Namibya

Wagayway kan Nambya

Eskudo de Armas

An mapa kan Aprikang Solnopan na kun saen ipinapaheling an kinamomogtakan kan Namibia

An Namibya (sa Afrikaans: Republiek van Namibië, Aleman: Republik Namibia) sarong nacion sa Aprikang Solnopan, na opisyalmente inaapod Republika nin Namibia. An saiyang pagdolonan sa solnopan iyo na an Kadagatan Atlantiko. Sa amnayan, kadolon niya Angola asin Zambia, sa subangan, kadolon niya an Botswana, sa solnopan asin subangan, kadolon niya an Aprika Sur. Nakamit niya an katalingkasan kan Marso 21, 1990 sa Aprika Sur pakatapos kan si inapod na Gerang Namibia para sa Katalingkasan. An kabesera kaini asin an pinakadakula siyudad iyo an Windhoek. An Namibia kaapil sa Sararong mga Banwa (UN), sa Southern African Development Community (SADC), sa Sararong Aprika (AU) asin sa Commonwealth of Nations.

An mga kalantadan kan Namibia poon pa soanoy na panahon binabanwa na kan mga Bushmen, Damara, asin Namagua. Dangan, paglaog kan ika-14ng siglo mga Bantu an nagdarayo sa saindang pagwarak sa kahiwasan kani. Kan 1884, ini nagin sakop kan Imperyal Aleman asin sundo Enot na Gerang Pangkinaban, ini nagdanay na kolonya kan Aleman. Kan 1920, an Liga nin mga Nasyon pigboot na an nasyon na ini mapairarom sa administrasyon kan Sur Aprika asin an huri pinangimbabaw saiyang mga leyes igdi. Masabi pa, pati polisya kani sa apartheid nangimbabaw sa Namibia.

Mga kariribokan, mga pag'alsa asin mga paghorot kan mga lider Aprikano iyo an nagpirit sa Mga Sararong Nasyon na kapotan direktamente an teritoryo nin Namibya. Binisto kan Nagsasararong Nasyon an South West Africa People's Organization (SWAP0) bilang iyo an lehitimong representante kan banwang Namibyano kan taon 1973. Alagad, sa panahon na ini an nag'aadministrar kan teritoryo iyo pa an Sur Aprika. Huli sa makuring kariribokan, an Sur Aprika nagkaag nin gobyernong interim sa Namibya kan 1985. Pero kan 1990, nakamit kan nasyon na ini an lubos na katalingkasan sa Sur Aprika, dai sana kabali igdi an Walvis Bay, asin mga Isla Penguin na kontrolado pa kan Sur Aprika abot 1994.

May populasyon an Namibia na kan 2009 tinatayang sobra sa 2,108,665 katawo. An sistema de gobyerno niya sarong demokrasyang mult-partidong parlamentaryo. Mayor na nasuporta asin nabuhay sa ekonomiya kan Namibya iyo an agrikultura, pagpapasto, turismo asin pagmimina. Sa pagmina, kabali diyan an pagminang diamante, uranium, bulawan, pirak asin mga base metal. Huli kan panggang na desyerto Namib, purakputak an populasyon asin iyo ini an saro sa bakong dusok na binabanwa sa kinaban. Haros kabanga kan populasyon yaon sa ibaba kan sukol nin internasyonal na linea nin kapobrehan. Nag'aaroroy man na gayo an nasyon na ini sa epekto kan HIV/AIDS, ta 15% gayo kan populasyon nin mga may tamang edad legal an naduktan na nin HIV kan 2007.

An mga rehiyonal na lenggwahe igding binibisto iyo an mga minasunod: Herero, Rukwangali, Silozi, Setswana, Damara/Nama, Afrikaans, Aleman, asin Oshiwambo.

Mga panluwas na takod

• [https://web.archive.org/web/20200423100756/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/wa.html Archived 2020-04-23 at the Wayback Machine. hale sa CIA World Factbook
• [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/namibia.htm Namibia hale sa UCB Libraries GovPubs
• [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=NA Key Development Forecasts for Namibia hale sa International Futures