Jump to content

Tataramon na Kodava

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Kodava
ಕೊಡವ ತಕ್ಕ್
Subong saKarnataka
RehiyonKodagu
SubongKodava
Subong na mga parataram
113,857 (2011 sensus)[1]
Drabidyano
  • Kahabagatan
    • Kodava
Iskriturang Kannada, Alpabetong Coorgi–Cox
Mga kodigo nin tataramon
ISO 639-3kfa
Glotologokoda1255
ELPKodagu

An Kodava (Iskriturang Kannada: ಕೊಡವ ತಕ್ಕ್, Kodava takk, na an boot sabihon 'talumpati kan mga Kodavas', sa tataramon na Kodava, alternatibong mga pangaran:Coorgi sarong delikadong mawara[2] na tataramon na Drabidyano asin an orihinal na tataramon kan distritong Kodagu sa Kahabagatan na Karnataka, Indya. An terminong Kodava igwa nin duwang magkaanoanong paggamit. Inot, ini an pangaran kan tataramon asin kultura kan Kodava na pigsusunudan kan pirang komunidad gikan sa Kodagu. Ikaduwa, sa laog kan mga komunidad asin rehiyon na nagtataram nin Kodava (Kodagu), saro ining demonimo para sa nangingibabaw na Kodavanon. Samakatuwid, an tataramon na Kodava, bako sana panginot na tataramon kan mga Kodava alagad iyo man kan kadaklan na ibang mga kaste asin mga tribo sa Kodagu. An tataramon igwang duwang diyalekto: ini an Mendele (pigtataram sa Kaamihanan asin Katahawan na Kodagu, na an boot sabihon, sa luwas kan Kiggat naadu kan Kodagu) asin Kiggat (pigtataram sa Kiggat naadu, sa Habagatan na Kodagu).

Sa uusipon, minatukdo ini bilang sarong diyalekto kan Kannada.[3] Arog pa man kaito, pigsuri giraray ini bilang sarong tataramon kan amay na ika-20 siglong akademya.

Tradisyonal ining ipigsusurat gamit an Iskriturang Kannada na sarong abugida. Arog pa man kaito, igwa na sarong abugida na inaapod na alpabetong Coorgi–Cox na binilog sa kamawutan kan mga miyembro nin komunidad. Nagbareta an 2011 Census kan India nin 96,918 katawo na nagbalik sa Kodava bilang saindang sadiring tataramon asin 16,939 para sa Coorgi/Kodagu, para sa kabilugan na 113,857 katawo na namidbidan an saro sa mga tataramon na ini bilang saindang sadiring tataramon.[4]

Sistematikong pinag-adalan asin naidokumento an gramatika kan Kodagu poon pa kadtong mga 1867 ni Kapitan R.A. Ipigpublikar ni Cole an matagumpay na gibuhon na Sarong Elementarya Gramatika kan tataramon na Coorg.[5]

Mga patanog

[baguhon | baguhon an source]

An mga sistema kan patanog kan Drabidyano, naglalaog nin limang katangian nin patanog i.e. an mga komon na katumbas nin a, e, i, o asin u., na igwang halipot asin halabang baryante para sa lambang saro. Arog pa man kaito, igwa pang duwa an Kodava: an mid asin high (close) back unrounded vowels, na igwang kaeksakto na halalabang klase.[6]

Igwa an Kodagu nin 14 na patanog. 7 sa mga ini, i, e, ɛ, a, ɑ, o, u, igwa nin halabang katumbas.[7]

Front Central Back
unrounded rounded
Close i ɨ ɯ u
Near-close ɪ ʊ
Close-mid e o
Mid ə
Open-mid ɛ ʌ ɔ
Open a ɑ

Mga patanog

[baguhon | baguhon an source]

Igwa an Kodava nin 25 mga patanog.

Bilabial Dental Alveolar Retroflex Palatal Velar Glottal
Stop voiceless p ʈ k
voiced b ɖ g
Fricative ð s ʂ ç h
Nasal m n ɳ ɲ ŋ
Approximant l ɭ j
Trill r
Flap ɽ

An Kodava asin Kannada igwang kakulangan nin palatalisasyon nin inisyal na kataga na *k-, na sarong feature na mahihiling sa sanga nin Tamil-Malayalam.[8]

Mga pagkokomparar

[baguhon | baguhon an source]

Sa lingguwistika, kabali an tataramon na Kodava/Kodagu sa subpamilya kan Habagatan na Drabidyano kan pamilya nin Drabidyano. Kadugangan sa laog kan subpamilya kan Habagatan na Drabidyano , kabali ini sa subgrupo na Tamil-Malayalam-Kodag.[9] Ini, harani na natatakod asin naiimpluwensyahan kan Kannada, Malayalam, Tamil asin Tulu. Kadaklan sa mga kataga komon sa tanga kan Kodava asin Beary bashe, sarong diyalekto na pinaghalong Tulu asin Malayalam na ipigtataram sa komunidad nin mga muslim na Beary asin Kodava Thiyyar.

