Jump to content

Yoni

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
Sarong tílipikal na yoni (vulva) na gapo, manunuparan sa santwario kan Cat Tiên (sa Lam Dong, Bietnam).

An yoni (IAST: yoni; kun beses inaapod man na: yonī), kun minsan inaapod na pindika, sarong abstract o aniconic na representasyon sa diosang Hindu na si Shakti.[1] Parati ini pinapahiling na kaiba an lingam - an katimbang kaini na panlalaki.[1][2] Kapag magkaibahan, sinda nagsisimbolo sa pagkasararo nin mikrokosmos asin makrokosmos, sa daing sagkod na diosnon na proseso nin paglalang asin pagkabuhay liwat, asin sa pagigin saro kan babae asin kan lalaki na nagpapadagos sa siklo nin buhay.[2][3][4] An yoni iyo an konsepto kan agihan kan gabos na pagkamundag kan naturalesa, partikularmente, an mga kaugalian na esoterikong Kaula asin Tantra, siring man sa Shaktismo asin Shaivismo na iyong mga tradisyon sa relihiyon na Hinduismo.

An yoni iyo sarong kataga sa Sanskrito na pinag-interpretar na igwa nin literal na kahulugan na "womb," o "gunuan," asin an mga organong pambabae kan henerasyon.[4][5][6][7] Tinatawan man ini nin iba pang kahulugan na igwa nin boot sabihon na mga organong sekswal kan babae arog kan "putay," "vulva," asin "uterus," o alternatibong kahulugan na "orihinal, luklukan, o ginikanan" nin ano man sa ibang konteksto.[8][9][10][3] Halimbawa, an manuskritong Vedanta na Brahma Sutras nagtatao nin bakong direktang pakahulugan na nanonongod sa ideyang metapisiko na Brahman bilang an "yoni kan uniberso."[11] An yoni na kaiba an lingam may nga ikonograpiya na mahihiling sa mga templo ni Shiva asin sa arkeolohikong mga lugar kan subkontinente nin India asin sa sur-subangan na Asya, siring man sa mga iskultura arog kan Lajja Gauri.[12][13][14][15]

Kataytayan nin mga ladawan

[baguhon | baguhon an source]
  • Tipikal na kombinasyon nin lingam (putoy) sa ibabaw kan sarong yoni (vulva), na manunuparan sa bilog na subkontinente nin India.
    Tipikal na kombinasyon nin lingam (putoy) sa ibabaw kan sarong yoni (vulva), na manunuparan sa bilog na subkontinente nin India.
  • Ibang kombinasyon nin sarong ioni na igwa nin kaibahan na sarong linga; na sinasamba (na may kaibahan na mga burak, nagdudulot nin mga lampara, insenso, tubig).
    Ibang kombinasyon nin sarong ioni na igwa nin kaibahan na sarong linga; na sinasamba (na may kaibahan na mga burak, nagdudulot nin mga lampara, insenso, tubig).
  • An ladawan kan ioni-mudra (hiro kan kamot na an boot sabihon iyo an vulva) na ginagamit pag nagyo-yoga.
    An ladawan kan ioni-mudra (hiro kan kamot na an boot sabihon iyo an vulva) na ginagamit pag nagyo-yoga.

Hilingon man

[baguhon | baguhon an source]

Toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ 1.0 1.1 Dasgupta, Rohit (26 September 2014). Kimmel, Michael; Christine Milrod; Amanda Kennedy, eds. Cultural Encyclopedia of the Penis. Rowman & Littlefield. p. 107. ISBN 9780759123144. 
  2. ↑ 2.0 2.1 Beltz, Johannes (2011-03-01). "The Dancing Shiva: South Indian Processional Bronze, Museum Artwork, and Universal Icon". Journal of Religion in Europe (Brill Academic Publishers) 4 (1): 204–222. doi:10.1163/187489210x553566. https://semanticscholar.org/paper/abbf92264f0901428d662a561471285a7e2f029f. 
  3. ↑ 3.0 3.1 Error sa pag-cite: Imbalidong <ref> tatak; mayong teksto na ipinagtao para sa reperensiya na pinagngaranan na britannica
  4. ↑ 4.0 4.1 Lochtefeld, James G. (2001). The Illustrated Encyclopedia of Hinduism, Volume 2. The Rosen Publishing Group. p. 784. ISBN 978-0-8239-3180-4. 
  5. ↑ Correspondence between Woman and Nature in Indian Thought. , Quote: "Nature is my yoni (womb), [...]"
  6. ↑ Studies in Tocharian Vocabulary IV: A Quartet of Words from a Tocharian B Magic Text. JSTOR. , Quote: "Yoni- 'womb, vulva', Yoni- "way, abode' is from a second PIE root [...]";

    Correspondence between Woman and Nature in Indian Thought. JSTOR. 
  7. ↑ Abhinavagupta; Jaideva Singh (Translator) (1989). A Trident of Wisdom: Translation of Paratrisika-vivarana. State University of New York Press. pp. 122, 175. ISBN 978-0-7914-0180-4. , Quote: "yoni or womb [...]" p. 122, "[...] in the female aspect, it is known as yoni or female organ of generation [...], p. 175"
  8. ↑ Cheris Kramarae; Dale Spender (2004). Routledge International Encyclopedia of Women: Global Women's Issues and Knowledge. Routledge. p. 1840. ISBN 978-1-135-96315-6. , Quote: "The sculpted image of the lingam usually stands erect in a shallow, circular basin that represents the yoni."
  9. ↑ Medical literature from India, Sri Lanka, and Tibet. Leiden: E.J. Brill. 1991. ISBN 90-04-09522-5. OCLC 24501435. 
  10. ↑ Louis Renou (1939), L'acception première du mot sanskrit yoni (chemin), Bulletin de la Société de Linguistique de Paris, volume 40, number 2, pages 18-24
  11. ↑ Klostermaier, Klaus K. (1998). A Concise Encyclopedia of Hinduism (in English). Oneworld Publications. p. 214. ISBN 978-178074-6-722. 
  12. ↑ Urban, Hugh B. (2009). The Power of Tantra: Religion, Sexuality and the Politics of South Asian Studies. I.B.Tauris. pp. 2–11, 35–41. ISBN 978-0-85773-158-6. 
  13. ↑ Andrew Hardy, Mauro Cucarzi, Patrizia Zolese (2009). Champa and the archaeology of Mỹ Sơn (Vietnam). Singapore: NUS Press. ISBN 978-9971-69-451-7. OCLC 246492836. 
  14. ↑ Lopez, Donald S. (1995). Religions of India in PracticeFree registration required. Princeton University Press. pp. 304–307. ISBN 978-0-691-04324-1. 
  15. ↑ Bolon, Carol Radcliffe (2010). Forms of the Goddess Lajja Gauri in Indian Art. Pennsylvania State University Press. pp. 40–47, 54. ISBN 978-0-271-04369-2. 
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Yoni&oldid=237125"