Sushi
 Sarong dakulang plato nin sushi | |
| Alternatibong ngaran | すし, 寿司, 鮨, 鮓 |
|---|---|
| Kurso | appetizer, pangenot na lutuon |
| Ginikanang lugar | Hapon |
| Rehiyon o estado | Subangang Asya |
| Katakod na nasyunal na luto | Lutuong Hapones |
| Temperatura nin pagsirbe | malipot |
| Pangenot na salak | pigsukaang maluto |
| Salak na harus nagagamit | mga pagkakang pangdagat asin gulay |
An sushi (すし, 寿司, 鮨, 鮓; pigsasayod na [sɯɕiꜜ] or [sɯꜜɕi]) iyo sarong tradisyonal na pagkakang Hapones nin preparadong pigsukaang maluto (鮨飯, sushi-meshi), harus igwa nin pirang asukar sagkod asin, na may kaiba nin mga baryenteng salak (ねた, neta), arug kan pagkakang pangdagat, harus hilaw, asin mga gulay. An mga istilo nin sushi asin an presentasyon kaini iyo manlainlain, pero an sarong susing salak iyo an "sushi rice", inaapod man bilang an shari (しゃり), o sumeshi (酢飯).[1]
An sushi iyo tradisyonal na gibosa tahaw na granyulang puting bagas, alagad pwede man ipreparar gamit an kayumangging bagas o halipot na granyulang bagas. Ini iyo pinakaharus pigpepreparar gamit an pagkakang pangdagat, arug kan pusit, eel, yellowtail, salmon, tuna o imitation crab meat. An nagkapirang klase nin sushi iyo vegetarian. Harus ining pigsisirbi gamit an pickled ginger (gari), wasabi, asin tawyo (soy sauce). An daikon radish o pickled daikon (takuan) iyo mga popular na garnish para sa pagkakan.
An sushi iyo minsan na nariribong sa sashimi, sarong relatibong pagkakan sa lutuong Hapones na pigbibilog nin piggiriris na maninipis na hilaw na sira o karne sa okasyonal.[2]
Uusipon
[baguhon | baguhon an source]Nagpoon an sushi sa Hapon, na bistado ngunyan na narezushi (馴れ寿司, 熟寿司 – "daing na sira"), na posibleng nakaimbak sa ibinurong maluto nin pipirang bulan sa sarong pagkakataon. Pinupugolan kan laktopermentasyon kan maluto an pagkalapa kan sira;[3] inaapon an maluto bago kakanon an sira.[4] An arug kaining amay na klase nin sushi iyo nagin importanteng pinagkukuanan nin protina sa mga Haponesang konsumidor. An taramong "sushi" iyo nagpopoon sa makalumang pambalarilang klase na dae na ginagamit sa ibang konteksto, asin literal na may kahulugang "maalsom"; an putahe iyo may lasang maalsom asin umami o manamit.[5] Yaon man giraray an narezushi bilang rehiyonal na espesyalidad, karisa-risa bilang funa-zushi gikan sa Prepektura kan Shiga.[6]
An pinakaamay na suratong pagsambit nin sushi sa Ingles na dineskribo sa Oxford English Dictionary iyo sa sarong libro kaidtong 1893, A Japanese Interior, kun sain nasambit an sushi bilang "paikot nin malipot na maluto asin sira, pagkakang pangdagat, o iba pang pampanamit".[7][8] Igwa nin mas amay na pagsambit nin sushi sa diksyunaryong Hapones-Ingles ni James Hepburn gikan sa 1873,[9] asin sa artikulo kaidtong 1879 manungod sa lutuong Hapones sa pahayagang Notes and Queries.[10]
Kataytayan nin mga ladawan
[baguhon | baguhon an source]-
Toro nigiri (fatty tuna belly) (鮪とろ握り) -
Salmon roll (巻き鮭) -
Kakinoha (persimmon leaf) sushi (柿の葉寿司) -
Chakin-sushi, wrapped in thin omelette. (茶巾寿司) -
Sushi plate (盛り合わせ) -
Ikura gunkan-maki (イクラ軍艦巻き) -
Sasa (bamboo leaf) sushi (笹寿司) -
Unagi (teriyaki-roasted freshwater eel) sushi (鰻寿司) -
Nigirizushi na binebenta sa sarong supermarket sa Tokyo -
Assorted sushi (盛り合わせ) -
Assorted Western sushi (盛り合わせ) -
Western spicy tuna hand roll (スパイシーツナロール) -
Western spicy shrimp roll (スパイシー海老ロール) -
Gari (ginger) -
Wasabi
.jpg)
.jpeg)
.jpg)
Padagos na pagbasa
[baguhon | baguhon an source]- Joro Ono, Masuhiro Yamamoto (2014). 鮨 すきやばし次郎: JIRO GASTRONOMY (in Japanese). Shogakukan. ISBN 978-4093883856.
