Pagbago nin klima asin kinatawhan

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Kenya harvest by woman farmer. Women smallholder farms are important suppliers of food for communities around the world, especially in the global south. Women frequently face restrictions on access to resources and land and small farms have a harder time adapting to climate change.

An pagbago nin klima asin kinatawhan (Ingles: climate change and gender) sarong paagi tanganing interpretaron an bakong pantay-pantay na mga epekto kan pagbago nin klima sa mga kalalakihan asin kababaihan,[1] base sa sosyal na konstruksyon nin katungdan asin relasyon na may kinaaraman sa katawhan (gender).[2] An pagbago nin klima pinapaurog an dai pagkapantay-pantay sa kinatawhan,[3] iniinaan an kakayahan kan babayi independyente sa pinansiyal na paagi,[4] asin igwa sa kabilugan nin negatibong epekto sa sosyal asin politikal na mga karapatan nin mga babayi, lalo na sa mga ekonomiya na nakabaseng marhay sa agrikultura.[3] Sa dakol na mga kaso, an inekwalidad sa kinatawhan nangangahulugan na mas bulnerable an mga babayi sa mga danyos na hatod kan pagbago nin klima.[5] Ini huli sa kinatawhan na papel, patikular sa nag-uuswag pa sanang nasyon, na nangangahulugan na an mga babayi parating nakadependeng marhay sa natural na kapalibutan sa pagbuhay asin income. Sa lalo pang paglimitar sa kulang na nganing akses nin kababaihan na magkaigwa nin pisikal, sosyal, politikal, asin pinasyal na rekurso, an pagbago nin klima parating minapagabat sa mga babayi nin urog kisa mga lalaki asin pwedeng pakurion an dai pagkapantay-pantay sa kinatawhan.[1][6][7][8][9]

An mga pagkakaiba-iba na nakabase sa kinatawhan nabisto man may relasyon sa pagkaaram, kawsayson, asin pagsimbag sa pagbabago nin klima, asin dakol na mga nasyon an nagmukna asin nag-implementar nin mga estratehiya asin action plane na ibinase sa kinatawhan. Halimbawa, inaprubaran kan gobyerno nin Mozambique an sarong Gender, Environment and Climate Change Strategy and Action Plan kan kaaamayi kan 2010, an inot na gobyerno sa kinaban na naggibo kaiyan.[10]

Minsan siring, an pag-analisar nin kinatawhan sa pagbago nin klima bako sanang limitado sa mga babayi.[11] Buot sabihon bako sana ining pag-aplikar nin binaryong lalaki/babayi sistema nin pag-analisar sa mga set nin kantitatibong datos, kundi pati pagsiyasat sa diskursibong mga konstruksyon na nakakaimpluwensya sa mga relasyon nin poder na konektado sa pagbago nin klima,[12] asin sa pagkonsidera kun panong an kinatawhan, bilang sosyal na salik na nakakaimpluwensya sa reaksyon dapit pagbago nin klima, nagbabalagbag sa iba pang mga baryable arog nin edad, katungdan, estado nin pag-inaguman, asin etnisidad.[13] An binaryong ini dai binabali an mga indibidwal na parte kan LGBTQ+ na komunidad, asin idtong dai-binaryo asin dai laog sa pamantayan nin kinatawhan.[14]

Susugan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 Olsson, Lennart et al. "Livelihoods and Poverty." Archived 28 October 2014 at the Wayback Machine Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Ed. C. B. Field et al. Cambridge and New York: Cambridge University Press, 2014. 793–832. Web.(accessed 22 October 2014)
  2. CARE. "Adaptation, Gender, and Women's Empowerment." Archived 5 August 2013 at the Wayback Machine Care International Climate Change Brief. (2010). (accessed 18 March 2013).
  3. 3.0 3.1 Eastin, Joshua (1 July 2018). "Climate change and gender equality in developing states". World Development. 107: 289–305. doi:10.1016/j.worlddev.2018.02.021. ISSN 0305-750X. S2CID 89614518.
  4. Goli, Imaneh; Omidi Najafabadi, Maryam; Lashgarara, Farhad (9 March 2020). "Where are We Standing and Where Should We Be Going? Gender and Climate Change Adaptation Behavior". Journal of Agricultural and Environmental Ethics. 33 (2): 187–218. doi:10.1007/s10806-020-09822-3. ISSN 1573-322X. S2CID 216404045.
  5. Habtezion, Senay (2013). Overview of linkages between gender and climate change. Gender and Climate Change. Asia and the Pacific. Policy Brief 1 (PDF). United Nations Development Programme.
  6. Aboud, Georgina. "Gender and Climate Change." (2011).
  7. Dankelman, Irene. "Climate change is not gender-neutral: realities on the ground." Public Hearing on "Women and Climate Change". (2011)
  8. Birkmann, Joern et al."Emergent Risks and Key Vulnerabilities." Archived 23 September 2014 at the Wayback Machine Climate Change 2014: Impacts, Adaptation, and Vulnerability. Part A: Global and Sectoral Aspects. Contribution of Working Group II to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Ed. C. B. Field et al. Cambridge and New York: Cambridge University Press, 2014. 1039–1099. Web. (accessed 25 October 2014).
  9. van Daalen, Kim Robin; Dada, Sara; Issa, Rita; Chowdhury, Maisoon; Jung, Laura; Singh, Lucy; Stokes, Diarmuid; Orcutt, Miriam; Singh, Neha S. (2021). "A Scoping Review to Assess Sexual and Reproductive Health Outcomes, Challenges and Recommendations in the Context of Climate Migration". Frontiers in Global Women's Health. 2: 78. doi:10.3389/fgwh.2021.757153. ISSN 2673-5059. PMID 34816251.
  10. Republic of Mozambique, Mozambique Climate Change Gender Action Plan (ccGAP) Report Archived 17 June 2020 at the Wayback Machine, accessed 25 December 2019
  11. "Challenging assumptions about gender and climate change adaptation" (PDF). Adaptation at Scale in Semi Arid Regions. Retrieved 8 August 2019.
  12. MacGregor, Sherilyn. "A Stranger Silence Still: The Need for Feminist Social Research on Climate Change." The Sociological Review 57 (2010): 124–140. doi:10.1111/j.1467-954X.2010.01889.x.
  13. "Gender is one of many social factors influencing responses to climate change | Adaptation at Scale in Semi-Arid Regions". www.assar.uct.ac.za. Retrieved 27 November 2020.
  14. "Climate justice means involving gender and sexual minorities in policy and action". SEI. Retrieved 22 November 2021.