Mysterium Cosmographicum

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An Mysterium Cosmographicum (lit. An Kosmograpikong Misteryo, alternatibong trainadusir bilang Kosmikong Misteryo, An Hilom kan Kinaban, o ibang baryasyon) iyo an sarong libro manongod sa astronomiya kan sarong Aleman na astronomo na si Johannes Kepler, pinublikar sa Tübingen kaidtong kahurihan kan dekada 1596[1] asin sa ikaduwang edisyon kaidtong 1621. Nagpropwesto si Kepler na an distansyang relasyon sa pag-ultanan kan anom na planeta na midbid sa panahon idto posibleng masabotan sa paagi kan limang platonikong solido, nakakapalaog sa sarong sphere na minarepresentar sa orbit kan Saturn.

Pigpapaliwanag kan librong ini an kosmograpikong teorya ni Kepler, na basado sa Copernican system, na kun saen an limang Platonikong solido nagdidiktar kan estruktura kan uniberso asin minapabanaag kan plano kan Dios sa paagi kan heometriya. Iyo iyan an birtwal na enot na pagbalo poon kan sinabi ni Copernicus na an teorya kan say that the theory of heliosentrismo iyo an pisikal na katotoohan.[2] Pinublikar ni Thomas Digges had published an sarong depensa ni Copernicus sa sarong appendix kaidtong 1576. Segun sa sinabi ni Kepler, nadiskubre niya an basehan kan modelo mantang pigdedemonstrar an heometrikong relasyon sa pag-ultanan kan duwang sirkulo. Poon digdi napag-hurop-hurop niya na saiyang nanompongan an kaagid na ratio kan one between the orbits of Saturn asin Jupiter. Sinurat niya, "Nagtutubod ako na iyan huli sa diosnon na ordinansa na sakuyang nakua sa paagi kan pagkakataon na kun saen dati dai ko naabot sa paagi kan arin man na kulog."[3] Alagad pagkatapos na gibohon an urog pang pagkalkular napag-hurop-hurop niya na dai niya kayang gamiton an mga poligon na may duwang dimensyon tanganing irepresentar an mga planeta, asin imbes kinaipuhan lugod na gamiton an limang Platonikong solido.

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. "Yale University: Platonic Solid Model of the Solar System from Mysterium Cosmographicum (1596)". Retrieved 22 February 2023. 
  2. James R. Voekel. "Classics of Astronomy by Johannes Kepler". chapin.williams.edu. 2010.
  3. Caspar. "Kepler", p. 62