Plasma
An plasma (gikan sa Suanoy na Griyego: πλάσμα 'namomoldeng substansya'[1]) iyo saro sa apat na pundamental na istado nin materya, asin enot na pigtawan deskripsyon kan kimikong si Irving Langmuir[2] kaidtong 1920s.[2] Pigbibilog ini nin gas kan mga ion – mga atomo na an nagkapira nindang orbitang elektron iyo hinale – sagkod an mga talingkas na elektron. An mga plasma iyo pupuwedeng mahimo nin artipisyal sa paagi nin pag-init sa sarong neutral na gas o pagdara kaini sa makusog na elektromagnetikong kahiwasan sa punto na an mga na-ionize na gas iyo nagin mas elektonikong konduktibo. An nagresulta na mga ion na igwang kargo sagkod an mga elektron iyo naimpluwensyahan kan halabang-rango na elektomagnetikong kahiwasan, na minagibo sa dinamikang plasma na mas sensitibo sa mga kahiwasang ini imbes sa neutral na gas.[3]
An mga plasma sagkod an ionized gases may karakter sagkod pag-uugali na lain sa ibang istado, asin an transisyon sa sainda iyo harus dapit sa nomenklatura[4] sagkod dapat tatawan ngona nin interpretasyon.[4] Base sa temperatura asin densidad nin kalibotan na igwang plasma, partidang ionized o bilog na na-ionized sa mga porma nin plasma an puwedeng mahimo. An mga senyas na Neon sagkod an kitkilat iyo mga halimbawa nin partidang na-ionize na plasma.[5] An iyonospera kan Kinaban iyo sarong plasma sagkod an magnetospera igwang plasma na nakapalibot digdi. An interyor kan Saldang iyo sarong halimbawa nin purong ionized na plasma,[6] kaiba an solar corona[7] sagkod an mga bitoon.[8]
An positibong kargo sa mga ion iyo naguguno sa pagtanggal nin elektron sa nag-iikot na atomikong nuklei, kun sain an kabilugang bilang nin elektron na natanggal iyo may relasyon sa naglalangkaw na temperatura o sa lokal na densidad nin ibang ionized na materya. Ini man puwedeng ibanan nin disosasyon kan molekular na takod,[9] maski ngani an prosesong ini iyo risang iba sa mga prosesong kimial nin interaksyon kan mga likido o sa pag-uugali kan pigtaong ion sa mga metal. An simbag kan plasma sa elektromagnetikong kahiwasan iyo piggagamit sa nagkapirang mga modernong teknolohikal na bagay, arug kan plasma televisions o plasma etching.[10]
An plasma pigtutubudan man na pinakaabundanteng porma nin ordinaryong materya sa uniberso,[9] maski ngani an hypothesis na ini sa presente iyo tentatibo base sa eksistensya sagkod sa mga dae-aram na karakter kan madiklom na materya. An mga plasma iyo harus naii-asosyar sa mga bitoon, na minalakop sa bihirang intraklaster na medya sagkod an posibilidad sa intergalaktik na mga rehiyon.[11]
Hilingon man
[baguhon | baguhon an source]Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ πλάσμα Archived 18 June 2013 at the Wayback Machine., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek English Lexicon, on Perseus
- ↑ 2.0 2.1 Morozov, A.I. (2012). Introduction to Plasma Dynamics. CRC Press. p. 17. ISBN 978-1-4398-8132-3.
- ↑ Morozov, A.I. (2012). Introduction to Plasma Dynamics. CRC Press. p. 30. ISBN 978-1-4398-8132-3.
- ↑ 4.0 4.1 Morozov, A.I. (2012). Introduction to Plasma Dynamics. CRC Press. p. 4−5. ISBN 978-1-4398-8132-3.
- ↑ "How Lightning Works". HowStuffWorks. April 2000. Archived from the original on 7 April 2014. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑
Phillips, K. J. H. (1995). Guide to the Sun. Cambridge University Press. p. 295. ISBN 978-0-521-39788-9. Archived from the original on 15 January 2018. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ Aschwanden, M. J. (2004). Physics of the Solar Corona. An Introduction. Praxis Publishing. ISBN 978-3-540-22321-4.
- ↑ Piel, A. (2010). Plasma Physics: An Introduction to Laboratory, Space, and Fusion Plasmas. Springer. pp. 4–5. ISBN 978-3-642-10491-6. Archived from the original on 5 January 2016. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ 9.0 9.1 Chu, P.K.; Lu, XinPel (2013). Low Temperature Plasma Technology: Methods and Applications. CRC Press. p. 3. ISBN 978-1-4665-0990-0.
- ↑ Chu, P.K.; Lu, XinPel (2013). Low Temperature Plasma Technology: Methods and Applications. CRC Press. ISBN 978-1-4665-0990-0.
- ↑ Chiuderi, C.; Velli, M. (2015). Basics of Plasma Astrophysics. Springer. p. 17. ISBN 978-88-470-5280-2.
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Plasma physics. |