Jump to content

Pista nin Krus

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Russian icon nin Feast of the Exaltation of the Cross (icon mula sa Yaroslavl ni Gury Nikitin, 1680. Tretyakov Gallery, Moscow).

An Kristiyanong liturhikal na kalendaryo, igwa nin nagkakapirang manlaen-laen na Pista nin Krus, na an gabos kaini minakomemorar kan krus na ginamit sa krusipiksyon ni Jesus. arog kan Biernes na Biyernes, na idinusay sa horot ni Cristo asin kan krusipiho, an mga aldaw nin kapiyestahan na ini sineselebrar mismo an krus, bilang tanda nin kaligtasan. Western Katolisismo, an Eastern Catholicism, Subangang Ortodoksiya, Oriental Orthodox, Luteranismo asin Anglicano an pinakakomun na aldaw nin pagromdom 14 Setyembre, o 27 Septyembre sa mga simbahan pa piggagamit an kalendaryong Julian.

Sa Ingles, an kapiyestahan pig-aapod na The Exaltation of the Holy Cross sa opisyal na pagsalin kan Roman Missal, mantang an 1973 traduksiyon inapod ining An Triumph of the Cross. ibang parte kan Anglican Communion an kapiyestahan inaapod na Banal na Aldaw nin Krus, pangaran man na ginagamit kan mga Lutheran. selebrasyon kun minsan inaapod man na Banal na Grupo, o sa historikong mga pangaran na Roodmas o Crouchmas.

Feast of the Exaltation of the Holy Cross, na sineselebrar kada taon kan 14 Setyembre, nakagigirumdom nin tolong pangyayari:

  1. pagdukayan kan Tunay na Krus ni Santo Helena.
  2. pagdusay nin mga simbahan na itinogdok ni Emperador Constantino sa lugar kan Banal na Sepulchre asin Bukid nin Calvary.
  3. pagbabalik kan Tunay na Krus sa Jerusalem kan AD 629 kan emperador Bizantinong si Heraclio, pakapoon kaiyan napasa kamot kan Emperador Persiano na si Chosroes II kan AD 614 Saasanian sinakop an Jerusalem.

pamamahala ni Emperador Constantino, kan mga AD 327, pinapangyari ni Obispo Macario nin Jerusalem na gumibo nin pagkotkot tanganing aramon kun saen an Kakamugtakan nin Calvary saka an sa Banal na Sepulchre. pag-agi kan mga padukot na ini nabawi an kahoy kan krus.[1] marhay ni Macario na magin totoo (na nakabalik man an krus kan duwang parahabon) asin huli kaiyan itinogdok ni Constantino an Basilica of the Holy Sepulchre.[2] [3], idinistribwir sa bilog na imperyo an mga pidaso kan totoong resic nin Krus asin pag - abot kan ika-5 siglo saka isinali giraray sagkod pa man sa Italia.[4]

Suanoy na Georgian Iadgari (Chantbook) nagpapatotoo sa selebrasyon kan Pag - alsa kan Krus sa Jerusalem bago an kabangaan kan ika-6 na siglo.[5] sulnupan bago matapos an ikapitong siglo panginot na ginibo sa Roma an bangkete. [6], an kaenot - enoteng nakarekord na paggirumdom sa 14 Setyembre bilang aldaw nin bangkete sa sarong kalendaryo sa Solnopan poon kan ika-7 siglo A.D.[1]

mga gamit sa Gallican, pagpoon kan mga ikapitong siglo, an Feast of the Cross ipigselebrar kan 3 Mayo, asin inapod na "Crochodmas" (para sa "Cross Mass") o "Roodmas". pinagsaro an mga kaugalean sa Gallicano asin Romano, inasignaran an petsa kan Setyembre na ipagirumdom an pagsalbar kan krus hale sa Mga Persianong Sasanid, asin pinapagdanay an petsang Mayo bilang Pagdukayan kan Banal na Krus o Invention of the True Cross tanganing girumdomon an nadiskobre. Inâ" an traduksion kan terminong Latin na inventio na boot sabihon "counsiahan".) Si Papa Juan XXI hinale an kapiyestahan na ini kan 1960, mala ta ngonyan si Heneral Romano Calendar pigseselebrar an paghanap sagkod pagpalangkaw kan Banal na Krus kan 14 Septyembre, maski ngani may mga nasyon sa Latin Amerika asin Mexico na isineselebrar pa an kapsala kan makua kan 3 Mayo. nagkapirang komunidad na nagseselebrar kan liturgy sa pambihirang porma kan Romano Rite man nag-uutob kan bangkete nin pagtipon kan Holy Cross kan May 3.

