Bullet Marasigan
| Violeta Marasigan | |
|---|---|
| Kamundagan | 1939 Philippines |
| Kagadanan | Abril 21, 2000 (edad 61) |
| Iba pang mga ngaran | Bullet |
| Trabaho | Social Worker |
| Agom | Pete Marasigan |
Si Violeta Marasigan (1939-21 April 2000), o mas bistado sa saiyang gaha na Bullet,[1] sarong Filipino-American na social worker[2] asin aktibista,[3] nabisto sa saiyang pagtabang na maitindog an feministang organisasyon na GABRIELA, asin an grupo kan mga napaluwas na preso-politikal na SELDA,[4] huli sa saiyang pagkontra asin pagkakakulong sa irarom kan diktadoryang Ferdinand E. Marcos,[5] asin sa saiyang adbokasiyang ginibo sa San Francisco Bay Area,[6][3] na nakasentro sa edukasyon kan mga Pilipinong imigranteng mga aki, pantay na benepisyo kan mga Pilipino-Amerikanong beterano kan Panduwang Giyerang Pankinaban, pagpapundo kan demolisyon kan mga harong na maaapektuhan ang mga gurang na Pilipino, asin an pagiinsulto laban sa mga babaying Pilipino sa Amerikanong telebisyon.[7][8][3]
Sa pag-omaw kan saiyang taon sa serbisyo sa komunidad kan Bay Area, sya ginawadan nin Unsung Heroes Award kan KQED Public Broadcasting Co. kan 1995. Kan Nobyembre 2019, sya naging saro sa onseng pangaran na naidagdag sa Wall of Remembrance kan Philippines' Bantayog ng mga Bayani, na nagbibisto sa mga heroe asin martir na naglaban sa diktaduryang Marcos.[1]
Kinaaamayi kan buhay asin edukasyon
[baguhon | baguhon an source]SI Violeta Marasigan namundag sa Pilipinas alagad naglipat sa Estados Unidos kun sain siya nagkolehiyo sa San Francisco State College.[7][9]
Aktibismo asin an demolisyon kan I-Hotel
[baguhon | baguhon an source]Pagkatapos kan saiyang pagklase, siya kinua para magtrabaho bilang social worker sa Multi-Service Center kan United Filipino Association (UFA)- sarong organisasyon na nagbuo kan protesta para ipapundo an demolisyon kan I-Hotel sa lumang komunidad kan Manilatown sa San Francisco, California.[6][7]
Pwera pa sa saiyang partisipasyon sa kawsa kan UFA, an saiyang trabaho kabali an pagserbisyo sa mga retirado, na inaapod nyang "manong" (terminong Ilokano na pang-apod sa mga gurang na lalaki). Igdi nya napag-araman na an mga retiradong ini nakakresibe sana nin kabanga kan saindang benepisyo sa kada bulan. Bilang kasimbagan igdi, nilakaw nya an saindang kaso tanganing maresibe na kan mga retirado an saindang buong benepisyo kada bulan.[7]
Aktibismo sa Pilipinas (1971-1988)
[baguhon | baguhon an source]Hilingon man sa: Panahon kan diktadurya ni Marcos
Kan si Marasigan asin an saiyang agom na si Pete magbalik sa Pilipinas kan 1971, yaun sa dai maintindihan na kamugtakan an nasyun huli sa labing pagparagastar kan kaidtong presidente Ferdinand Marcos para sa nagin eleksyon kan 1969. Ini man nagresulta sa pagrampahug kan ekonomiya asin panlakupan na kariribokan. Sarong taon pa an nag-agi, nagdeklarar nin Martial Law si Marcos. Tulos man na nagin kabali sa aktibismo an mag-agom.[4]
Nagtrabaho si Bullet sa National Council of Churches of the Philippines, asin nagin bantog huli ta pirmi syang yaon kada igwa nin protesta an grupo. Piglaog man an saindang residensya kan mga pwersa-militar kan 1981,[5] asin naikulong si Bullet sa Kampo Krame nin haros sarong taon sa sala na subersyon.[4]
Pigrurumdom kan kaidtong journalist na si Ma Ceres P. Doyo kan Philippine Daily Inquirer an nangyari kan panahon na idto
"the reason Bullet was released was that the barrage of words and laughter (that was subversive) she relentlessly unleashed became too much for her jailers."[4]
"an rason kun tano pigbutasan si Bullet iyo ta an saiyang mga pigtatararam asin pagpaparangisi(na subersibo) na saiyang pigpaparagibo nin daing sagkud, dai na pigkaya kan mga nagkulong sa saiya."
