Margaret Cavendish, Dukesa kan Newcastle-upon-Tyne

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Margaret Cavendish
Duchess of Newcastle-upon-Tyne
BornMargaret Lucas
1623
Colchester, Essex, England
Died16 Desyembre 1673(1673-12-16) (edad Error: Need valid year, month, day)
London, England
Buried7 January 1674
Westminster Abbey
Spouse(s)William Cavendish, 1st Duke of Newcastle
AmaSir Thomas Lucas
TrabahoScientist and author

Si Margaret Cavendish, Dukesa kan Newcastle-upon-Tyne (née Lucas; 1623 - 16 Disyembre 1673) sarong prolipikong pilosopong Ingles, poeta, siyentista, parasurat nin mga piksyon asin playwright. Sa saiyang pagkabuhay, nakagibo siya nin sobra sa 12 orihinal na mga literaryong gibo, an dakul kaini nabisto siyang gayo huli kan halangkaw niyang estado sosyal. An halangkaw na estadong ini sa sosyedad nagpangyari ki Margaret na makipag-hilingan asin makiolay sa nagkapirang pinakamahalaga saka maimpluwensiang isip kan saiyang panahon.[1]

Pinaghalean[baguhon | baguhon an source]

Namundag si Margaret Lucas ki Sir Thomas Lucas (1573-1625) asin Elizabeth Leighton (nagadan 1647), siya an pinakanguhod na aki kan pamilya. Igwa siyang apat na tugang na babae asin tolong tugang na lalaki, an royalitang sina Sir John Lucas, Sir Thomas Lucas asin si Sir Charles Lucas, na kagsadiri kan manor kan St John's Abbey, Colchester.[2] Kan tinedyer siya, nagin katabang siya ni Reyna Henrietta Maria asin nagbiyahe kaiba niya tanganing idistiero sa Pransia, naki-istar sa palasyo kan hoben na si Hadeng Luis XIV. Siya an nagin ikaduwang agom ni William Cavendish, Enot na Duke kan Newcastle-upon-Tyne kan 1645.

An saiyang agom, dating markes [1]William Cavendish, Enot na Duke kan Newcastle-upon-Tyne, sarong royalistang komander sa Northern England durante kan Enot na Gera Sibil kan Ingles asin kan 1644, idinistiero niya an sadiri sa France. Inibanan siya ni Margaret asin nagdanay sa ibang nasyon sagkod kan Stuart Restoration kan 1660.[3]

Mga Isinurat[baguhon | baguhon an source]

Si Cavendish, bilang sarong poeta, pilosopo, kagsurat nin mga prosang romansa, parasurat rawitdawit asin playwright, nagpublikar sa irarom kan saiyang sadiring pangaran sa panahon na an kadaklan na kababaihan na parasurat nagdanay na dai midbid. Kaiba sa saiyang mga topiko an gender, kapangyarihan, ugale, siyentipikong paagi asin pilosopiya. An saiyang romansang utopian The Blazing World saro sa kaenot-enoteng halimbawa nin mga osipong dapit sa siensia.[4] Pambihira siya sa saiyang panahon huli sa pagpublikar nin mahiwas na pilosopiyang natural asin kapinonan kan modernong siensia,.[5][6] Nagprodusir siya nin labing sarong dosenang orihinal na libro; kaiba an gabos niyang rinebisar na gibo uminabot sa 21.[7] Pirmi niyang pinapaukit an saiyang ritrato sa mga pabalat kan libro kan iba-ibang isinurat niya tanganing maaraman nin mga tawo na siya sana an solong responsable sa paglalang kan ano man na isinusurat niya dangan paano pa man sinda ipinublikar.

Mga Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Team, Project Vox. "Cavendish (1623-1673)". Project Vox. Retrieved 7 June 2023. 
  2. N. Goose and J. Cooper (1998), "Tudor and Stuart Colchester", Victoria County History of Essex (ISBN 0 86025 302 3)
  3. David Cunning, "Margaret Lucas Cavendish", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2015 ed.), Edward N. Zalta, ed., URL=<http://plato.stanford.edu/archives/win2015/entries/margaret-cavendish/>.
  4. Lee Cullen Khanna, "The Subject of Utopia: Margaret Cavendish and Her Blazing-World", Utopian and Science Fiction by Women: World of Difference. Syracuse: Syracuse UP, 1994, pp. 15–34.
  5. O'Neill.
  6. O'Neill, Eileen (2001). Margaret Cavendish, Duchess of Newcastle, Observations upon Experimental Philosophy. Oxford, England: Cambridge University Press. p. xi. ISBN 978-0521776752. 
  7. O'Neill, Eileen (2001). Margaret Cavendish, Duchess of Newcastle, Observations upon Experimental Philosophy. Oxford, England: Cambridge University Press. p. xi. ISBN 978-0521776752.