Jump to content

Sadiri

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

An sadiri (Ingles: self) iyo an sarong indibidwal bilang punteriya kan sadiring pagpabanaag kan agimadmad. Mantang an sadiri iyo reperensiya kan sarong tema sa iyo man sanang tema, an reperensiya na ini subhetibo. Minsan siring, an sentido nin pagkaigwa nin sadiring boot o pagigin makisadiri dai maninigong ikaribong sa subjectivity mismo.[1] Ostensible, an sentidong ini dinidirekta paluwas gikan sa tema na mapanongod palaog, nakabalik sa tema na nanonongod sa "sadiri" kaini (o saiya mismo). An mga halimbawa nin psychiatric na mga kamugtakan kun saen an siring na "pagkapareho" pwedeng mabari kaiba an depersonalisasyon, na kun beses nangyayari sa schizophrenia: an sadiri minalataw na laen sa tema.

An enot na persona na pananaw minapalaen kan pagigin sadiri sa personal na identidad. Kun saen an "identidad" iyo (literalmente) an pagkapareho asin posibleng imbwelto an kategorisasyon asin labeling, an pagigin sadiri nagtatao nin kahulugan na an enot na personang pananaw nagsusuherir nin potensyal na daing-siring.Sa kabaliktaran, ginagamit niato an "persona" bilang ikatulong-personang reperensiya. An personal na midbidan pwedeng maapektaran nin grabeng helang na Alzheimer's asin nin iba pang helang na neurodegenerative. Ultimo, an sadiri napapalaen sa mga "iba pa." Sa pagpaliwanag kan pagkakalaen kan pagkapareho asin pagigin laen, an sadiri tumang sa iba iyo an tema kan pagsaligsig sa kontemporaryong pilosopiya, an kontemporaryong penominolohiya (hilingon man sikolohikal na penominolohiya), sikolohiya, sikayatriya, neurolohiya, asin neurosiyensya.[2]

Minsan ngani an subhetibong eksperyensya mahalagang marhay sa pagigin sadiri, an pribadong buhay kan eksperyensiang ini saro sana sa dakol na problema sa Pilosopiya nin pagigin sadiri asin siyentipikong pag-aadal nin agimadmad.

  1. Zahavi, D. (2005). Subjectivity and Selfhood: Investigating the First-person Perspective. New York: MIT.
  2. Centre for Studies in Otherness. Otherness: Essays and studies. 4.1.