- Joro Ono, Masuhiro Yamamoto (2016). 匠 すきやばし次郎: JIRO PHILOSOPHY (in Japanese). Shogakukan. ISBN 978-4093884976.
- Mitshuhiro Araki, Chieko Asazuma (2004). 江戸前「握り」 (in Japanese). Kobunsha. ISBN 978-4334032319.
Mga panluwas na takod
[baguhon | baguhon an source] |
An Wikimedia Commons igwa nin medya dapit sa Sushi. |
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ "Sushi - How-To". FineCooking (in English). 1998-05-01. Archived from the original on 2019-11-04. Retrieved 2019-11-04. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ "Sashimi vs Sushi – Difference and Comparison | Diffen". www.diffen.com (in English). Archived from the original on 2019-06-05. Retrieved 2019-06-05. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ "Food History Timeline, Events in Food History, 50,000 BC to 2012". Retrieved 30 Disyembre 2016. Check date values in:
|access-date=(help) - ↑ Hill, Amelia (2007-10-08). "Chopsticks at dawn for a sushi showdown". London: The Guardian. http://observer.guardian.co.uk/uk_news/story/0,,2185313,00.html. Retrieved on 25 September 2011.
- ↑ Kouji Itou; Shinsuke Kobayashi; Tooru Ooizumi; Yoshiaki Akahane (2006). "Changes of proximate composition and extractive components in narezushi, a fermented mackerel product, during processing". Fisheries Science 72 (6): 1269–1276. doi:.
- ↑ Bestor, Theodore C. (2004-07-13). Tsukiji: The Fish Market at the Center of the World. p. 141. ISBN 9780520923584.
- ↑ "Sushi", Oxford English Dictionary, Second edition, 1989; online version December 2011. Accessed 23 December 2011.
- ↑ Bacon, Alice Mabel (1893). A Japanese interior. Houghton, Mifflin and Company. p. 271.
p. 271: "Sushi, a roll of cold rice with fish, sea-weed, or some other flavoring"
p. 181: "While we were waiting for my lord and my lady to appear, domestics served us with tea and sushi or rice sandwiches, and the year-old baby was brought in and exhibited."
p. 180: "All the sushi that I had been unable to eat were sent out to my kuruma, neatly done up in white paper." - ↑ James Curtis Hepburn, Japanese-English and English-Japanese dictionary, Publisher: Randolph, 1873, 536 pages (page 262)
- ↑ W. H. Patterson, Japanese Cookery, "Notes and queries", Publisher: Oxford University Press, 1879. (p.263)
History
[baguhon | baguhon an source]
An sarong putahe na midbid bilang narezushi (馴れ寿司, 熟寿司, "matured fish") , na itinatago sa pinaalsom na bagas sa laog nin posibleng mga bulan sa sarong panahon, pigsambit bilang saro sa mga enot na impluwensya para sa gawi kan mga Hapon na magbugtak nin bagas sa hilaw na sira. An sira pinaalsom gamit an suka nin bagas, asin, asin bagas, dangan an bagas itinapok. [1] Narezushi inaapod man na honnare, na an boot sabihon "lubos na pinaalsa", na kontra sa namanare, na an boot sabihon "parsyal na pinaalsa", sarong klase nin sushi na naglataw kan panahon ni Muromachi .
