Polusyon sa tubig

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An polusyon sa tubig (o akwatikong polusyon) iyo an kontaminasyon sa katubigan, sa parate resulta kan mga aktibidad nin tawo, sa paaging nakakadanyar sa lehitimo kaining mga gamit.[1] An polusyon sa tubig nagpapaina sa kakayahan kan katubigan na magtao nin mga serbisyong ekosistema. Kaiba sa mga katubigan halimbawa iyo an mga danaw, salog, kadagatan, aquifer, reservoir, asin tubig sa irarom nin daga. Nangyayari an polusyon sa tubig kun an mga ati iiniintrodusir sa mga katubigan na ini. An polusyon sa tubig sa parati ipig-aatribwir sa saro kan apat na gikanan: sewage, industriya, agrikultura, asin pagbulos gikan sa mga syudad urog na kun may bagyo.[2] Halimbawa, an pagpabulos nin mga maating tubig sa sa natural na mga katubigan puwedeng magresulta sa pagkaraot kan mga akwatikong ekosistemang ini. An polusyon sa tubig pwede man na magresulta sa mga hilang na napapasa sa paagi nin tubig urog mga tawo na naggagamit nin maating tubig para sa pag-inom, pagkarigos, paglaba o irigasyon.[3] An pagsuplay nin malinig na tubig-inumon sarong mahalagang seribisyong ekosistema na itinatao nin mga sistema nin preskong tubig, alagad mga 785 milyones katawo sa kinaban an mayo nin malinig na tubig-inumon huli sa polusyon.[4]

An polusyon sa tubig pinaggrupo bilang salimpapaw na polusyon sa tubig (halimbawa mga danaw, sapa, estuaryo, asin sa mga parte kan kadagatan) o polusyon sa tubig na yaon sa irarom kan daga. An mga gikanan nin polusyon sa tubig magsalang mga point source o non-point source. An mga point source igwa nin sarong namimidbid na kawsa, arog baga nin sarong storm drain, wastewater treatment plant o sarong oil spill. An non-point source mas lakop, halimbawa pagbulos nin tubig gikan sa mga umahan.[5] An polusyon resulta nin kumulatibong epekto sa paglihis nin panahon.

An polusyon pwedeng magin sa porma nin mga nakakahilong bagay (hal., krudo, metal, plastik, pestisidyo, nagdadanay na organikong polyutant, industriyal na mga ati), tensyunadong mga kamugtakan (e.g., pagbabago sa pH, hypoxia o anoxia, maraot na temperatura, sobrang turbididad, malain na namit o parong, asin mga pagbabago nin salinidad), o mga organismong nagdadara nin hilang. An mga kontaminant pwedeng organiko asin bakong organikong mga bagay. An init pwede man magin polyutant, asin ini inaapod na termal na polusyon. Sarong komun na kawsa kan termal na polusyon iyo an paggamit nin tubig bilang coolant sa mga plantang pan-enerhiya asin pan-industriyal na mga paramanupaktura.

An pagkontrol sa polusyon sa tubig nagkakaipo nin angay na mga imprastraktura asin mga plano sa pagpadalagan saka paggibo nin mga ley. Pwedeng kaiba sa mga teknolohiyang solusyon iyo an pagpakarahay sa sanitasyon, seawage treatment, insdustrial wastewater treatment, agricultural wastewater treatment, pagkontrol sa erosyon, pagkontrol sa sedimento asin pagkontrol sa bulos nin tubig gikan sa mga syudad. Kaiba sa epektibong pagkontrol sa bulos gikan sa mga syudad an pag-ina sa rikas asin kantidad nin bulos.

Susugan[baguhon | baguhon an source]

  1. Von Sperling, M. (2015). "Wastewater Characteristics, Treatment and Disposal". IWA Publishing. 6. doi:10.2166/9781780402086. ISBN 9781780402086.
  2. W. Wesley Eckenfelder Jr. (2000). Kirk‐Othmer Encyclopedia of Chemical Technology (1 ed.). John Wiley & Sons, Inc. doi:10.1002/0471238961.1615121205031105.a01. ISBN 978-0-471-48494-3.
  3. "Water Pollution". Environmental Health Education Program. Cambridge, MA: Harvard T.H. Chan School of Public Health. July 23, 2013. Retrieved September 18, 2021.
  4. WHO and UNICEF (2017) Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children's Fund (UNICEF), 2017
  5. Moss, Brian (2008). "Water Pollution by Agriculture". Phil. Trans. R. Soc. Lond. B. 363 (1491): 659–666. doi:10.1098/rstb.2007.2176. PMC 2610176. PMID 17666391.