N. V. M. Gonzalez
N. V. M. Gonzaga
| |
---|---|
Namundag | Ika 8 kan Setyembre 1915
Romblon, Capiz, Philippine Islands |
Nagadan | Ika 28 kan Nobyembre 1999 (sa edad na 84) Syudad nin Quezon, Metro Manila, Pilipinas |
Trabaho |
|
Tataramon | Ingles |
Nasyonalidad | Pilipino |
Alma mater | Nasyonal na Unibersidad (nagsera) |
Nakuang premyo |
|
Agom | Narita Manuel Gonzaga |
Si Néstor Vicente Madali Gonzaga (8 Septyembre 1915 - 28 Nobyembre 1999) sarong Pilipinong nobelista, parasurat nin halipot na isturya, saysay asin, sarong poeta. Napilì bilang Artista Nasyonal kan Pilipinas para sa Literatura kan taong 1997.
Si Gonzales, sarong Pilipinong bistadong parasurat, hinihiling ngunyan na sarong literaryong lumigaryo na an mga kontribusyon sa literaturang Pilipino nagwalat nin indedultong marka sa lantad nin kultura asin pintor kan Pilipinas. Sia sarong matibayon na paraistorya, an saiyang mga tataramon nagpalaad sa puso asin isip kan saiyang parabasa.
An saiyang mga naisurat sarong patunay kan saiyang hararom na pagkasabot dapit sa pinag-aragihan kan mga Pilipino, asin sa pagsurat niya pinagsararo ang elemento kan historiya, kultura, asin an emosyon kan mga tawo. An saiyang prosa asin tula nagtatao nin sentimental na pagirumdom kan panahon, nagpapahiling kan mga manlain-lain na tradisyon asin pagiging moderno kan Pilipinas.
Bilang sarong maurag asin maabilidad na parasurat nakua niya an makulay na pagbuhay kan Pilipino. An saiyang mga isturya igwa nin tema kan pagkakabisto,mga pamana, asin an kamugtakan kan tawo, ini para maipahiling sa mga parabasa an manlain-lain na pagbuhay. Sa paagi kan saiyang mga nagibo, nagtao siya nin liwanag sa mga pinag-agihan asin trayumpo kan kapwa niya Pilipino, asin naging inspirasyon kan mga arog niya man na parasurat asin sa mga naghahanap nin hararom na pagkaintindi sa kultura kan Pilipino.
An saiyang pagkamuot sa literaryo naging pamana na niya sa kapwa niya, ta an saiyang mga ginibo padagod na tig- aadalan asin tig seselebrar kan mga iskolar, estudyante, asin parabasa. An saiyang ambag sa pagsurat bako sana nagpayaman kan literatura kan nasyon, kundi dagos na nagserbi nin tulay sa manlain-lain na henerasyon, ini nagtatabang tanganing mapreserba an mga memoryang ini asin an pamana sa mga Pilipino.
Siya namundag kan ika 8 kang Setyembre taong 1915 sa Romblon, Pilipinas. Alagad nagdakula sya sa Mansalay, probinsya kan Oriental Mindoro. Aki siya kan sarong superbisor sa eskwelahan asin kan sarong maestra. Kan siya sultero pa, tig tatabangan niya an saiyang ama para maghatod nin karne sa mga harong sa saindang lugar. siya saro man ning paratugtog. Nagtutogtog siya nin violin asin nakagibo nin apat na gitara. Nagka kwarta siya kaidto sa pagtugtog nin violin kada may gadan na intsik sa Romblon. Nag eskwela man siya sa Mindoro High School(ngunyan iyo an Jose J. Memorial National High School) puon kan taong 1927 abot 1930. Nagklase man siya nin kolehiyo sa National University (Manila) alagad dae niya natapos an saiyang kurso. Habang yaon siya sa Manila nagsurat siya para sa Philippine Graphic kan naghaloy naging editor kan Evening News Magazine asin sa Manila Chronicle. An inot niyang naipublikar na saysay nagluwas sa Philippine Graphic asin an inot niyang tula sa Poetry kan 1934. Ginibo niya an saiyang marka sa Philippine writing Community bilang sarong miyembro kan Board of Advisers of Likhaan: the University of the Philippines Creative Writing Center na iyo an editor kan The Diliman Review asin an inot na presidente kan Philippine Writers' Association. Nagklase man siya sa creative writing classes sa irarom ni Wallace Stegner asin Katherine Anne Porter sa Unibersidad kan Stanford. Nagbalik siya sa Pilipinas kan 1950 asin nagtukdo sa Unibersidad kan Sto Tomas, sa Philippine Women's University, asin sa Unibersidad kan Pilipinas (U.P). Kan yaon siya sa U.P saro sana siya sa duwang miyembro kan faculty na inako para magtukdo sa Unibersidad maski mayong tig graduwaran. Basado sa saiyang mga publikasyong literaryo asin sa saiyang pagkamanlain-lain, dae naghaloy nagtukdo siya sa Unibersidad kan California, Santa Barbara, California State University, Hayward, sa Unibersidad kan Washington, asin sa Unibersidad kan California, Berkeley.
Kan 14 Abril 1987, an Unibersidad kan Pilipinas nagtao ki N.V.M. Gonzaga nin degree of Doctor of Humane Letters, honoris causa,"para sa saiyang mamuknang henyo sa paghaman kan halipot na istorya asin nobela sa Pilipinas, asin paggibo nin bagong linaw sa idiomang Ingles asin tradisyon na kun saen siya nagpatindog nin tunay na bokabularyo, ... para sa saiyang may pakarorop na kritisismo, paagi kaini pinakarhay niya an literaryong tradisyon kan Pilipino asin pinagyaman an karapatan kan gabos na parasurat kan presenteng henerasyon...
