Nieves Fernandez
| Nieves Fernández | |
|---|---|
 Si Nieves (sa tuo) kaiba an saiyang agom | |
| Kamundagan | sirka 1906 Leyte, Pilipinas |
| Kagadanan | sirka 1996–1997 |
| Midbid bilang | Kainot-inuting babaying kumander kan gerilya sa Pilipinas |
Si Kapitan Nieves Fernández sarong Filipinang maestra asin kumander nin mga gerilya na nakipaglaban sa mga Hapones sa Tacloban kan Panduwang Gyerang Pankinaban.[1] Sinanay na marhay ni Fernández an saiyang mga tawuhan sa pakikilaban asin paggibo nin mga improbisadong armas, siring man pinanginutan an saiyang mga tawuhan sa prontera. May 110 sanang tawuhan, nahimo nyang patumbahon an labing 200 na suldados na Hapones kasagsagan kan Pananakop kan mga Hapon. An Imperyal na Hukbong Hapones nagtangro nin pabuyang ₱10,000 pesos para sa saiyang payo sa paglaom na sya madakop, alagad dai ini nangyari.[2]
Bago kan Rebolusyon
[baguhon | baguhon an source]Kagsadiri si Fernández nin negosyong pakyawan sagkod na sakupon kan mga Hapones an Komonwelt kan Pilipinas kan 1941, asin samsamon an ano man na saindang gustuhon. Pinasakitan an dakol na mga tawong dai nag-uyon sa awtoridad asin sanglian na kinarigusan nin mainit asin nagyeyelong tubig; na mayo nin pahingalo, kakanon asin tubig, apwera sa sabon. Nagpapadagos ini sagkod na sinda magpadára.[3] Urog na nahadit si Fernández, sarong maestra, huli ta pwersahan na kinukua an mga estudyante nya kan mga tropang Hapones.[4] Nagin bulnerable an dakol na babayi sa sekswal na mga atake. An saro sa pinakadakula nindang takot iyo na pwersahan sindang na gamiton bilang comfort women kan Imperyal na Hukbong Hapones.[5] Paghaloy-haloy, nanganaan na si Fernández asin nagdesisyon na magrebelde tumang sa gubyerno.[6]
Gerilya
[baguhon | baguhon an source]Nagtipon si Fernández nin tubuanan na mga lalaki asin nagpakana kun pano makikilaban tumang sa nananakop na hukbong Hapones. Tinukduan nya an mga lalaking ini sa pakikilaban, kun pano gagamiton an mga kutsilyo, kun pano gumibo nin shotgun gamit an mga tubo nin gas na kargado nin pulbura asin lumang pako, asin kun pano gumibo nin mga granada. Minsan, nakakasamsam sinda nin armas sa mga Hapones. Nagin syang kainot-inuti asin sulamenteng babaying kumander kan gerilya sa Pilipinas.[1]
Nagsusulot man si Fernández nin itom na bado asin nakikilaban na nakabitis mantang silensyo syang nanggagadan gamit nin sundang. Sa panginginot nya, naggibo nin pagsalakay an 110 katawo nyang hukbo sa Timog kan Tacloban, na guminadan nin labing 200 na suldados na Hapones.[2] Nangaipo ini nin duwa may kabangang taon nin mga ambus sagkod na magtangro an mga Hapones nin pabuyang ₱10,000 para sa saiyang payo. Dai sya nuarin man nadakop, alagad nalugadan sya nin sarong beses asin nagkaigwang pinilaan nin bala sa tuo nyang takyag.[7]
Pagligtas sa mga Comfort Woman
[baguhon | baguhon an source]Ihinayag ni Remedio Fallas, dating comfort woman, sa libro nyang The Hidden Battle of Leyte: The Picture Diary of a Girl taken by the Japanese Military kun pano ilinigtas kan mga gerilya an dakol na mga daragita na linugos asin haros nang linugos kan mga Hapones. Malinaw nyang isinaysay kun pano pinara kan mga gerilya an mga tropang Hapones na nakaistasyon sa manlain-lain na baryo.[8]
Silensyong Paragadan
[baguhon | baguhon an source]Si Fernández sarong asintadong parabadil asin parataga. Naggamit sya nin sundang huli ta madali ining makua asin panginot na kasangkapan sa pag-awan asin pag-uma. Si Fernández bantog na silensyong paragadan, asin an paagi nya iyo an saksakon sa likod an mga target, dangan sa ibaba kan pamalagon, tamaan an arterya karotida asin yugular interna na minadiretso sa hutok asin nagigin kawsa nin tulos-tulos na pagkawara nin malay. Oras na maisaksak an tarom nin duwang pulgada, itatasok nya ini asin bibirikon paitaas sa anggulong 90°. Kun tama an pakagibo, tibaad baluon kan biktima na kumurahaw asin magsungak-sungak alagad imposible ini. An sulamenteng madadangog iyo an pisikal na pagtusay kan biktima, na nagibuhan nang paagi kun an parasalakay nag-atake hali sa likudan.[4]
Mga tultulan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ 1.0 1.1 The Lewiston Daily Sun – Nov 3, 1944
- ↑ 2.0 2.1 31 Days of Revolutionary Women, #27: Nieves Fernandez, South Seattle Emerald, 26 March 2016
- ↑ "SCHOOL MA'AM LED GUERRILLAS ON LEYTE" Archived 2021-04-13 at the Wayback Machine.. The Lewiston Daily Sun. 26 October 1944. Retrieved 20 August 2020.
- ↑ 4.0 4.1 "Female Faces in the Philippine Guerrillas". Pacific Atrocities Education. Retrieved 20 August 2020.
- ↑ "Women Warriors of the Philippines – WWII Heroines Helped Liberate Their Country". War History Online. Retrieved 20 August 2020.
- ↑ Fratus, Matt. "CAPTAIN FERNANDEZ AND THE GAS PIPE GANG: HOW FILIPINO GUERRILLAS RESISTED THE JAPANESE DURING WORLD WAR II". Coffee or Die.
- ↑ "Captain Nieves Fernandez shows to an American soldier how she used her long knife to silently kill Japanese soldiers during occupation, 1944". Rare Historical Photos. Retrieved 20 August 2020.
- ↑ "Captain Nieves Fernandez shows to an American soldier how she used her long knife to silently kill Japanese soldiers during occupation, 1944". Rare Historical Photos. Retrieved 20 August 2020.