Santo Teilo

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

 

Saint Teilo kan Holy Trinity Church, Abergavenny.

Si Santo Teilo (Latin: Teliarus o Teliavus; Breton: Teliau o Telo; French: Télo o Théleau; c. 500 – 9 February c. 560), na midbid man sa saiyang Cornish na ngaran na Eliud, ini sarong British Christian monghe, bishop, asin nagtogdas kan mga monasteryo asin simbahan. Siya hali sa Penalun (Penally) harani sa Tenby sa Pembrokeshire, timog Wales.

Igdi nagin pinsan, katood, asin disipulo ni Santo David, siya obispo kan Llana asin kagtogdas kan enot na simbahan sa Llandaffa Cathedral, kun saen yaon an saiyang linobngan. man an nagtogdas kan landelo Fawr, saka ni Penly Abbey sa lugar niyang namundagan.

Biograpiya[baguhon | baguhon an source]

St Teilo posibleng midbid bilang Eliau o Eiliu sa Old Welsh.[1] Namundag siya sa Penalun (Penly) kan mga taon 500.[2] ama ni Teilo parating binibisto na Ensich ap Hydwn,[3] asin siya an pighuhuna tugang kan Anowed, asin iyo an tiyoon ni Santos Ismael saka Eudogwoy.[4] modernong reperensiya, siya pinagkaladawan an makuapo ni Credig na aki ni Cudeda asin sa siring sarong miyembro kan royal na pamilya nin Gwyedd na pag-abot nin panahon ibinilang si Santo David na kabilang sa mga myembro kaini. [5], an medyo dai risa na koneksion na iyan sa sarong dinastiyang amihanan garo baga depende sa mga Iolo Manuskrito na ngonyan midbid ni Edward Williams.[1]

edukasyon ni Teilo nangyari sa duwang institusyon na pinanginotan kan mga santo. enot itinindog kan bantogan na lider nin Simbahan asin edukador na si Dubricio (o Dyfrig), mantang an ikaduwa iyo an eskwelahan na pinanginotan ni Paulino kan Wales sa "Wincdi-Lantquendi" (ikaduwang magin Whitland) kun saen siya nagtagboan asin nagin dayupot na kaiba si San David (Dewi).

kan dakul na mga kagtogdas-buso, sinda garo may agi sa laban. an mga kaibaibang sinda Aeddan asin Ysfael, nagbiahe sia pasiring sa Mnyw (St. Davids), kun saen inestablisar ni Dewi an saiyang abaka, asin pinalayas nia an sarong piratang Irish na an ngaran Bwoya, ginadan an saiyang baka asin sinolo an saiyang kuta sa daga.[6] nagsalida ki Dubricius bilang Obispo nin Llandaff pakaretiro ni Dublin sa sarong heritage on Bardsey Island. Teilo an inot na simbahan sa Llandaff, nagpasiring nin monastic school, asin nagin obispo ki Glywysing & Give.

St Teilo's Church, Llantilio

Kan an 540s yellow plague, probably the Justinian plague, nakaapektar sa Britanya. 549 Teilo, kaiba an sadit na grupo nin mga monghe, nagbalyo sa Dol sa Brittany. bareta siya nagpirmi sa Brittany nin pitong taon asin pitong bulan dangan siguradong may natada man siyang 556 o 557, maski ngani an ibang pinaggikanan nagpasali ini kan 554.[1] baklay sinda sa Dumnonia asin ibinaretang inako ninda an nagkumpisal na Hadeng Geraint. Asin uminiba ki Samson kan Dol duman sa Dol: sagkod ngonyan an bunga nagraragakot sainda inaapod na mga gihoy ni Teilo asin Samson.[7] ni Legend na si Teilo hinapot kan Budic II of Brittany na sakopon an sarong magayonon na pakpak nin dragon, na saiyang binagsok asin iginakod sa gapo sa dagat duman sa Brittanya.[7]

Roman Martirolohiya[baguhon | baguhon an source]

Santo Teilo, ika-16 siglo Pransia

edisyon kan 2004 kan Roman Martyrology, si Teilo nakalista sa irarom nin 9 Pebrero na an Latin pangaran Telávus. binibisto bilang obispo asin amâ sa monasteryo sa Llandaf, Wales. ng siya an nag-onorop, dawa dai aram an eksaktong petsa, alagad minimidbid siyang saro na naggibo nin mga ekstraordinaryong kalahi para sa simbahan sa Wales asin Cornwall asin ipigseselebrar man sa Arporica (Brittany asin kapalibutan).[8] [1] siya nagrerepresentar, arog kan sa dakul na simbahan nin Breton.

Legasiya[baguhon | baguhon an source]

St. Teilo iyo an Patron Santo kan siyudad nin Cardiff.

Festival[baguhon | baguhon an source]

festival sa hokbo ni Santo Teilo pinagmamasdan sa iba-ibang panahon kan taon: sa Wales asin sa Saint Télo, kan 9 Pebrero; sa Dol, kan 29 Nobyembre; asin kan 25 Nobyembre sa ibang parte kan mga simbahan sa Brittany.[1] siring, pakalihis kan 1752 an saiyang kapihan sa Llandelo sa Wales dai pinagmasdan sa ika - 9 kundi onseng aldaw pakatapos kan ika-20 o Domingo kasunod kan petsang iyan.[9]

Hilingon pa[baguhon | baguhon an source]


Toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. 1.0 1.1 1.2 Wainewright, John. "St. Teilo" in The Catholic Encyclopedia, Vol. XIV. Robert Appleton Co. (New York), 1912. Accessed 20 July 2013.
  2. See John Edward Lloyd's book, 'A History of Wales', pages 143-159 for more on Saint Teilo.
  3. Brian Daniel Starr (2008). The Life of Saint Brychan: King of Brycheiniog and Family. Brian Daniel Starr. p. 41. ISBN 978-1-4392-0361-3. 
  4. Rees, W. J. (trans.) Liber Landavensis, pp. 351 & 370 ff. Welsh MSS. Society (Llandovery), 1840. Accessed 26 March 2013.
  5. Baring-Gould, Sabine & al. The Lives of the British Saints, Vol. 4, p. 348 f. Kessinger Publishing, 2005. Accessed 26 March 2013.
  6. Houghton, Leighton (1948). In the steps of the Anglo-Saxons. Rich and Cowan. ISBN 9787800373473. 
  7. 7.0 7.1 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na stt
  8. Martyrologium Romanum, 2004, Vatican Press (Typis Vaticanis), page 142.
  9. Baring-Gould, Sabine & al. The Lives of the British Saints: The Saints of Wales and Cornwall and Such Irish Saints as Have Dedications in Britain, Vol. I, pp. 64 ff. Chas. Clark (London), 1908. Hosted at Archive.org. Accessed 18 November 2014.