Mga gapong Ticao
| Mga gapong Monreal | |
|---|---|
 An mga gapong Monreal na nakalagak sa seksyon nin Baybayin kan Nasyunal na Museo nin Antropolohiya | |
 | |
| Materyales | apog |
| Pigmukna | ika-17 siglo BCE (inscriptions) |
| Nadiskubre | ika-15 nin Marso 2011 Monreal, Masbate, Isla nin Ticao, Filipinas |
| Nadiskubre ni | Virgie Almodal |
| Kinamumugtakan sa ngunyan | Nasyunal na Museo kan Filipinas |
| Kultura | Pilipino |
An mga gapong Monreal (Filipino: Mga Batong Monreal), minatukdo man sa mga gapo kan Ticao, iyo an duwang mga tablet nin limestone na igwang laog na mga karakter na Baybayin. Nadugangan kan mga estudyante kan Eskwelahang Pan-elementarya nin Rizal sa Isla nin Ticao sa banwaan nin Monreal, Masbate kan pigtangkas ninda an laboy sa saindang mga sapatos asin tsinelas sa sarong bakong regular na porma na apog na tablet bago maglaog sa saindang klasrum, an mga ini ngunyan pigsaharong sa sarong seksyon kan Nasyunal na Museo. An gabat kan dakula asin triyangulo na gapo nasa mga 30 kilo, an kapal nasa 11 sentimetro, 54 cm. An laba asin 44 cm. an lakbang. Korteng obal an sarong sadit kaini asin an kapal nasa 6 cm., 20 cm. an laba asin 18 cm. an lakbang.[1][2] Nagsagibo an Nasyunal na Museo nin sarong komperensya nin Baybayin tanganing maipahiling an mga gapong Monreal sa publiko kan ika-13 kan Disyembre 2013.[3]
Sa ngunyan nasa irarom palanggad kan diskusyon an pagpepetsa asin pagiging totoo kan mga gapong ini,[4] alagad nagpapahiling an pangenot na eksamonasyon na dai pwedeng gibuhon ning mas amay kaysa sa ika-17 siglo an mga inskripsyon nin huli ta sa paggamit kan Baybayin vowel deleter na ipinabisto kadtong 1621 kan mga Espanyol na prayle.[5]
Mga toltolan[baguhon | baguhon an source]
- ↑ Escandor, Juan (July 3, 2014). "Muddied Stones Reveal Ancient Scripts". inquirerdotnet. https://newsinfo.inquirer.net/616407/muddied-stones-reveal-ancient-scripts.
- ↑ Borrinaga, Rolando O., Romancing the Ticao Stones: Preliminary Transcription, Decipherment, Translation, and Some Notes (PDF)
- ↑ Bautista, Angel P. "National Museum Hosts Second Baybayin Conference". Archived from the original on 22 July 2019. Retrieved 12 June 2019.
- ↑ Guillermo, Ramon (2012). Ang proseso ng transkripsiyon ng mga inskripsiyon sa mga Bato ng Ticao (in Tagalog). p. 28.
Posible ring hindi kailanman matitiyak ang awtentisidad o pagpepetsa ng mga ito ayon sa kasiyahan ng lahat. Maaaring maging kapalaran nito ang katulad ng ‘Calatagan Pot’ na pinaliligiran ng walang katapusan at hindi maubos na tanong.
- ↑ POTET, Jean-Paul G. (2019). Baybayin, the Syllabic Alphabet of the Tagalogs (in English). Lulu.com. p. 115. ISBN 9780244142414.
but an examination reveals that they cannot be earlier than the 17th century because in the excerpt shown here, the letter nga (frames 1 and 3) has the /a/-deleter cross that Father LOPEZ introduced in 1621, and this cross is quite different from the diacritic placed under the character ya to represent the vowel /u/: /yu/ (frame 2).