca Awards kan 1980, iniluwas kan 1992, sarong istorya kan lalaking nag-aadal kun pano mamuhay bilang sarong Amerasian. Igwa ini ning pirang lebel kan politika sa likod kan mga base militar kan Estados Unidos na yaun sa Pilipinas, na igwang paghiling hali sa mga ordinaryong mga taong nakaistar sa Syudad kan Olongapo.
Dekada '70 sarong istorya manungod sa sarong pamilya sa laog kan maribok na dekada kan 1970. Isinalaysay igdi kun pano an sarong katamtamang pamilya nagiskosar asin inatubang an mga pagbabago para maging makusog sa paglaban kontra sa gobyernong Marcos. An mga pangyayari nagpuon sa insidente kan pagbomba sa Plaza Miranda, an suspensiyon kan habeas corpus, an pagproklama kan Martial Law asin an pagdampot kan mga presong politikal. An opresibong natura kan rehimeng Marcos an nagibong paagi para maging radikal an mga tawo. Asin an paghurma kan dekadang ini, gabus nahiling kan babaying bida na si Amanda Bartolome, ina kan limang lalaki.
Bata, Bata… Pa'no Ka Ginawa?, na may literal na salin sa Ingles na, "Child, Child… How Were You Made?", nagsasaysay kan buhay ni Lea, sarong nagtatrabahong ina asin aktibista, na may duwang aki. Sa huri, an tolo, lalo na si Lea, kinaipuhan atubangon ang paghiling kan mga tawo sa Pilipinas sa sitwasyon kan pagiging solong magurang. An nobela nagsisimbag kun pano an pagiging ina, sa arog kaning makabagong konsepto kan pagiging magurang.
An libro ni Bautista kan 2013 na may titulong In Sisterhood, nakaresibe nin nominasyon para sa Filipino Reader's Choice Award para sa Fiction sa Filipino/Taglish, kan 2014. Inorganisa ini kan Filipino Book Bloggers Group.[3]
Kan 2015, iniluwas ni Bautista an librong Sixty in the City, manungod sa buhay buhay kan magbabarkadang Guia, Roda asin Menang, na nasa 60-anyos na, nakapaghorop-horop na igwang magagayon na bagay sa pagiging agom, ina asin tagapakaray kan harong.[4]
Mga osipon
[baguhon | baguhon an source]Duwa sa mga osipon ni Bautista's ginanahan an Palanca Awards, ini an "Tatlong Kwento ng Buhay ni Juan Candelabra" (Tolong osipon manungod sa buhay ni Juan Candelabra), inot na gana, 1982; asin"Buwan, Buwan, Hulugan mo Ako ng Sundang" (Moon, Moon, Drop Me a dagger), pantolong gana, 1983.
Kan 1991 kaiba an Cacho Publishing House, nagluwas sinda nin mga tiripon kan osipon na may titulong: Buwan, Buwan, Hulugan Mo Ako ng Sundang: Dalawang Dekada ng Maiikling Kuwento.[5]
Bilang parasurat pelikula
[baguhon | baguhon an source]An pagsurat ni Bautista nin mga pelikula nagbunga nin mga magagayon na gibo. An saiyang inot na pelikula iyo an Sakada (seasonal sugarcane workers) kan 1976, na nagpahiling kan pagsakit kan mga magsasaka sa Pilipinas. An panduwa niyang pelikula iyo an Kung Mahawi Man ang Ulap kan 1984, ini nakaresibe nin nominasyon sa Film Academy of the Philippines. Sa parehong taon man ipinahiling an Bulaklak ng City Jail, nakabase ini sa nobela niya tungkol sa mga presong babayi. Ginanahan kaini halos gabos na gawad kan taon na ito sa iba-ibang organisasyon kabali na an Star Awards asin Metro Manila Film Festival. Kan 1998, an saiyang gibo ginamit sa pelikula ni Chito Roño an Bata Bata Paano ka Ginawa, pinagbidahan ini ni Vilma Santos. Kan 2000, sinurat niya an Gusto Ko Nang Lumigaya, pelikula para kay Maryo J. Delos Reyes.
Mga gibo
[baguhon | baguhon an source]Mga libro
[baguhon | baguhon an source]- Bulaklak sa City Jail
- Dekada '70
- Bata, Bata… Pa’no Ka Ginawa?
- ‘GAPÔ
- Sixty in the City
- In Sisterhood
- Sonata
- Hinugot sa Tadyang (non-fiction)
- Buwan, Buwan, Hulugan Mo Ako ng Sundang: Dalawang Dekada ng Maiikling Kuwento
- Desaparesidos
Mga nobelitas
[baguhon | baguhon an source]- Sila At Ang Gabi: Isang Buong Laot at Kalahati ng Daigdig (1994) ISBN 9712703290
- Ang Babae sa Basag na Salamin (1994) ISBN 9716850328
- Araw ng mga Puso ISBN 971685014X
- Apat Na screenplay ISBN 9712704475
- Ang Kabilang Panig ng Bakod
- Hugot sa Sinapupunan
- Desisyon
- Sumakay tayo sa buwan
Mga palabas
[baguhon | baguhon an source]- Sakada (co-writer)
- Kung Mahawi Man ang Ulap
- Bulaklak sa City Jail
- Kadenang Bulaklak
- The Maricris Sioson Story
- Nena
- Bata, Bata...Pa'no Ka Ginawa?: The Screenplay
- Dekada '70
- Gusto Ko Nang Lumigaya (screenplay)
- Sex Object
- Isang Kabanata sa Libro ng Buhay ni Leilani Cruzaldo (television drama)
Mga skript sa telebisyon
[baguhon | baguhon an source]- Dear Teacher (co-writer)
- Daga sa Timba ng Tubig
- Mama
- Pira-pirasong Pangarap
- Desaparesidos (1998)
Gawad
[baguhon | baguhon an source]Taon | Gawad | kategorya | Obra | Resulta |
---|---|---|---|---|
1984 | Metro Manila Film Festival[6] | Best Story | Bulaklak sa City Jail | Gana |
Best Screenplay | Gana |
Mga toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ Liwayway Magazine, November 17, 1963 issue
- ↑ Ong, ed. by Aihwa; Peletz, Michael G. (1995). Bewitching women, pious men : gender and body politics in Southeast Asia. Berkeley, Calif.: University of California Press. p. 217. ISBN 0520088611. Retrieved 8 October 2016.
- ↑ Filipino Readers' Choice Award Winners, date retrieved: 5 July 2016
- ↑ Sixty in the City, Lualhati Bautista, date retrieved: 4 July 2016
- ↑ "Buwan, Buwan, Hulugan Mo Ako ng Sundang". Goodreads. Retrieved 8 October 2016.
- ↑ "Metro Manila Film Festival:1984". IMDB. Retrieved 2014-04-09.