Mga Matanos sa mga Nasyon

An Mga Matanos sa mga Nasyon (Hebrew: חֲסִידֵי אֻמּוֹת הָעוֹלָם‎, ḥasidei ummot ha'olam; "matanos (dakul) sa mga nasyon sa kinaban") sarong pag'onra ginagamit kan Estado nin Israel sa pagladawan sa mga bakong-Hudyo o Hentil na ikinaag ninda sa makuring peligro sadiring buhay durante kan Holocausto sa pagligtas, sa sadiring pagmakulog sa kapwa, sa mga Hudyo sa eksterminasyon na ginigibo kan mga Nazi. An termino nagpoon sa konsepto nin "mga matanos na hentil", sarong termino inusar sa rabinikong Hudaismo mapadapit sa mga bakong-Hudyo, na inapod sindang ger toshav, na iyo an nagkukuyog sa Pitong Tugon ni Noah.

Pagduhol[baguhon | baguhon an source]

Kan an Yad Vashem, an Autoridad nin Pagromdom kan mga Shoah Martyr asin mga Heroe, itinugdas kan 1953 kan Knesset, an saro sa gibong pagiromdom iyo an pagmukna' kan "Mga Matanos sa mga Nasyon". An Matanos pigta'wan-linaw na niyo idtong bakong mga Hudyo na nagtaya sa npeligro kan saindang mga buhay mailigtas lang an mga Hudyo sa kagadanan durante kan Holocausto.

Poon 1963, sarong komisyon pinamayohan nin hustisya kan Korte Suprema nin Israel an natokahan kan katongdan na magtao nin pang-onrang titulo na "Mga Matanos sa mga Nasyon". Susog sa mga malinaw na susundon, an komisyon mabutingting na inaadalan an dokumentasyon kabsali na an ebide nsya kan mga nakaligtas asin ibang mga saksi, pagtimbang kan mga sirkumstansyang historikal asi nan elemento nin peligro sa mga tagaligtas, asin dinidesesyonan kun an kaso maninigo asin nagsusunod sa kairipohan. An mga susundon iyo:^[1]

Hudyong partido sana an pwedeng magpadara nin nominasyon.
Pagtabang sa sarong myembro nin pamilya o tabangan an Hudyo na magkugos sa Kristyanidad bakong rason sa pagbisto;
An asistensya dapat kanigoan asin damot
An tabang itinao na mayong paghagad nin balos pinansyal o paglaoman nin balos (totoo an gasto sa pagkakan o siring na mga gasto itinutugot)

An gawad iwinawaras mayong konsiderasyon sa status sosyal kan paratabang. Ini itinao na sa royalty arog ki Prinsesa Alice nin Battenberg, Queen Mother Helen nin Romania asin si Reyna Elisabeth nin Belgium alagad itinao na man maski sa iba pang siring ki pilosopong Jacques Ellul o ki Hendrika Gerritsen, sarong empleyado sa sarong departamento nin Amsterdam.^[2]^[3]

An siisayman na binibistong Matanos huli sa pagsuong sa peligro makatabang sa mga Hudyo durante kan Holocausto ginagawadan nin sarong medalya sa pangaran niya, sarong sertipiko nin honor, asin pribelihiyo na ikaag an pangaran sa inapod na Wall of Honor Garden of the Righteous sa Yad Vashem sa Jerusalem (an ultimo ginigibo na imbes ipagtanom nin kahoy ta pinundo na ini huli sa pagkukulang nin espasyo. An mga gawad itinataltag sa mga taga-ligtas o sunod na sadiring-tawo sa sarong seremonya sa Israel, o sa saindang sadiring nasyon pig'erokan paagi kan opisina kan Israel o mga representante diplomatiko kaini. An mga seremonya atendido kan mga opisyales lokal asin tinata'wan mahiwas na pagtutuon atensyon kan medya.^{[nangangaipo nin toltolan]}