Mga organisasyon
[baguhon | baguhon an source]Hilingon man sa: Gabriela Women's Party
Sa tahaw kan pagbwelta sa Pilipinas kan 1971 asin pagbwelta giraray sa US kan 1988, si Bullet nagin saro sa mga tagapamayo kan feministang koalisasyon na GABRIELA, asin nagtabang man na iorganisar an SELDA, asosasyon kan mga pigburutasa na politikal na mga detinado. An iba pa sa saiyang mga organisasyon kun sain nagi man sya nin pamayo iyo an Asian Women in Theology (AWIT), dangan an Kaiba, partido politikal na pambabayi.[4]
Pagbwelta sa US asin pagpadagos kan aktibismo
[baguhon | baguhon an source]Kan 1988, nagbwelta an mga Marasigan sa California, asin pinadagos ni Bullet an saiyang mga akitibid pan-aktibismo. Pigkua nya an pwesto bilang pan-distritong social worker sa Veterans’ Equity Center, bilang sarong counselor asin social worker para sa West Bay Filipino Multi-Services asin Asian American Recovery Services. Nagbali man sya sa kampanya tangani na maipabukas giraray an Filipino Education Center. [4]
Legasiya
[baguhon | baguhon an source]Sa pagmidbid sa taon kan mga pagserbisyo nya sa komunidad kan Bay Area, pigtawan syang Unsung Heroes Award kan KQED Public Broadcasting Co. kan 1995. Kan Nobyembre 2019 man saro sya sa onse na naikaag sa Wall of Remembrance sa Philippines' Bantayog ng Mga Bayan, na pigmimidbid an mga heroe sagkud mga martir na naglaban kan panahon kan diktadurya ni Marcos.[1]
Pirang bulan makalihis an saiyang pagkagadan, sarong resolusyon an pigsalang tangani na an Phelan Avenue sa San Francisco mapangaranan bilang Violeta "Bullet" Marasigan Avenue.[10] An avenue pigpangaranan man na "Frida Kahlo Way" kan 2018.[11]
Kagadanan
[baguhon | baguhon an source]Si Bullet Marasigan nagadan sa sarong aksidenteng behikular kan Abril 18, 2000.[3]
Toltolan
[baguhon | baguhon an source]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Pimentel, Benjamin (April 19, 2000). "Filipino American Political Activist Dies: Marasigan killed in freak accident". The San Francisco Chronicle. https://www.sfgate.com/news/article/Filipino-American-Political-Activist-Dies-2763673.php.
- ↑ Livholts, Mona; Bryant, Lia (2017). Social Work in a Glocalised World. Milton: Taylor and Francis. ISBN 9781317240969. OCLC 982452036.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "Violeta Marasigan; Bay Area Activist for Filipino Americans". Los Angeles Times. April 20, 2000.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 Doyo, Ma. Ceres P. (April 29, 2000). "HUMAN FACE: Bullet, thanks for the rage, the laughter". The Philippine Daily Inquirer.
- ↑ 5.0 5.1 US Congressional Committee on Foreign Affairs Subcommittee on Human Rights and International Organizations (1983). Religious Persecution as a Violation of Human Rights: Hearings and Markup Before the Committee on Foreign Affairs and Its Subcommittee on Human Rights and International Organizations, House of Representatives, Ninety-seventh Congress, Second Session, on H. Con. Res. 100, 378, 428, 433, and 434, H. Res. 269, S. Con. Res. 18, February 10, March 23, May 25, July 27 and 29, August 5 and 10, September 23, December 1 and 14, 1982 (Report). U.S. Government Printing Office.
- ↑ 6.0 6.1 Brook, James; Carlsson, Chris; Peters, Nancy J. (1998). Reclaiming San Francisco: History, Politics, Culture (in English). City Lights Books. ISBN 9780872863354 – via Google Books.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 Habal, Estella (2007). San Francisco's International Hotel : mobilizing the Filipino American community in the anti-eviction movement. Philadelphia: Temple University Press. ISBN 9781592134472. OCLC 220145963.
- ↑ Pimentel, Benjamin; Writer, Chronicle Staff (April 27, 2000). "Memorial Service Held at City Hall For Activist Violeta Marasigan". SFGate.
- ↑ Burdman, Pamela. "Bullet Marasigan: A Filipina-American Study in Contradictions". Wildflowers Institute Website. Archived from the original on 2003-05-10. Retrieved 2019-11-08. Unknown parameter
|url-status=ignored (help) - ↑ Epstein, Edward; Writer, Chronicle Staff (2000-11-07). "Long-Ago Mayor Branded a Racist / Move in S.F. to strip Phelan of namesake street". San Francisco Chronicle. https://www.sfgate.com/politics/article/Long-Ago-Mayor-Branded-a-Racist-Move-in-S-F-to-3238405.php.
- ↑ "SF Street With Racist Connotations to be Renamed Frida Kahlo Way [UPDATE]" (in en-us). KQED Arts. 2018-02-28. https://www.kqed.org/arts/13825649/san-francisco-street-could-be-renamed-frida-kahlo-way.