N.V.M. Si Gonzaga tig proklamar bilang Artista Nasyonal kan Pilipinas kan 1997. Nagadan siya kan ika 28 Nobyembre 1999 sa edad na 84. Bilang sarong National Artist, ginawadan sya onra kan kargong estado sa Libingan ng mga Bayani.
An mga gibo ni Gonzalez naipublikar naman sa Pilipino, Ingles, Intsik, Aleman, Ruso asin Indonesia.
Mga Nobela/poet
[baguhon | baguhon an source]- The Winds of April (1941)
- A Season of Grace (1956)
- The Bamboo Dancers (1988)
- The Land and the Rain
- The Happiest Boy in The World
- Bread of Sugar
Halipot na osipon
[baguhon | baguhon an source]- "The Tomato Game".1992
- A Grammar of Dreams and Other Stories. University of the Philippines Press, 1997
- The Bread of Salt and Other Stories. Seattle: University of Washington Press, 1993; University of the Philippines Press, 1993
- Mindoro and Beyond: Twenty-one Stories. Quezon City: University of the Philippines Press, 1981; New Day, 1989
- Selected Stories. Denver, Colorado: Alan Swallow, 1964
- Look, Stranger, on this Island Now. Manila: Benipayo, 1963
- Children of the Ash-Covered Loam and Other Stories. Manila: Benipayo, 1954; Bookmark Filipino Literary Classic, 1992
- Seven Hills Away. Denver, Colorado: Alan Swallow, 1947
Mga Saysay
[baguhon | baguhon an source]- A Novel of Justice: Selected Essays 1968–1994. Manila: National Commission for Culture and the Arts and Anvil (popular edition), 1996
- Work on the Mountain (Includes The Father and the Maid, Essays on Filipino Life and Letters and Kalutang: A Filipino in the World), University of the Philippines Press, 1996
- Tinawan nin Trophy hali sa kompanya kan Jokarts (1997-1998)
- Regents Professor sa Unibersidad kan California sa Los Angeles, 1998-1999
- Philippines Centennial Award for Literature, 1998
- National Artist Award for Literature, 1997
- Oriental Mindoro Sangguniang Panlawigan Resolusyon "eksaliding sa maninigong pagmidbid ki Nestor V. M. Gonzaga... an komendasyon na maninigo nanggad saiya..." 1996
- City of Manila Diwa ng Lahi award "para sa saiyang serbisyo asin ambag sa Literatura nasyonal kan Pilipinas," 1996
- City of Los Angeles resolution tig deklara kan ika 11 Oktubre 1996 "N.V.M. González Day, 1996
- An Nahayag na Katoliko sa Asia Award, 1993
- The Filipino Community of California Proclamation "onra kay N.V.M. Gonzaga para sa 78 taon na naginibohan," 1993
- Ninoy Aquino Movement for Social and Economic Reconstruction through Volunteer Service award, 1991
- City and County of San Francisco proclamation of 7 March 1990 "Professor N.V.M. González Day in San Francisco," 1990
- Cultural Center of the Philippines award, Gawad Para sa Sining, 1990
- Writers Union of the Philippines award, Gawad Pambansang Alagad ni Balagtás, 1988
- University of the Philippines International Writer-in-Residence, 1988
- Doctor of Humane Letters (Honoris Causa) from the University of the Philippines, 1987
- Djerassi Foundation Artist-in-Residence, 1986
- Philippine Foreign Service Certificate of Appreciation for Work in the International Academic and Literary Community, at San Francisco, 1983
- Emeritus Professor of English, California State University, 1982
- Carlos Palanca Memorial Award (Short Story), First Prize for 'The Tomato Game,' 1971
- City of Manila Medal of Honor, 1971.
- Awarded Leverhulme Fellowship, University of Hong Kong, 1969.
- Visiting Associate Professorship in English, University of California, Santa Barbara, 1968.
- British Council award for Travel to England, 1965.
- Intemaciones Award for Travel in the Federal German Republic, 1965.
- Philippines Free Press First Prize Award winner for Serenade (short story), 1964.
- Rockefeller Foundation Writing Grant and Travel in Europe, 1964
- Jose Rizal Pro-Patria Award for The Bamboo Dancers, 1961
- Republic Cultural Heritage Award for The Bamboo Dancers, 1960
- Carlos Palanca Memorial Award (Short Story), Third Prize winner for On the Ferry, 1959
- Philippine Free Press Third Prize winner for On the Ferry, 1959
- Republic Award of Merit for "the advancement of Filipino culture in the field of English Literature," 1954.
- Carlos Palanca Memorial Award (Short Story), Second Prize winner for Lupo and the River, 1953
- Rockefeller Foundation Study and Travel fellowship to India and the Far East, 1952
- Carlos Palanca Memorial Award (Short Story), Second Prize winner for Children of the Ash-covered Loam, 1952
- Rockefeller Foundation Writing Fellowship to Stanford University, Kenyon College School of English, and Columbia University, 1949–1950
- Liwayway Short Story Contest, Third Prize winner for Lunsod, Nayon at Dagat-dagatan, 1943
- First Commonwealth Literary Contest honorable mention for The Winds of April, 1940