Mga Tradisyon

[baguhon | baguhon an source]

sa tradisyon Kristiyano, an Tunay na Krus nadiskubre kan 326 ni Santo Helena, ina kan Romanong Emperador na si Constantino the Great, durante nin sarong pirilian siya nagpa- Jerusalem. an Simbahan kan Banal na Sepulchre tinogdok sa lugar kan nadiskubre, bilang orden ni Helena asin Constantino. simbahan pigdekariryekusyon pakalihis nin siyam na taon, na may parte kan krus. saro-katolo nyang natada sa Jerusalem, an saro-sampulo dinara sa Roma asin nakalugar sa Sesroan basilica Santa Croce in Gerusaleme (Banal na Krus sa Jerusalem), asin unkwento dinadara sa Constantinople tanganing gibohon na dai matios an siudad.[7]

petsa kan pista iyo an nagin basehan para sa pagdusay kan Simbahan nin Banal na Sepulchre kadtong 335. duwang aldaw na kapiyestahan: maski ngani an aktuwal na konkresyonal kan simbahan kadtong 13 Septyembre, mismo dinara sa luwas kan simbahan kan 14 Setyembre tanganing an klero asin maimbod makapamibi sa atubangan kan Tunay na Krus, asin gabos mapuwedeng mag-abot para sambahon ini.

historiya sa Sulnupang Kristiyanidad, an Miyerkoles, Biyernes, asin Sabado kan kalendaryo semana pagkatapos kan aldaw nin kapiyestahan pinagdeklara bilang saro sa apat na set nin mga aldaw nin Ember. 1969, an mga aldaw na ini nin kahoy kabtang kan liturhikal na kalendaryo kan Simbahan Katoliko Romano. kan mga selebrasyon na ini sa ordinaryong porma ngonyan yaon pa an desisyon nin komperensia episcopal huli sa lokal na mga kamugtakan asin kostumbre. mga aldaw nin eber namamasdan pa sa kalendaryo kan Extraordinaryal kan Roma Rite, an Aglipayong Ordinariate, asin Sulnupang Ortodoks.

Sa Sirangan Orthodoxy

[baguhon | baguhon an source]
Ortodoksong Krus nagpuwesto para sa espesyal na pagsamba sa bangkete kan The Universal Exaltation of the Precious and Life Givid CrossUnibersal na Pag - omaw sa Mahalagang Marhay Asin Nagtatao nin Buhay

Byzantine litiral na selebrasyon, An Universal Exaltation (pinag-aapod man na Elevasyon sa tradisyong Eastern Orthodox) kan Precious and Life-crening Cross pigroromdom pareho an pakakua kan Tunay na Krus kan 326 asin an pagbawi kaini hale sa mga Persyano kan 628, asin saro ini sa Korum nin Doseng Dakulang Feast kan taon. An Setyembre pirming marikas na aldaw asin an pagkakan nin karne, mga produktong dagta saka sira ipinagbabawal. Feast of the Exaltation igwang sarong aldawg pang-ayre asin walong aldaw na pagkatoropekto. Sabado asin Domingo bago [note 1] asin pakalihis[8] 14 Setyembre tiggigirumdom man nin espesyal na Epistle asin mga babasahon sa Ebanghelyo[note 2] manongod sa Krus sa Banal na Liturhiya.

Katolika Romana

[baguhon | baguhon an source]

Katoliko Romano, an mga basa sa Banal na Misa para sa kapiyestahan kan Pag-alsa kan Espiritu Santong Krus nagkukua nin pagkukumparar sa bronseng halas nin Bilang 21, na ibinangon sa palo tanganing an gabos na naghihiling diyan maumayan sa nakakagadan na hilo nin mararang halas, asin Juan 3:14-15, "Asin kun paanong si Moises nagbuhat sa sarong panghagakod kan halas sa disyerto, siring man dapat itaas an Aki nin Tawo, tangani na an siisay man nagtutubod saiya magkaigwa nin buhay na daing sagkod."

Mga selebrasyon na Konektado

[baguhon | baguhon an source]

6 Marso, an liturhikong kalendaryo kan Iglesia Ortodokso nin Sirangan, ginigirumdom an Paghayag kan Precious Cross asin an Kahalagahan na Nail ni Emperatris Santo Helen - na iyong masabi, anibersaryo kan aktuwal na diskobremiento; an petsa para sa punsion kan 14 Setyembre determinado huli sa pagkonsagrar kan Simbahan kan Banal na Sepulchre. mas dikit na bangkete, asin mayo nin ano man sa litiralong mga karakteristiko kan punsion sa 14 Setyembre.

sa General Roman Calendar bago 1960 an Feast of the Nadukayan kan Banal na Krus (Roodmas) kan 3 Mayo.Nagselebrar ini kan pagkadukay kan Tunay na Cross ni Saint Helena, ina kan emperador na si Constantino. pagreorganisar kan liturhikal na kalendaryo kan saiyang Motu proprio Riribarum ni Papa Juan XXI (1960), pigselebrar sana an Feast of the Cross sa pirang rehiyon. tanto, an pakakua kan totoong krus naroromdoman man sa Feast of the Exaltation of the Cross kan 14 Septyembre.

