Matsya Purana

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
An enot na pahina kan kapitulo 13-14, Matsya Purana (Sanskrito, Devangari).

An Matsya Purana (IAST: Matsya Purāṇa) saro sa ika-19 na mayor na Purana (Mahapurana), asin kabilang sa pinakagurang asin mas matibay na nalagda sa Puranic genre kan mga literaturang Sanskrito sa Hinduismo. An tekstong ini iyo an sarong tekstong Vaishnavismo na ipinangaran sa kabangang-tawo asin kabangang-sira avatar ni Vishnu. Alagad, an teksto pig'apod kan ika-19 na iskolar sa Sanskrito na si Horace Hayman Wilson, "minsan siring an Shaivismo (may kinaaraman ki Shiva) na gibo, bakong eksklusibo"; an teksto dai nanonongod sa pag-omaw sa manlaenlaenaen na dios asin diosang Hindu.[1][2]

An Matsya Purana nakaligtas sagkod sa modernong kapanahonan sa dakol na bersiyon, na nagkakalaenlaen sa mga detalye alagad an haros gabos na ipinublikar na bersion igwa nin 291 kapitulo, apwera sa bersiyon kan tataramon na Tamil, na isinurat sa iskriturang Grantha, na igwa nin 172 na kapitulo.

Bisto an teksto sa pagtao kan saro sa midbid na pagkahulugan kan sarong Puranang genre nin literatura. An sarong kasaysayan na isinurat na may limang karakteristiko inaapod na Purana, an sabi ni Matsya Purana, kun dai man iyan inaapod na Akhyana. An limang karakteristikong ini mga kosmogonyo na naglaladawan kan teoriya kaiyan nin pangenot na paglalang kan uniberso, an kronolohikong paglaladawan kan sekondaryong mga linalang kun saen an uniberso nag-aagi sa siklo nin pagkamundag-buhay-kagadanan, genealogyo asin mitolohiya nin mga dios asin diyosa, Manvantaras, mga osipon nin mga hade asin mga tawo kabali an mga dinastiyang solar asin lunar.

An Matsuya Purana lataw man sa pagigin ensiklopedic sa mga temang sakop kaiyan.[3]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Goldberg, Ellen (2002). The Lord who is Half Woman: Ardhanārīśvara in Indian and Feminist Perspective. SUNY Press. p. 20. ISBN 978-0-7914-5325-4. 
  2. Srisa Chandra Vasu (1916). The Sacred Books of the Hindus, Volume XVII: The Matsya Puranam. AMS Press. pp. CV–CVI, Appendix X. ISBN 978-0-404-57817-6. 
  3. Bhardwaj, Surinder M. (1983). Hindu Places of Pilgrimage in India: A Study in Cultural Geography. University of California Press. p. 67. ISBN 978-0-520-04951-2.