An inasinan na sira gamit an maluto, arog kan narezushi, na nagpuon sa subangan na asya na kung sain ini ginigibo para ma preserba an labas na tubig sira, posible na sa kapatagan kan Mekong River , na ngunyan Laos, Cambodia, Thailand, saka Vietnam, saka sa kapatagan kan Irrawaddy River, na ngunyan Myanmar. An pinakaenot na pagbanggit nin pagkakan na pareho sa narezushi iyo an makukua sa sarong diksyunaryo na Intsik na tinutubudan na hali pa sa ika-4 na siglo. Sa okasyon na ini, tinutukdo kaini an binurong sirang asin na ipinahiling na ipinaluwas sa linuto o in-steam na bagas, na nagresulta sa proseso nin fermentation sa paagi kan lactic acid. An mga metodong para sa fermentation na halos kapareho kan prinsipyong ini makukuha man sa ibang kultura sa Asya na base sa bagas, arog kan burong isda, balao-balao, asin tinapayan sa Filipinas; pekasam sa Indonesia asin Malaysia; padaek (ປາແດກ) sa Laos; pla ra An lacto-fermentation kan bagas nag poproteher para dai maraot an isda. Kan ipabisto an wet-field rice cultivation sa panahon kan Yayoi, an mga salog asin lawa nagbababaha sa panahon nin uran, asin an mga sira nahahagad sa mga uma nin bagas. An pag-atsara (pickling) sarong paagi tanganing ma-preserba an sobra na sira asin magin siguradong igwa nin pagkakan sa mga masunod na bulan. An narezushi nagin maimportansya pinag hahalian nin protina para sa mga konsumidor na Hapones.
An terminong “sushi” boot sabihon literal na “maaslom an lasa,” ta an kabuuang putahe may aslom asin umami o malinamnam na lasa. An tataramon na hali sa lumang porma nin pagkonjugate nin し (shi)—sarong terminal form na ginagamit sa duon—kan adjektival na berbo na sui (酸い, "maaslom"), na nagresulta sa tataramon na sushi (酸し). An narezushi padagos na igwang eksistensya bilang lokal na delikasya, partikular an funa-zushi haloy sa Shiga Prefecture.
Sa Yōrō Code (養老律令, Yōrō-ritsuryō) kan 718, an mga karakter para sa "鮨" asin "鮓" isinurat bilang pag'onra sa korte imperyal kan Hapon, asin dawa ngani igwa nin manlaen-laen na teorya kun ano man nanggad an kakanon na ini, posible na ini pigtutukto sa narezushi .
Namanare
[baguhon | baguhon an source]Sagkod kan amay na ika-19 siglo, an sushi luway-luway na nagbago sa lutong Hapon. An mga Hapon nagpoon na magkakan nin tolong pagkakan kada aldaw, an bagas pigluluto imbes na pig-alisngaw, asin an dakulang importansya iyo an pag'uswag kan suka kan bagas . [2]
Durante kan panahon ni Muromachi (1336–1573), an mga Hapon nag-imbento nin estilo nin sushi na inaapod namanare o namanari (生成、なまなれ、なまなり), na an boot sabihon "parsyal na pinatubo". An panahon nin pag-alsa kan namanare mas halipot kisa sa naenot narezushi, asin an bagas na ginamit sa pag-alsa kinakakan man kaiba kan sira. Sa ibang pagtaram, sa pag-imbento kan namanare, an sushi nagbago gikan sa sarong preserbadong kakanon na sira pasiring sa sarong kakanon kun saen an sira asin bagas kinakakan na magkaibanan. Pagkatapos kan paglataw kan namanare, an sake asin sake lees ginamit tanganing pahalipoton an permentasyon, asin an suka ginamit kan panahon nin Edo .
