Kare-kare

Kare-kare
	Isang mangkok ng kare-kare
Kurso	Putahe
Ginikanang lugar	Filipinas
Temperatura nin pagsirbe	Mainit
Pangenot na sahog	Buntot kan baka, sarsang mani, mga gulay
Mga baryasyon	Kare-kareng kambing
	Cookbook: Kare-kare; Media: Kare-kare;

An kare-kare (hale sa tataramon na "kari") sarong lutong Pilipino na nagtatampok kan mamulot-pulot na sarsang mani. Sinasangkapan ini kan mga ikog, tuwalya, paa, asin laman kan baka; mga pata, paa asin laman kan orig; asin paminsan-minsan, kan menudensya kan mga hayop. Dinadagdagan man ini kan mga gulay arog kan talong, petsay o iba pang dahon, labanos, sitaw, asin okra. Nagpapalasa sa sarsa an mga binusang giniling na mani o mantikilyang mani, sibuyas, asin bawang. Tinatawan nin kulay ini kan atsuwete asin puedeng magkapulot sa pagkakaag kan giniling na bagas. Puede man maggibo kan kare-kare na gibo sa lamang dagat, arog kan sugpo, pusit asin tahong, o sa gulay lamang.

Parati igwang bagoong na kaiba na dotdotan. Paminsan-minsan, pinapaharang ini kan sili o ginisang bagoong, asin tinatagduan kan kalamansi. Igwa man mga baryante na gibo sa kanding o (bihira) manok.

Hinalean[baguhon | baguhon an source]

Ginatos nang taon an kasaysayan kan kare-kare bilang pagkakan kan Pilipino. May apat na kwento manongod sa hinalean kaini. inot, hale daa ini sa Pampanga (an probinsyang bisto bilang "kabisera kan lutuon sa Pilipinas"). May reputasyon an mga Kampampangan na magluto sa kasiyahan kan saindang mga puso asin makahaman kan masiram na pagkakan. Panduwa, hale an sarsa poon sa mga galyeon kan Acapulco. Kawasa ibinabiyahe an panginot na sangkap kaini, an mani, sa mga barko arog kan mais, na hale man sa Imperyong Asteka asin hale sa harayo na kadagaan. Iniipos pa man ngunyan sa Jalisco asin Guerrero, an mga probinsya sa Mehiko, an lomo encacahuatado, na kaagid na gayo sa kare-kare. Iba lang an ginagamit na parte4 kan orig— lomo sa Mehiko asin ikog naman sa Pilipinas. Ipinapamugtak na sarong diminutibo an "kare-kare" kan tataramon cari na nangangahulugan "kulay tanso"— ini man an naging pantukoy kan mga Kastila asin Portuges sa mga katutubo na nahiling ninda sa mga daungan. Ikatolo, nagpoon daa ini sa mga pagkakan kan mga kamaharlikaan kan mga Moro na nag-star sa Maynila bago magabot an mga Kastila (bantog pa man an kare-kare sa Sulu asin Tawi-Tawi). Ikaapat, hale daa ini sa mga Indiyanong sepoy poon sa Habagatan Indiya na nagrayaman sa Pilipinas kadtong pananakop kan mga Ingles sa Maynila. excited-makauli, nagkanta sinda kan saindang lutuon gamit an mga makukuang sangkap. Kari-kaari (kari) an apod ninda igdi, na naging kare-kare sa paglipas kan panahon. Reduplikasyon an pangaran kan tataramong kaṟi (Tamil: கறி, lit. 'kari; sarsang mapulot').