An Ley nin Yad Vashem "na magwaras nin honoraryong pamamanwaan sa Matanos sa mga Nasyon, asin kun sinda gadan na, sarong commemorative citizenship kan Estado nin Israel, sa pagmidbid kan saindang naginibohan". Isayman na nabistong "Matanos" pwede asin maninigo na mag'awod sa Yad Vashem nin sarong sertipiko. Kun an persona gadan na, an sunod na sadiring-tawo pwedeng mag'awod kan commemorative citizenship na iduhol postuma sa Matanos na nagadan na.^{[nangangaipo nin toltolan]}

Sa total, 27,921 katawo naghahale sa 51 nasyon an naduholan nin pagmidbid,^[4] na nag'abot sobrang 10,000 na istorya na napatunayan na totoo. An polisya kan Yad Vashem iyo na ipasige an programa sagkod na igwang mga petisyon para sa titulong ini an narerfesibi asin suportsado nin ebidensya na nag'uyon sa susundon.^[5]

An mga kagresibi nin gawad na pinili mag'estar sa Estado nin Israel winawarasan nin pensyon katumbas sa "average national wage", libreng pag'asikaso sa salud, asin asistensya sa paghaharongon saka pag'asikaso nin nars.^{[nangangaipo nin toltolan]}

Bilang nin mga gawad susog sa mga nasyon ginikanan kan mga nagawadan[baguhon | baguhon an source]

Kan 1 Enero 2021, an gawad naiwaras na sa 27,921 katawo. An Yad Vashem na listang ini dai man nangahulogan kan tunay na mga taga-ligtas sa lambang nasyon, kundi idto mansanang mga kaso na idinulok sa Yad Vashem.^[6]

Nasyon	Bilang nin gawad
Poland	7,177
Netherlands	5,910
France	4,150
Ukraine	2,673
Belgium	1,774
Lithuania	918
Hungary	876
Italy	744
Belarus	676
Germany	641
Slovakia	621
Greece	362
Russia	215
Serbia	139
Latvia	138
Croatia	122
Czech Republic	119
Austria	113
Moldova	79
Albania	75
Romania	69
Norway	67
Switzerland	49
Bosnia and Herzegovina	49
Armenia	24
Denmark, United Kingdom	22
Bulgaria	20
Slovenia	15
North Macedonia, Sweden	10
Spain	9
United States	5
Estonia, Indonesia, Portugal	3
Brazil, Chile, China, Peru	2
Cuba, Ecuador, Egypt, El Salvador, Georgia, Ireland, Japan, Luxembourg, Montenegro, Turkey, Vietnam	1

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

↑ Gunnar S. Paulsson, "The Rescue of Jews by Non-Jews in Nazi-Occupied Poland", The Journal of Holocaust Education, volume 7, nos. 1 & 2 (summer/autumn 1998): pp. 19–44. Reprinted in "Collective Rescue Efforts of the Poles", p. 256.
↑ Gerritsen, Hendrika Jacoba (Heinsius), in The Righteous Among the Nations. Jerusalem: Yad Vashem, retrieved online 6 April 2018.
↑ "Familieberichten". Het Parool. 28 December 1990. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010833219:mpeg21:a0223.
↑ Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na righteous_count
↑ "First Arab Nominated for Holocaust Honor". Associated Press. 30 January 2007. http://palestinianpundit.blogspot.com/2007/01/first-arab-nominated-for-holocaust.html.
↑ Yad Vashem. [1] Kinua 04-13-22

Sarong tamboan an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagpoon kaining pahina.

[Paulsson-1] Gunnar S. Paulsson, "The Rescue of Jews by Non-Jews in Nazi-Occupied Poland", The Journal of Holocaust Education, volume 7, nos. 1 & 2 (summer/autumn 1998): pp. 19–44. Reprinted in "Collective Rescue Efforts of the Poles", p. 256.

[2] Gerritsen, Hendrika Jacoba (Heinsius), in The Righteous Among the Nations. Jerusalem: Yad Vashem, retrieved online 6 April 2018.

[3] "Familieberichten". Het Parool. 28 December 1990. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010833219:mpeg21:a0223.

[righteous_count-4] Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na righteous_count

[5] "First Arab Nominated for Holocaust Honor". Associated Press. 30 January 2007. http://palestinianpundit.blogspot.com/2007/01/first-arab-nominated-for-holocaust.html.

[6] Yad Vashem. [1] Kinua 04-13-22

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]