Narasimha

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Narasimha

Si Narasimha, (Sanskrito: नरसिंह, lit. 'tawo-leon', IAST: Narasiṃha) kun minsan tinatradusir na Narasingha, an ikaapat na avatar kan dios na Hindu na si Vishnu.[1] Na inakarnasyon siya sa porma nin sarong kabtang nin leon, kabtang nin tawo na gadanon si Hiranyakashipu, asin tinatapos niya an relihiyosong persekusyon asin kalamidad sa daga, sa siring na paagi maibalik an dharma.[2][3] Si Narasimha parateng ilinaladawan na may tolong mata, asin ilinaladawan sa Vaishnavismo na Dios nin Pagkalaglag, siya na linaglag an bilog na uniberso kan panahon kan dakulang pagkatunaw (Mahapralaya). Huli kaini, siya midbid na Kala (panahon) o Makala (dakulang-panahon), o Parakala (beyond time) sa saiyang epithets. Igwa nin matha (monasteryo) na idinusay sa saiya sa ngaran na Parakala Matha sa tradisyon na Sri Vaishnava.[4] Si Narasimha iyo man an sinasabing Diyos nin Yoga, sa paagi kan Yoga-Narassimha.

An ikonograpiya ni Narasimha nagpapahiling na siya may hawak nin tawo, na may sa leon na lalawgon asin kamot, na sa tipikong paagi kaiba an demonyong si Hiranyakashipu sa saiyang kulkulan, na siya nasa proseso nin pagkadaog. An demonyo iyo an makapangyarihan na tugang kan maraot na si Hiranyaksha, na dating nadaog ni Vishnu, asin sa siring ikinaongis an ikaduwa.[5] Si Hiranyakashipu nakakua nin boon hale ki Brahma huli kaiyan dai siya pwedeng gadanon durante kan aldaw o banggi, sa laog o luwas kan harong, ano man na lugar sa kinaban na i.e. ni sa daga ni sa langit ni sa Patala, sa ano man na armas, ni sa tawo, dios, asura o, sarong hayop.[6] Ngane marogmon an boon na ini, nagpoon na siyang magtapas nin kariribokan asin havoc, pinaglamag an gabos na deboto ni Vishnu, kaiba na an saiya mismong aki.[2][6][7] Si Vishnu, kognisante kan bowa' nin asura, mahilig magkaag nin mestisong porma na bakong tawo ni hayop, asin malupig an demonyo sa pag'ayaw nin aldaw asin banggi, asin sa kasanglean kan saiyang harong, na mayo sa laog ni sa luwas.[2] Si Narasimha sa pangenot inaapod na 'Dakulang Paraingat' na espisipikong minasurog asin nagpoprotehir sa saiyang mga deboto sa maraot.[8] An pinakapopular na osipon ni Narasimha iyo an osipon kan proteksyon niya kan saiyang debotong Prahlada, asin an pag'onra sa amang demonyo ni Prahlada asin maisog, an Hiranyakashipu.[6][9]

Si Narasimha saro sa mayor na dios sa Vaishnavismo asin an saiyang mga osipon iginagalang sa Vaikhanasas, Sri Vaishnavism, Sadh Vaishnavism asin manlaenlaen pang tradisyon sa Vaishnavismo kan Hinduismo.[10] Ipigseselebrar siya sa dakul na rehiyonal na templong Hindu, mga teksto, arte sa pagperform asin kapiyestahan arog kan Holika bago an mga kapiyestahan nin Hindu sa burabod, inaapod na Holi.[6]

An saro sa kaenot - enoteng representasyon ni Narasimha, na kaidto pang ika - 4 na siglo CE, hale sa Kondamotu sa Coastal Andhra.[11][12] An iba pang haloy nang midbid na mga retrato ni Narasimha nakua sa nagkapirang lugar sa bilog na Uttar Pradesh asin Andhra Pradesh, arog baga kan sa arkeolohikong lugar nin Mathura. An mga ini laen - laen an petsa sa pag - oltanan kan ika - 2 asin ika - 4 na siglo CE.[13]

Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Blurton, T. Richard (1993). Hindu art. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. p. 123. ISBN 0-674-39188-8. OCLC 25833896. 
  2. 2.0 2.1 2.2 George M. Williams (2008). Handbook of Hindu Mythology. Oxford University Press. p. 223. ISBN 978-0-19-533261-2. 
  3. Gavin D. Flood (1996). An Introduction to HinduismFree registration required. Cambridge University Press. p. 111. ISBN 978-0-521-43878-0. 
  4. Rangachar Vasantha (1991). The Nārāyaṇasvāmi Temple at Mēlkōṭe: An Archaeological and Historical Study. Directorate of Archaeology and Museums. p. 9. The layout of this matha is almost like that of the Parakāla - matha above described. Here too in the central shrine are kept a few bronze images, including that of Lakshmi Narasimha, the presiding diety of that matha. 
  5. Roshen Dalal (2010). The Religions of India: A Concise Guide to Nine Major Faiths. Penguin Books. p. 148. ISBN 978-0-14-341517-6. 
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Roshen Dalal (2010). The Religions of India: A Concise Guide to Nine Major Faiths. Penguin Books. p. 148. ISBN 978-0-14-341517-6. 
  7. Nanditha Krishna (2009). The Book of Vishnu. Penguin Books. pp. 50–53. ISBN 978-0-14-306762-7. 
  8. Steven J. Rosen, Narasiṁha Avatar, The Half-Man/Half-Lion Incarnation, p5
  9. Gopal, Madan (1990). K.S. Gautam, ed. India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. p. 734. 
  10. Farley P. Richmond; Darius L. Swann; Phillip B. Zarrilli (1993). Indian Theatre: Traditions of Performance. Motilal Banarsidass. pp. 127 with footnote 1. ISBN 978-81-208-0981-9. 
  11. Verghese, Anila (1995). Religious Traditions at Vijayanagara, as Revealed Through Its Monuments (in English). Manohar. p. 39. ISBN 978-81-7304-086-3. 
  12. Elgood, Heather (2000-04-01). Hinduism and the Religious Arts (in English). Bloomsbury Publishing. p. 60. ISBN 978-0-8264-9865-6. 
  13. Meister, Michael W. (1996). "Man and Man-Lion: The Philadelphia Narasimha". Artibus Asiae 56 (3/4): 291–301 with footnotes. doi:10.2307/3250120.