Sarah Aaronsohn
| Sarah Aaronsohn | |
|---|---|
 | |
| Kamundagan | Enero 5, 1890 Zikhron Ya'akov, Haifa District, Ottoman Syria |
| Kagadanan | Oktobre 9, 1917 (edad 27) Zikhron Ya'akov, Haifa District, Ottoman Syria |
| Nasyunalidad | Ottoman |
| Trabaho | Spy |
| Pamilya |
|
Si Sarah Aaronsohn ( ; Enero 5, 1890 – Oktubre 9, 1917) na sarong miyembro kan Nili, sarong Jewish spiesna nagtatrabaho para sa British kan inot na Digmaang Pangkinaban, as sarong tugang na babae kan agronomista na si Aaron Aaronsohn. Siya an madalas na tinutukoy bilang an "bayani kan Nili."
Biograpiya[baguhon | baguhon an source]
Si Sarah Aaronsohn na namundag sa Zichron Yaakov, na kan panahong na ito na bahagi kan Ottoman Syria. An saiyang mga magurang na mga Zionista poon sa Romania na nagabot sa Ottoman Palestine bilang pira sa mga inot na nagistar sa Inot na Aliyah asin mga tagapagtatag nin moshava kun sain ipinangaki si Aaronsohn. Huli sa hinimok kan saiyang tugang na si Aaron, nag-adal siya nin mga lenguahe asin halangkaw sa Hebrew, Yiddish, Turkish asin French, may makatwirang sugo kan Arabic asin tinukdoan an sadiri nin Ingles. Kan 31 Marso 1914, ikinasal siya sa Atlit kay Haim Abraham, sarong mas gurang asin mayamang mangangalakal pooon sa Bulgaria, asin nagistar nin dae nahaloy kaiba niya sa Istanbul; ngunit an kasal na sarong dae maogma asin siya nagbalik sa harong sa Zichron Yaakov kan Disyembre 1915.
Sa saiyang paglalakbay poon Istanbul paduman sa Haifa, nasaksihan ni Aaronsohn an parte kan Armenian genocide. Nagpatotoo siya na nahiling niya an daan-daang mga bangkay kan mga lalaking Armenian, babae, aki, asin umboy; an mga may hilang na Armenian na ikinakarga sa mga tren; na an mga gadan na inapon asin rinibayan nin mga buhay. Pagkatapos kan saiyang paglalakbay sa Haifa, an anumang mga parunggit sa mga Armenian na labis na naanggot sa saiya. Segun kay Chaim Herzog, nagpasya si Aaronsohn na tabangan an mga puwersa nin Britanya bilang resulta kan saiyang nasaksihan.
Pro-British espionage[baguhon | baguhon an source]
Si Aaronsohn, an saiyang tugang na si Rivka Aaronsohn, asin an saiyang mga tugang na sina Aaron Aaronsohn asin Alexander Aaronsohn, kaiba an saindang amigo (asin kailusyon ni Rivka) na si Avshalom Feinberg na nagbuo asin nanginot sa organisasyon kan espiya nin Nili. Pinangasiwaan ni Aaronsohn an mga operasyon sa Palestine nin spy ring asin nagtupad nin impormasyon sa mga ahente kan British sa harayo sa pampang. Minsan na maiwas siyang naglakbay sa teritoryo kan Ottoman na nangongolekta nin impormasyong kapaki-pakinabang sa mga British, asin direktang dinara ini sa saindang sa Egypt. Kan 1917, hinimok siya kan saiyang tugang na si Alexander na manatili sa Egypt na kontrolado kan Britanya, na umaasa sa mga labanan poon sa mga awtoridad nin Ottoman; ngunit nagbalik si Aaronsohn sa Zichron Yaakov para ipadagos an mga aktibidad kan Nili. Nabuo an Nili sa pinakadakulang network nin espiya na pro-British sa Middle East, na may network na humigit-kumulang 40 na mga espiya.
Legasiya[baguhon | baguhon an source]
Si Aaronsohn an inot na halimbawa kan sarong "sekular, aktibong pagkagadan nin sarong Jewish-Zionist na babae para sa bansa, dae pa nagigibo sa parehong relihiyosong pagkamartir at sa tradisyong Zionist na itinatag sa Palestine." An mga taunang paglalakbay sa saiyang lubungan sa sementeryo ni Zikhron na nagpoon kan 1935. Pagkatapos nin Anom na Aldaw na Digmaan kan 1967, an alaala ni Aaronsohn asin Nili na naging bahagi nin kulto kan kabayanihan nin Israel, na opisyal na nabisto kan Partido nin Manggagawa asin ipinagsiselebrar sa panitikang pambata.
Hilingon pa[baguhon | baguhon an source]
- Balfour Declaration
- Zionism
- Ot me-Avshalom by Nava Macmel-Atir, 2009 (Hebrew). ISBN 978-965-482-889-5
Iba pang babasahon[baguhon | baguhon an source]
- Aaronsohn's Maps: The Untold Story of the Man Who Might Have Created Peace in the Middle East by Patricia Goldstone (2007, Harcourt Inc.) ISBN 978-0-15-101169-8
- Heroes of Israel by Chaim Herzog (1989, Little, Brown) ISBN 0-316-35901-7
- A Spy For Freedom: The Story of Sarah Aaronsohn by Ida Cowan and Irene Gunther (1984, Lodestar Books) ISBN 0-525-67150-1
- The Nili Spies by Anita Engle (1959, The Hogarth Press)
- Sarah, the Hero of Nili by Dvora Omer (1967; Hebrew)
- Spies in Palestine: Love, Betrayal and the Heroic Life of Sarah Aaronsohn by James Srodes (2016, Counterpoint Press) ISBN 978-1619026131
- A Strange Death by Hillel Halkin (2005, Weidenfeld & Nicolson) ISBN 0-297-85095-4
- The Woman Who Fought an Empire: Sarah Aaronsohn and Her Nili Spy Ring by Gregory J. Wallance (2018, Potomac Books) ISBN 978-1612349435
Panluwas na mga takod[baguhon | baguhon an source]
- Lua error in Module:In_lang at line 40: attempt to call local 'name_from_tag' (a nil value). שרה אהרנסון Sarah Aaronsohn (izkor.gov.il)
- Prof. Billie Melman, Sarah Aaronsohn (Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia, Jewish Women's Archive)
- Biography on MyJewishLearning.com
