Uraro

An uraro (Maranta arundinacea; Ingles: arrowroot), sarong tinanom na hababa sana, na an mga paklang kan mga dahon direktang nakatakod sa poon. An mga dahon matipanas, nagsusukol mga 12 pulgada an laba asin mga 5-6 na pulgada sa kalakbangan. Garo sarong doot mansana, an pakinabang niya yaon sa saiyang unod na pagtama na sa pagkatalubo niya, ini kinakalot asin ginigibong arina (galpong) asin ini nasirbeng sangkap sa manlaenlaen na pagkakan arog kan biskwit asin kalamay.^[1]

Mga pangaran kan uraro sa mga ibang lugar

CHINESE: Zhu yu.
DANISH: Salepmaranta.
(DUTCH: Pijlwortel, Salepwortel.
FRENCH: Arrowroot des Antilles, Dictame (Antilles), Herbe aux flèches, Maranta arundinacée.
GERMAN: Pfeilwurz.
HINDI: Tikhor, Tikkor.
JAPANESE: Kuzuukon, Maranta.
MALAY: Garut, Ubi bemban, Ubi garut, Yaitu garut (Indonesia).
PORTUGUESE: Agutiguepa, Araruta-comum, Araruta-especial, Araruta- palmeira, Aru-aru.
RUSSIAN: Maranta trostnikovaia, Maranty trostnikovoi.
SANSKRIT: Tavaksiri, Tugaksiri.
SPANISH: Ararú, Araruta, Caña flecha, Chuchute tamalera, Guape, Guate, Jamachipeke, Jamaichepeque, Juájuá, Juá-juá, Maranta, Rizoma de maranta, Sagú, Sagú de San Vicente, Saguero, Silú, Sucu, Sulú, Shimipampana, Tacea, Tamalera, Tubérculo de maranta, Yerén, Yuquilla.
TAMIL: Aruruttukkilangu, Kukai niru.
VIETNAMESE: Dong củ.^[2]

Mga luto sa uraro

Sa Katagalugan, mas uso an pagigibong biskwit kan arina nin uraro (tag. araro) asin inapod ining Galletas de Liliw an mga biskwit na gibo hale sa Liliw, Laguna.

Sa Bicol, an laman nin uraro mas ginigibong kalamay na pinong-pino an pagkarunot asin ini pwedeng maputi o kinukoloran.

An inapod na Kudzu arrowroot sarong sangkap sa mga noodles na luto sa Koreano asin Byetnam na giso. Sa Sud Amerika, ini naapod na "aru-aru" kan mga banwang Arawak asin ini sarong pagkakan na aro-aldaw na iyo an kwenta maluto ninda. Sa Burma (apod kaini, artarlut) an urarong laman ginaga'ga' o linulugo' asin kinakakan na sinalakan asin saka asayti. Paborito man ining kakanon kan mga aki asin idtong mga may pagdieta sa nasyon nin Pranses kan panahon ni Napoleon.