Mga kataga kan kaapil nin pamilya

[baguhon | baguhon an source]
Mother Avvo
Father Appo
Grandfather Ajjo
Grandmother Ajjavo Thaayi
Maternal Uncle / Paternal Aunt's husband Thammaavo / Maavo
Maternal Uncle's wife / Paternal Aunt Maavi / Thammaavi
Eldest Paternal Uncle / Eldest Maternal Aunt's husband Baliappo
Eldest Paternal Uncle's wife / Eldest Maternal Aunt Baliavvo
Elder Paternal Uncle / Elder Maternal Aunt's husband Bojappo
Elder Paternal Uncle's wife / Elder Maternal Aunt Bojavvo
Younger Paternal Uncle / Younger Maternal Aunt's husband Kunjappo
Younger Paternal Uncle's wife/ Younger Maternal Aunt Kunjavvo
Youngest Paternal Uncle / Youngest Maternal Aunt's husband Cheriappo
Youngest Paternal Uncle's wife/ Youngest Maternal Aunt Cheriavvo
Father-in-law Maavo
Mother-in-law Maavi
brother-in-law (elder) / cross-cousin (elder, brother) / lineal cousin (elder, sister)'s husband Baavo
sister-in-law (elder)/ cross-cousin (elder, sister) / lineal-cousin (elder, brother)'s wife Mammo
brother (elder) / lineal cousin (elder brother) / cross-cousin (elder, sister)'s husband Anno / Annaiah
sister (elder) / lineal-cousin (elder, sister) / cross-cousin (elder, brother)'s wife Akko / Akkaiah
brother (younger) Thammanno
sister (younger) Thange
Wife Ponne
Husband Wadiyye
Son Movo
Daughter Mova

Mga katagang Kodava

[baguhon | baguhon an source]
Kodava Kannada Malayalam Tulu Bikol Sentral
Muddi Hudugi Penkutti Ponnu Babaye
Kinha Huduga Aankutti Aan/Kinni Lalaki
Poyi Hogu Poyko Poyi Nago na (go)
Kanni Saaru Chaar Kajipu nilagang (lentil, gulay, iba pa)
Koole Anna Chor Nuppu Maluto
Ide Idu Ide Dee Bugtak
Thimbake Tinnakke Tinnuka/Kazhikkuka Thinere Magkakan
kulli snana kuLi Meela Magkarigos
Unda? Unta/ideya? Undo? Unda? Igwa daw?
Bappi Bartini Varam Barpe Maabot ako (Pagbati nin pamamaaram)
Ullo iddene Ulle Ulle Yaon ako dyan
Bandan Ullo Baruta iddene Varunnund Barond ulle Maabot ako
Yenene Ulliya? Hege iddiya? Engane und? Encha ulla/ya? Kumusta ka?/Tara?
Māṅge Maavu Māṅga Mudi/Kukku Mangga
Kaḷḷa Kaḷla Kaḷḷan Kalva Paraikit/-habon
Suroole /Minyathele Modalu Adyam Suru Inot
Kere Pamb Kere Haavu Chēra Pamb Keri Kinong halas
Mūle Mūle Mūla Mudye/mūle Rukrok
Āme Āme Āma Eme Pagong
Bēli Bēli Vēli Bēli Bakod
Bithe/Kuru Beeja Vitth/Kuru Bitth Binhi/Tu'lang/Buto
Bādege Bādige Vādaka Badige Renta
Chaththe Sante Chantha Santhe Saudan/Merkado
Ēni Ēni Ēni Ēni Hagdan
Pulunja Puḷi Hunase Huli PuLi Punke puli Sampalok
Gaali/Kaath Gaali Kaatt Gaali Duros
Thaari Kodu Tharu Koru Tao
Kaapi Kaapi Kaapi Kaapi Kape
Paaduvo Haadu Paaduka Pada paad Magkanta

Mga pinagkuanan

[baguhon | baguhon an source]
  1. "Census of India Website : Office of the Registrar General & Census Commissioner, India". censusindia.gov.in. Retrieved 2018-07-05. 
  2. "Five Languages in Karnataka, Including Tulu Vanishing: Unesco". www.daijiworld.com. Retrieved 2020-09-18. 
  3. Thurston, Edgar (2011-06-16). The Madras Presidency with Mysore, Coorg and the Associated States (in English). Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-60068-3. 
  4. "Census of India 2011" (PDF). Census of India : Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 2020-01-24. 
  5. "Coorg Grammar". 11 August 1867 – via Internet Archive. 
  6. Emeneau, M. B. (1970). "Koḍagu Vowels". Journal of the American Oriental Society 90 (1): 145–158. doi:10.2307/598436. ISSN 0003-0279. 
  7. "PHOIBLE Online -". phoible.org. Retrieved 2019-01-26. 
  8. Emeneau, M. B. (1967). "The South Dravidian Languages". Journal of the American Oriental Society 87 (4): 365–413. doi:10.2307/597585. ISSN 0003-0279. 
  9. Krishnamurti, Bhadriraju. Dravidian Languages, p21, Cambridge Language Surveys, Cambridge University Press, 2003

Bibliograpiya

[baguhon | baguhon an source]
  • R A Cole, "An Elementary Grammar of the Coorg Languages

Mababasa pa lalo

[baguhon | baguhon an source]

Mga panluwas na takod

[baguhon | baguhon an source]

Plantilya:Mga tataramon na Drabidyano