Lugaw

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Lugaw
Ordinaryong lugaw
Alternatibong ngaranpospas, lugao
KursoPangenot na pagkakan
Ginikanang lugarFilipinas
Pangenot na sahogmalapot na maluto
Mga baryasyonarroz caldo, goto
Pagkakaarog na lutoonCongee
lugaw na may sugok

An lugaw, pigbabaybay man na lugao, iyo sarong luto gikan malapot na maluto sa Filipinas. Kabali sa luto nin lugaw iyo pupuwedeng maasgad o mahamis. Sa mga rehiyon kan Visayas, an maasgad na lugaw iyo kolektibong pig-aapud na pospas. An lugaw iyo mahiwasan na hinihiling bilang sarong pamparahay na pagkakan sa Filipinas.[1][2][3]

Deskripsyon[baguhon | baguhon an source]

An lugaw, tradisyonal na ginigibo sa nagkakalakaga na malapot na maluto (Tagalog: malagkit; Bisaya: pilit). An ordinaryong maputing bagas iyo pwede man pakalakagaan sa sobrang tubig. An pangenot na bersyon iyo may kadikit na harang huli sa paggamit nin asin, bawang, asin laya, o alternatibo gamit an asukar. An iba pang bersyon iyo pigluluto sa manok, sira, o karne nin orig o baka. Hinihiling ini bilang sarong pamparahay asin madaling matunaw na kakanon sa tulak na tipikal hinihimo sa pamahawan sagkod durante nin malipot asin mauran na panahon. Harus pigsisirbe man ini sa mga tawong igwang helang o dae makabuhat, sagkod sa mga aki asin sa mga gurang.[4][5]

An lugaw iyo harus pigkakakan nin mainit o maimbong. Pwede man ini mainit liwat kun kakaagan nin kadikit na tubig.[6][7][8][9] Alagad an mga bersyong panghimagas iyo malipot o partidang nagyelo.[10]

Mga baryente[baguhon | baguhon an source]

An lugaw iyo pwedeng ipares o kaagan pa nin nagkapirang mga lain na lutoon asin salak.

Maasgad[baguhon | baguhon an source]

An manok na arroz caldo kaiba an safflower (kasubha)

An kadaklan sa maasgad na bersyon kan lugaw iyo gikan hale o naimpluwensyahan kan Intsik na istilo kan "congee", na iyo dinara kan mga Tsino-Filipino na migrante. Naliwat na ini sa laog nin pirang mga siglo para maggamit nin mga Filipinong salak asin lokal na pagnamit. An Filipinong maasgad na lugaw iyo tipikal na mahibog kaysa sa iba pang mga Asyanong congees huli ta minagamit sinda nin malapot na maluto. Tradisyonal sinda na pigsisirbe kaiba an kalamansi, tawyo, o patis bilang mga kondimento.[11][12] An maasgad na lugaw iyo harus pinapares kaiba an karne o mga lutoon hale sa kadagatan. An pinakabisto iyo an tokwa't baboy (kubikong tofu asin karne nin orig).[4][5]

  • Arroz caldo – lugaw na kadakol nin laya asin pigkagan nin tostadong bawang, iskalyon, asin itom na paminta kaiba an pigpakalakagaang sugok. An harus na bersyon iyo nagdadagdag nin safflower (kasubha) kaya nagigin malagiyaw ini.[2]
  • Goto – lugaw na ginibo kaiba an goto (tripe) asin laya. Pigkaagan ini nin tostadong bawang, iskalyon, sagkod itom na paminta.[12][13]

Panghimagas[baguhon | baguhon an source]

Champorado kaiba nin tuyo

An mahamis na bersyon kan lugaw iyo may karakter na Filipino. Kaiba digdi an:

  • Binignit – lugaw kaiba an gata asin nagkapirang binaak na prutas, jelly desserts (arug kan sago, tapioca pearls, kaong, asbp.), sagkod root crops (arug kan kamote, taro, asin ube). An mga rehiyohal na ngaran kaini iyo giná-tan, tabirák, alpahor, ginettaán, ginat-ang lugaw, asin kamlo.[10]
  • Samporado – sarong lugaw kun sain kaiba an tsokolate asin gatas. Ini an katutubong adaptasyon kan Mehikanong inomon na champurrado. Tradisyonal man ining pinapares sa tuyo.[14]
  • Ginataang mais – lugaw na ginibo kaiba an gata asin mahamis na mais.[15]
  • Ginataang munggo – lugaw kaiba an tostadong munggo, asukar, asin gata. Pwede man kaagan nin mais.[16]

Hilingon man[baguhon | baguhon an source]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. ↑ Castro, Jasper. "Here's How To Tell Lugaw, Congee, Goto, and Arroz Caldo From Each Other". Yummy.ph. Retrieved 6 December 2018. 
  2. ↑ 2.0 2.1 Reynaldo G. Alejandro (1985). The Philippine Cookbook. Penguin. p. 38. ISBN 9780399511448. 
  3. ↑ Miranda, Pauline. "The difference between lugaw, goto, and arroz caldo". Nolisolo. Retrieved 6 December 2018. 
  4. ↑ 4.0 4.1 Ignacio, Michelle. "Lugaw with Tokwa't Baboy: A Pinoy Favorite". Certified Foodies. Retrieved 7 December 2018. 
  5. ↑ 5.0 5.1 Veneracion, Connie. "Lugaw (congee) with tokwa't baboy (tofu and pork)". Casa Veneracion. Retrieved 7 December 2018. 
  6. ↑ Agbanlog, Liza. "Arroz Caldo (Filipino Style Congee)". Salu Salo Recipes. Retrieved 6 December 2018. 
  7. ↑ "Arroz Caldo". Genius Kitchen. Retrieved 6 December 2018. 
  8. ↑ "Chicken Arroz Caldo – A Filipino Christmas Rice Porridge". Wishful Chef. Archived from the original on 7 December 2018. Retrieved 6 December 2018. 
  9. ↑ Phanomrat, Jen. "Filipino Arroz Caldo". Tastemade. Retrieved 6 December 2018. 
  10. ↑ 10.0 10.1 "Holiday Benignit / Ginataan". Market Manila. Retrieved 7 December 2018. 
  11. ↑ Trivedi-Grenier, Leena (2 February 2018). "Janice Dulce passes along Filipino culture via arroz caldo". San Francisco Chronicle. https://www.sfchronicle.com/restaurants/article/Janice-Dulce-passes-along-Filipino-culture-via-12537199.php. 
  12. ↑ 12.0 12.1 Edgie Polistico (2017). Philippine Food, Cooking, & Dining Dictionary. Anvil Publishing, Incorporated. ISBN 9786214200870. [permanent dead link]
  13. ↑ "Goto". Kawaling Pinoy. Retrieved 6 December 2018. 
  14. ↑ Chikiamco, Norma (16 May 2013). "Quick and easy 'champorado'". Philippine Daily Inquirer. https://lifestyle.inquirer.net/103547/quick-and-easy-champorado/. 
  15. ↑ "Ginataang Mais". Kawaling Pinoy. Retrieved 7 December 2018. 
  16. ↑ Alvarez, Lhas. "Ginataang Monggo Recipe". Yummy.ph. Retrieved 19 April 2019. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lugaw&oldid=259572"