Jump to content

Mga Gurit Nazca

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Lines and Geoglyphs
of Nasca and Palpa Cultures
UNESCO World Heritage Site
Aerial photograph of one of the Nazca lines, taken in July 2015, that shows the design known as "The monkey"
KrayteriyaCultural: i, iii, iv
Toltolan700
Inskripsyon1994 (18th Sesyon)
Lugar75,358.47 ha
Tagboan14°43′S 75°08′W / 14.717°S 75.133°W / -14.717; -75.133
Lua error in Module:Mapa_nin_kinamumugtakan at line 485: Dae mahanap an ispesipikong depinisyon kan mapa nin kinamumugtakan: "Module:Mapa nin kinamumugtakan/datos/Peru" an nag-iiral.

An Mga Gurit Nazca (/ˈnɑːzkə/, /-kɑː/[1]) aripompon nin mga geoglyphs nakurit sda kadagaan nin Desyerto Nazca sa bandang habagatan nin Peru.[2] Ini namukna sa ultan nin 500 BC asin 500 AD  nin mga tawo paagi nin pagli'gi' o pagkalot sa salog nin desyerto, na kinukutkot an mga grabitas na naresulta kan pagbutwa kan mga iba-ibang kolor nin mga ati.[3] Igwang duwang mayor na peryodo kan mga gurit Nazca, an Paracas phase, poon 400 abot 200 BC, asin Nazca phase, poon 200 BC abot 500 AD.[4] Sa mga taon na paabot 2020, pag'ultan 80 asin 100 nmga bagong pigurin an nadukayan kan guminamit nin drone, asin mga arkeologo nagtutubod na dakul pa an mga magkakakurua.[5]

Dakul kan mga kurit taranos sa kahiwasan, alagad igwang mga desenyo nin mga hayop asin tinanom. An suma kan mga gurit sobrang 1,300 km (800 mi), asin an aripompon naglalakop sa hiwas na 50 km2 (19 sq mi). An mga kurit tipikal na 10 to 15 cm (4–6 in) an rarom. Ini nahahaman sa pagtangkas kan ibabaw na soson na may kolor mamula-mulang kayumanggi iron oxide an mga grabitas ngani magtambara an giyaw-abohon an yaon sa irarom na soson.[6][3] An lakbang kan mga gurit iriba-ibang gayo, alagad sobra sa kabanga' 33 cm (13 in) an lakbang.[2][7] Sa ibang lugar pwedeng 30 cm (12 in) an lakbang, asin sa ibang parte 1.8 m (6 ft) sana an lakbang.[2]

An ibang mga gurit Nazca nagpoporma na mas matoltol madalan kun an naghihiling yaon sa ayre (mga 500 m [1,600 ft]), dawa ngani matatanaw siya sa halangkaw na mga bulod.[8][9][10] An mga porma nahahaman sa saro sanang daing-putol na kurit. An mga darakul na kurit mga 370 m (400 yd) an laba.[6] Huli ta yaon sa motyong harayo sa mga tawo, asin huli ta an klima sa palibot alang, daing duros, asin estable, an mga gurit nagdadanay. Kun igwa man makuring panahon pwede an mga kurit medyo mahira pero an heneral na desenyo retenido pa man. Sa kan 2012, an mga gurit nadidisturbo huri kan mga bagong mga nagbabanwa sa palibot na mga iskwater daa.[11]Plantilya:Update inline

An mga pigura manlaen-laen an hitsura. Gabos na mga kurit simpleng mga linya asin mga porma mga geometriko, sobra sa 70 an mga desenyo sinasabing mga zoomorphic, na igwa diyan pormang hummingbird, lawa, sira, condor, talaod, kabalang, tabili, ayam, ikos, asin pormang tawo. Ibang porma iyo an sa kahoy asin mga burak.[3] Mga oiskolar iba-=iba an interpretsyon kan mga ini pero heneralmente manongod sam relihiyosong mga ritwal.[12][13][14][15] An mga gurit na ini pigdesignar kan 1994 na UNESCO World Heritage Site.

An halangkaw asin panggang na kapatagan naghuhunat nin 80 km (50 mi) sa pag'ultan nin banwang Nazca asin Palpa sa may Pampas de Jumana, mga 400 km (250 mi) habagtatan nin Lima. An mayor na PE-1S Panamericana Sur nag'aabay igdi. An mayor na konsentrasyon kan mga desenyo yaon sa 10 by 4 km (6 by 2 mi) rektanggulo, habagatan kan hamlet nin San Miguel de la Pascana. Sa lugar na ini, an mga pambihirang geoglyphs igdi barang-barang.[nangangaipo nin toltolan]


Mga Ladawan

[baguhon | baguhon an source]
  1. "Nazca". Collins Dictionary. Retrieved 15 September 2023. 
  2. 2.0 2.1 2.2 Sebastian Dorsch; Jutta Vinzent (2017). SpatioTemporalities on the Line: Representations-Practices-Dynamics. Walter de Gruyter GmbH & Co KG. pp. 97–. ISBN 978-3-11-046578-5. 
  3. 3.0 3.1 3.2 "Nazca Lines" (in en). Guía Go2peru. 2017-02-22. https://www.go2peru.com/peru_guide/nazca/nazca_lines.htm. 
  4. Centre, UNESCO World Heritage. "Lines and Geoglyphs of Nasca and Palpa". UNESCO World Heritage Centre (in English). Retrieved 2022-02-20. 
  5. Jones, Sam (18 October 2020). "Huge cat found etched into desert among Nazca Lines in Peru". the Guardian. Retrieved 26 March 2021. 
  6. 6.0 6.1 Glomb, Jason (8 November 2010). "Nasca Lines". National Geographic. Archived from the original on 28 September 2019. 
  7. Anthony F. Aveni (1990). The Lines of Nazca. American Philosophical Society. ISBN 9780871691835. 
  8. Gardner's Art Through the Ages: Ancient, medieval, and non-European art. Harcourt Brace Jovanovich; 1991. ISBN 978-0-15-503770-0.
  9. Hinman, Bonnie (2016).Mystery of the Nazca Lines. ABDO; ISBN 978-1-68077-242-5. pp. 6–.
  10. Anthony F. Aveni (2000). Between the Lines: The Mystery of the Giant Ground Drawings of Ancient Nasca, Peru. University of Texas Press. ISBN 978-0-292-70496-1. pp. 88–.
  11. Taj, Mitra (August 15, 2012). "Pigs and squatters threaten Peru's Nazca lines". Reuters. https://www.reuters.com/article/us-peru-nazca-squatters-idUSBRE87E0R520120815. 
  12. Helaine Selin (2013). Nature Across Cultures: Views of Nature and the Environment in Non-Western Cultures. Springer Science & Business Media; ISBN 978-94-017-0149-5. pp. 286–.
  13. Richard A. Freund (2016). Digging Through History: Archaeology and Religion from Atlantis to the Holocaust. Rowman & Littlefield. ISBN 978-1-4422-0883-4. pp. 22–.
  14. Mary Strong (2012). Art, Nature, and Religion in the Central Andes: Themes and Variations from Prehistory to the Present. University of Texas Press. ISBN 978-0-292-73571-2. pp. 33–.
  15. Religion and the Environment. Palgrave Macmillan UK; 2016. ISBN 978-0-230-28634-4. pp. 110–.