Durante kan panahon nin Edo (1603–1867), sarong ikatolong klase nin sushi, an haya-zushi (早寿司、早ずし, "fast sushi") , an namukna. Haya-zushi naiiba sa mga naenot na sushi huli ta imbes na lactic fermentation kan bagas, an suka, sarong pinaalsom na kakanon, pighahalo sa bagas tanganing tawan ini nin maasim na namit tanganing ini kakanon kasabay kan sira. Dati, an sushi nag-evolve na may pokus sa pagpahalipot kan panahon nin pag-alsa, alagad sa pag-imbento kan haya-zushi, na simpleng pighahalo sa suka, an proseso nin pag-alsa nahale asin an sushi nagin sarong fast food. Dakul na klase nin sushi an midbid sa kinaban ngunyan, arog kan chirashizushi (散らし寿司, "scattered sushi") , inarizushi (稲荷寿司, "Inari sushi") , makizushi (巻寿司, "rolled sushi") asin nigirizushi (握り寿司, "hand-pressed sushi") , naimbento kan panahon na ini, asin sinda sarong klase nin haya-zushi . An lambang rehiyon naggagamit nin mga lokal na namit tanganing makaprodusir nin manlaen-laen na klase nin sushi na ipinasa sa laog nin dakul na henerasyon. An sarong libro nin pagluto kan 1689 naglaladawan kan haya-zushi, asin an sarong libro nin pagluto kan 1728 naglaladawan kan pagbubo nin suka sa ibabaw hako-zushi (箱ずし, "box sushi") (kwadradong sushi na gibo sa paagi nin pagpano nin bagas sa sarong kahoy na bayanan).
An estilo ngonyan nin nigirizushi (握り寿司, "hand-pressed sushi") , na igwa nin sarong oblong na bulod nin bagas na may sarong hiwa nin sira na nakabugtak sa ibabaw kaini, nagin popular sa Edo (kontemporanyong Tokyo) kan mga taon 1820 o 1830. An sarong komun na istorya kan ginikanan kan nigirizushi iyo an chef na si Hanaya Yohei (1799–1858), na nag-imbento o nagperpekto kan teknik kan 1824 sa saiyang tindahan sa Ryōgoku . [3] An nigirizushi kan panahon na ini medyo iba sa modernong nigirizushi . An bagas na sushi kan panahon na ini mga tulong beses an kadakulaan kan nigirizushi ngunyan. An kantidad kan suka na ginamit kabanga kan sushi ngunyan, asin an klase nin suka na nabuo sa panahon na ini, na inaapod na aka-su (赤酢, "red vinegar") , ginibo sa paagi nin pag-ferment kan sake lees. Naggamit man sinda nin dikit na asin kisa sa modernong panahon imbes na asukar. An kakanon-dagat na pigsisirbe sa ibabaw kan bagas pig-aandam sa manlaen-laen na paagi. An pulang suka na ini ginibo ni Nakano Matazaemon (中野 又佐衛門), na iyo an kagmukna kan Mizkan, sarong kumpanya na nagdedevelop asin nagpapabakal pa nin suka asin iba pang mga panimpla sagkod ngonyan.
