Milenyalismo
An Milenyalismo (gikan sa Ingles na tataramon na millennialism o millennium, Latin kan "sanribong mga taon") o tsilyismo, sa Griyego, saróng Kristiyanong pagtobód nin saróng denominasyon na magkakaigwá nin saróng Bulawan na Panahon o Paraiso sa Kinaban na kun saen si "maghahade si Hesukristo" bàgo pa man an pinal na paghuhukóm. Asín an maabót na eternal na estado (an Bagong mga Kalangitan asin Bagong Kinaban). An pagtobód na iní enot na naggikan libro nin Kapahayagan 20:1-6. An Milenyalismo baya iyó an saróng espisipikong porma kan Milenaryanismo.
Kristisismo
[baguhon | baguhon an source]Sa pag-iríba nin mga Kristiyano na nangangaputan sa paniniwalang iní, iní bakô an "katapusan kan kinàbán,” alágad iyó an pinakahúring panahon. An panahon bàgo pa man an katapusán kan kinàbán kunsoarin mapapárà na an presenteng mga kalangítan asín kinàbán (Rev. 21:1). An ibá nagtotobód na magkakaigwá nin saróng halìpóton na periyodo sa kataháwan kan milenyo asín katapusán kan kinàbán na kunsaen saróng pinal na giyera laban ki Satanas an manyayári. Pagkatapos kainí masunod an Huring Paghuhukom.
An Milenyalismo saro man na doktrina kan mediyebal na Zoroastriyanismo na mapanungod sa pasunod-sunod na sanribong taon na mga peryodo, na an lambang sarong katapusan yaon sa kataklismo nin mga kaisipan asin kapahamakan, sagkod an pinal na kapahamakan nin maraot asin kan espiritu nin maraot sa paagi nin sarong matrayumpong hade nin katuninongan sa katapusan kan pinal na milenyal na panahon (pinaghuna kan iba na iyo an taon 2000). “Dangan an Saoshyant paghihimoon an mga nilalang na puro giraray, asin an pagkabuhay-liwat asin an maabot na kalalangan mangyayari.
Manlaenlaen na ibang sosyal asin politikal na mga kahiroan, pareho sa relihiyoso asin sekular, igwa man sumpay sa milenyalista mga pasaring kan mga iskolar.