Jump to content

Tun Fatimah

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Si Tun Fatima sarong bantogan na heroe asin aking babae ni Tun Mutahir an bendahara nin Malaccan (prime minister) na nabuhay durante kan ika-16 na siglo. ikinasal sa Sultan Mahmud Shah kan Malacca.[1]

Inot na buhay

[baguhon | baguhon an source]

Sa paagi kan angkan kan saiyang ama, siya gikan kapwa kan mga Tun Kudu asin pag-agom ni Tun Ali. Susog ki Sejarah Melayu, pareho mga prominenteng pigura kan panahon ni Sultan Muzzafar, an ikalimang Sultan nin Malacca. Si Tun Kudu enot na ikinasal ki Muzaffar, na idiniborsio sia tanganing magpakasal si Tun Ali. Saro sana mabaktas si Tun Ali sa saiyang katongdan bilang Primer Ministro para sa mas epektibong Tun Perak, tugang ni Ton Kudu, na iyo an magkapot kan papel niya. .

Inot na kasal Kay Tun Ali

[baguhon | baguhon an source]

Tun Fatimah naagom na kan saiyang pinsan, si Tun Ali (dai dapat ikaribong sa saindang apoon sa parehong ngaran) kan ibugtak ni Sultan Mahmud an mga paghiling niya saiya tanganing magin bago niyang agom. na an Sultan naanggot ta si Tun Mutahir sige an pagka'umay niya kan bagay na may magayon siyang aki sa sultan asin pinakasalan siya nin iba.[2] ng dagdagan an problema, dakol sa mga nag - ilusyon kan Sultan an nakamate nin pagigin siblag ki Tun Mutahir na nagelehir nin mga miembro kan saiyang kwarto sa importanteng mga pwesto sa gobyerno Malaccan. sa mga nag-iilusyon na ini iyo si Shahbandar Raja Mudaliar, an Pamayo kan Port of Malacca na soboot nagpoon nin sarong ri'urulay na ipighiheran ni Tun Mutahir na magtukaw sa trono. Si Tun Fatimah nagsayumang idiborsio an saiyang agom kan sadolon sia kan mga nag - ilusyon sa Sultan. Para saiyang pag-dismair ini huli ta nagresulta sa paggadan kan gabos niyang mga paryenteng lalaki sa pamilya niya, kaiba na diyan si Tun Muthir asin man an enot kaining agom, si Tun Ali.[3]

Ika duwang pagpakasal Kay Sultan Mahmud

[baguhon | baguhon an source]

katapustapusi nagsunod si Tun Fatima sa mga kagustohan kan Sultan. ikalimang agom niya an babayi.[4] Durante kan saiyang panahon bilang koborno sa hade, si Tun Fatimah sinasabing nungkang naghuyom, asin tolong beses na napasala an pag - agom, tibaad huli sa emosyonal na kasakitan o saro pa nganing silensiong paagi nin pagbalos sa mga inhustisya na ginibo kan Sultan tumang sa pamilya kaini. poon sana siyang magkaigwa nin mga aki kan ginagaom kan Sultan an saiyang aking lalaki na masalihid saiya bilang namamahala sa Malacca. Si Fatimah sa kahurihurihi nagkaaki kan Sultan nin duwang Prinsipe asin duwang Prinsesa. Mahmud an saiyang pinakamatuang aki, si Ahmad Shah, kaiba an enot niyang agom na si Tun Teja, na nagsalida saiya mantang menor de edad pa an mga aking lalaki ni Fatimah.

Papel bilang Reyna kan Malacca

[baguhon | baguhon an source]

Bilang sarong reyna, agom ni Tun Fatimah na gadanon an mga nagbalobagi sa saiyang ama asin pamilya. siya na an enot na babaying Malay na nanginot sa saiyang mga kahimanwa siring kan reyna nin soristicanyo.[5] na an mga Portuges mas natatakot sa Reyna kisa saiyang nagrereynar na agom na Sultan. Nagsabi siya sa pagtabang sa hukbo na mapangenotan an mga Malay sa saindang laban kontra sa nagsasakyadang pwersa kan Portuges kaidtong amay na ika-16 na siglo. , kan huri nawara sa guerra an mga hukbong Portugues. sa mga historyador na Malaysia saro idtong soboot taga-Nuevang Datukkan Malacca na iyo an nagtaong sekreto sainda ngane madaog ninda an siyudad, asin huli kaini nagwara na logod an kontrol ninda sa Malay igdi. an pagbagsak kan Malacca parte man huli sa karingisan asin dai pagkasararo kan Sultan sa tahaw kan mga taga-Maccans kan panahon na idto.

Pagkatapos nin pagbagsak kan Malacca

[baguhon | baguhon an source]

Si Ahmad Shah na itinuring na mayong kakayahan asin ginadan mismo ni Mahmud Shah kan 1513 matapos an sarong bigong balak na bawion an Malacca poon sa Portuges. Pagkatapos na bawion ni Mahmud Shah an trono, bagama't kan panahong na idto na hinale na an Malacca sultanate, kaya ginibo siyang nin sarong mapagpanggap. An matua na aki ni Fatimah, si Muzaffar Shah I na nagpadagos sa pagtindog nin sarong Sultanate sa rehiyon ng Perak habang an saiyang pangaduwang aki na lalaki, si Raja Raden Ali na naging pangaduwang lider kan Sultanate nin Johor bilang Sultan Alauddin Riayat Shah sa laog kan 36 na taon. Matapos magbagsak an Malacca sa Portugal kan 1511, tila an panginot na gibuhon ni Tun Fatimah an nagpahiwas kan bagong Malay Johor-Riau poon Johore asin mga isla kan Riau hanggang sa bahagi ng Sumatra asin Borneo. An kapangyarihan kan Malaccan Sultan na haros limitado sasarong figurehead. Si Tun Fatimah na lumikha kan sarong alyansa sa mga kalapit na kahadean sa paagi nin pagtugot sa saiyang mga aki na pakasalan an mga maharlikang pamilya nin Aceh, Minangkabau asin Borneo. Mayong nakakaaram kun gano siya kahaloy na nabubuhay, iyo man kun nuarin asin saen siya nagadan. Gayunpaman, iminungkahi kan mga kapwa mananalaysay nin Malay Archipelago na an saiyang lapida na mahihiling sa Kampar, Riau sa isla nin Sumatra sa Indonesia.

Mga Lugar asin bagay na inginaran ki Tun Fatima

[baguhon | baguhon an source]
  • N.B. the terms "Raja" and "Sultan" are used interchangeably to refer to the Malaccan monarch.


  1. Buyong bin Adil (Haji.) (1957). The Story of Tun Fatimah. Geliga. p. 33. 
  2. Keat Gin Ooi (2004). Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. ABC-CLIO. p. 821. ISBN 978-1-57607-770-2. 
  3. Liaw Yock Fang (2013). A History of Classical Malay Literature. Yayasan Pustaka Obor Indonesia. p. 364. ISBN 978-979-461-810-3. 
  4. Ruzy Suliza Hashim (2003). Out of the shadows: women in Malay court narratives. Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia. p. 207. ISBN 978-967-942-637-3. 
  5. Malay Annals. Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown. 1821. p. 349.