An putahe orihinal na inaapod na Edomae zushi nin huli ta ini naggamit nin mga bagong dakop na sira hale sa Edo-mae (Edo o Tokyo Bay ); an terminong Edomae nigirizushi ginagamit pa man giraray sagkod ngonyan bilang sarong by-word para sa de kalidad na sushi, ano man an ginikanan kan mga sangkap kaini. [4] [5]
Conveyor belt sushi
[baguhon | baguhon an source]
Kan 1958, binuksan ni Yoshiaki Shiraishi an pinakaenot na conveyor belt sushi restaurant (回転寿司, kaiten-zushi) na inaapod na " Genroku Zushi" sa Higashi-Osaka . Sa mga restawran nin sushi na may conveyor belt, an mga conveyor belt na nakabugtak sa mga lamesa asin counter sa restawran nagdadara nin mga plato nin sushi pasiring sa mga parokyano. Sa pangkagabsan, an singil nakabasar sa bilang kan mga plato, na may manlaen-laen na kolor na plato na nagrerepresentar kan presyo kan sushi. [6]
Kan an Genroku Sushi nagbukas nin sarong restawran sa Japan World Exposition, Osaka, 1970, ini nanggana nin sarong premyo sa expo, asin an mga restawran nin sushi sa conveyor belt nagin midbid sa bilog na Hapon. Kan 1973, sarong automatikong dispenser nin tsa an ginibo, na ngonyan ginagamit sa mga restawran nin sushi na may conveyor belt ngonyan. Kan an patente para sa mga restawran nin sushi sa conveyor belt nag-expire, sarong kadena nin mga restawran nin sushi sa conveyor belt an naestablisar, na nagpapalakop kan sushi sa conveyor belt sa bilog na Hapon asin orog pang nagpapasikat asin nagpapababa kan presyo kan sushi. Kan 2021, an merkado nin sushi sa conveyor belt nagdakula sagkod sa 700 bilyon na yen asin naglakop sa luwas kan Hapon. [6]
Sushi sa Ingles
[baguhon | baguhon an source]An pinakaenot na nakasurat na pagsambit kan sushi sa Ingles na ilinadawan sa Oxford English Dictionary yaon sa sarong libro kan 1893, A Japanese Interior, kun saen ini nagsambit kan sushi bilang "sarong rolyo nin malipot na bagas na may sira, sea-weed, o iba pang panlasa". [7] Igwa nin mas naenot na pagsambit kan sushi sa diksyunaryong Hapon-Ingles ni James Hepburn kan 1873, asin sarong artikulo kan 1879 manungod sa pagluto kan Hapon sa journal na Notes and Queries . Sa ibong kan komun na salang paghona sa mga parataram nin Ingles, an sushi dai nangangahulugan na "hilaw na kakanon-dagat."
- ↑ Lee, Cherl-Ho; Steinkraus, Keith H; Reilly, P.J. Alan (1993). Fish fermentation technology (in English). Tokyo: United Nation University Press. OCLC 395550059.
- ↑ Mpritzen, Ole G. (2009). Sushi: Food for the Eye, the Body and the Soul. Springer Science-Business Media. p. 15.
- ↑ Bestor, Theodore C. (2004-07-13). Tsukiji: The Fish Market at the Center of the World. University of California Press. p. 141. ISBN 9780520923584.
- ↑ Lowry, Dave (2010). The Connoisseur's Guide to Sushi. ReadHowYouWant.com. p. xvii. ISBN 978-1458764140. Archived from the original on 2021-06-17. Retrieved 2020-11-01.
A nugget of rice was seasoned with vinegar and topped by a sliver of seafood fresh from the bay that was only a few blocks away. That is why a synonym for nigiri sushi is Edomae sushi: Edomae is "in front of Edo," i.e., the bay.
- ↑ Mouritsen, Ole G. (2009). Sushi: Food for the Eye, the Body and the Soul. Springer. p. 17. ISBN 978-1441906182. Archived from the original on 2021-06-17. Retrieved 2020-11-01.
Edomae-zushi or nigiri-zushi? Nigiri-zushi is also known as Edomae-zushi. Edomae refers to the small bay in Edo in front of the old palace that stood on the same site as the present-day imperial precinct in Tokyo. Fresh fish and shellfish caught in the bay were used locally to make sushi, known as Edomae-zushi. It has, however, been many years since these waters have been a source of seafood. Now the expression Edomae-zushi is employed as a synonym for high-quality nigiri-zushi.
- ↑ 6.0 6.1 "Yoshiaki Shiraishi; Founded Conveyor Belt Sushi Industry". https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2001-sep-02-me-41354-story.html.
- ↑ Bacon, Alice Mabel (1893). A Japanese interior. Houghton, Mifflin and Company. p. 271.
p. 271: "Sushi, a roll of cold rice with fish, sea-weed, or some other flavoring" p. 181: "While we were waiting for my lord and my lady to appear, domestics served us with tea and sushi or rice sandwiches, and the year-old baby was brought in and exhibited." p. 180: "All the sushi that I had been unable to eat were sent out to my kuruma, neatly done in white paper."