sesyon kan Krus sa Probinsya nin Kursk ni Ilya Repin (1880 - 188; Tretyakov Gallery, Moscow)

Eastern Orthodox asin East Catholic pinagroromdom man an Paglungkas kan Precious Wood of the Life-amer Cross ni Jesukristo sa 1 Agosto, na iyo man an enot na aldaw kan Kapilyang Pandagat. mga rogaring kan punsion iinaasosyar sa Banal na Macabeong Martir, an paggirumdom sa kun kiisay na pakatagal ibinibilang na angay para sa enot na aldaw nin pag - ayuno. arog kan selebrasyon kan 14 Setyembre, an paggirumdom na ini ibinibilang na sadit na bangkete, alagad talagang may pag - andam iyan sa krus asin pagsamba kan mga maimbod siring kan punsion sa Setyembre.

Simbahang Russian Orthodox, 12 Oktubre an pagromdom kan sarong Portion of the Life-Giving Cross gikan sa Malta abot Gatchina.kabtang kan Buhay-liwat na Krus nin Kagurangnan, siring man an ladawan ni Philermos kan Ina nin Dios asin toong kamot ni Juan Bautista nalagda sa isla nin Malta kan Knights of the Catholic Order of St. John of Jerusalem, na nagkontrol sa isla.

Kan 1798, kan agawon kan mga Pranses an isla, an Mastese Kns nagpasiring sa Imperyong Ruso para sa depensa asin proteksyon. katuyohan na ini, inelehir ninda si Pablo I, an Tsar kan Rusya, bilang Dakulang Kagurangnan kan Orden. kan Tsar an saiyang eleksion. 12 Oktubre 1799, an mga kawad na Maltese nagduman sa bago nindang Palasyo nin Prisy, na itinogdok pa sana para sainda ni Pablo sa Gatchina (45 kilometros sa timog kan St. Petersburg<span typeof="mw:Entity" id="mwAWk"> </span>), asin idinolot ining suanoy asin banal na kayamanan sa saindang bagong Dakulang Kagurangnan, an tsar. 

Taglagas kan 1799 ibinalyo an mga banal na bagay sa St. Petersburg asin ikinaag sa Palasyo Winter sa laog kan internal na simbahan na idinusay sa Icon of the ove No-Made-Hands. establisar an bangkete para sa okasyon na ini kan 1800.

Hilingon pa

[baguhon | baguhon an source]
  1. Socrates; Sozomenus (1984). Schaff, Philip; Wace, Henry, eds. Chapter XVII—The Emperor's Mother Helena having come to Jerusalem, searches for and finds the Cross of Christ, and builds a Church. Socrates and Sozomenus Ecclesiastical Histories of the Nicene and Post-Nicene Fathers of the Christian Church. Christian Classics Ethereal Library. Grand Rapids, MI: Wm. B Eerdmans. ISBN 0-8028-8116-5. Archived from the original on 2011-11-09. Retrieved 2012-03-21. 
  2. The Pilgrim of Bordeaux reports in 333: "There, at present, by the command of the Emperor Constantine, has been built a basilica, that is to say, a church of wondrous beauty". Itinerarium Burdigalense, p. 594
  3. Jones, A. H. M. (1971–1992). The prosopography of the later Roman Empire. J. R. Martindale, John Morris. Cambridge [England]: University Press. p. 592. ISBN 0-521-20160-8. OCLC 125134. 
  4. Conybeare, Catherine (2000). Paulinus Noster : self and symbols in the letters of Paulinus of Nola. Oxford: Oxford University Press. pp. 46, 81. ISBN 0-19-924072-8. OCLC 43707081. 
  5. [Hymnography of the Rite of Jerusalem]. https://www.academia.edu/4874556. 
  6. "Exaltation of the Holy Cross". Archived from the original on 2018-09-06. https://web.archive.org/web/20180906233754/https://www.franciscanmedia.org/exaltation-of-the-holy-cross/. Retrieved on 2024-02-02. 
  7. Marucchi, Orazio. "Archæology of the Cross and Crucifix." The Catholic Encyclopedia Vol. 4. New York: Robert Appleton Company, 1908
  8. Saturday After: I Corin. 1:26-2:5 & John 8:21-30; Sunday After: Galatians 2:16-20 & Mark 8:34-9:1


Error sa pag-cite: <ref> mga tatak na eksistido para sa sarong grupo na pinagngaranan na "note", alagad mayong kinasungkoan na <mga pinapanungdanan na grupo="note"/>na tatak an nanagboan, o sarong panarado </ref> an nawawara