Jump to content

Luis Dato

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Si Luis Guevara Dato (4 Hulyo 1906 - 29 Enero 1985) sarong Bikolanong poeta, edukador,

Luis G. Dato
Minundagan(1906-07-04)Hulyo 4, 1906
Baao, Camarines Sur
KagadananJanuary 29, 1985
Baao, Camarines Sur
KasibotanPoet
Bantog na giboManila A Collection of Verse, My Book of Verse, Land of Mai
Mga bantog na gawadOutstanding Catholic Poet 1965
AgomCristeta B. Imperial
Mga akìVicente, Reynaldo, Myrna, Greta, Eugenio, Yolanda, Armi and Barbara
Website
luisgdato.com

periodista, kolumnista asin dating alkalde (1942-1946)[1] kan Baao, Camarines Sur. Siya binibisto man na sarong Bikolista na naghingowa man na mapakarhay na toltol an pagsurat sa Bikol. Kan 1927, pinalis nya sa Ingles an Mi Ultimo Adios ni Jose Rizal, tituladong "Mi Ultimo Pensamiento."[2]

Pamilya

Igwa siyang tolong tugang: Si Rodolfo Dato (nagpublikar kan pinaka enot na librong antologiya nin mga rawitdawit na Ingles puon 1911 abot 1924, tituladong Filipino Poetry kan 1926; edukador, poeta asin Dekano sa Unibersidad kan Nueva Caceres); Francisca Dato Flores (aktres sa entablado, asin pintor); Soledad "Choleng" Dato Hidalgo (parasurat asin saro sa mga tagapakaray kan Bikolana Magazine sa Naga City kan dekada 70); asin si Pablo Dato. An mga magurang niya iyo sinda Eugenio Dato y Esplana asin Barbara Guevara y Imperial. Si Cristeta Imperial iyo an saiyang agom. Igwa sindang walong aki: Vicent, Reynaldo, Myrna, Greta, Eugenio, Yolanda, Armie asin Barbie[3].

Siya sobrino kan pinaka-enot na Pilipinong Obispo si Jorge Barlin.

Komo parasurat

Nakasurat siya nin sobra sa limang gatos na rawitdawit, kadaklan kaini sa Ingles, asin sa Bikol. Nagin siyang parasurat sa magasin na Sanghiran nin Bikol (1927-1931), sa mga peryodikong Bicol Star (1932-1934), Tingong nin Banwaan (1939-1940), Naga Times, Bicol Mail asin staff member kan magasin na Bicolandia, Juan de la Cruz, sa peryodikong Bicol Examiner, Naga Times asin kan magasin na Bikolana. Nagin man siyang kolumnista sa Balalong (1975-1977) kun saen may binibilog siyang bokabularyo kan mga inapod niyang "Mga Pambihirang Tataramon Sa Bikol." Dakul man na kantang Bikol an saiyang dinamot na matipon asin saiyang pinapublikar sa mga peryodikong ini kaya lang daing darang nota.[4] Pambihirang kahamanan niya iyo an pagsurat kan epikong "The Land of Mai," na iyo na an enot asin pinakahalabang epiko sa Ingles dapit sa historya kan Filipinas. Siring man pinalís niya sa Ingles an Bikol Pasyon asin an enot na kabtang kaini nagluwas sa semanal na peryodikong Bicolandia (1928-1932) asin an ikaduwang kabtang napalagda niya sa Bicol Examiner (1947) asin sa Bicol Star (1952).

Mga pagbisto

Pinagmirar siya asin ginawadan nin titulong "Outstanding Catholic Poet" kan taon 1965 kan United Poets Laureate International, sarong pangkinaban na kaayonan nin mga poeta. Kan Hulyo 4, 2012, sarong konkretong memorial an ikinaag sa parke kan gobyerno lokal kan Baao sa pakitabangan kan pribadong kaayonan sa kultura, an Burikbutikan Artists Collective, Inc sa pagtaong onra ki Dato bilang sarong mahusay na parasurat. [5]

Luis G. Dato

Inadalan asin karera

Nag-adal siya nin elementarya sa syudad kan Naga, naghayskul parte sa syudad kan Naga asin pigtapos sa Unibersidad kan Pilipinas, nagkua siya kan Liberal Arts asin kan saiyang abogasya sa parehong eskwelahan alagad tinapos niya ini sa Unibersidad kan Nueva Caceres (1951).

Laen kan pagtukaw niya komo alkalde sa banwaan nin Baao nagin man siyang technical assistant asin PRO sa opisina ni Gobernador Juan Triviño (1951-1959) sa Camarines Sur. Nagtokdo man siya sa mga kolehiyo siring sa Naga College (1953-1954) (ngonyan Naga College Foundation), sa Unibersidad kan Nueva Caceres (1955-1967), asin sa St. Anthony College (1947-1951; 1967-) (ngonyan University of Saint Anthony).

Mga Sinurat

  • A Collection of Verse (1926) Manila[6]
  • My Book of Verses (1926) Manila
  • The Instant Lyre[7]
  • The Land of Mai (sarong epiko sa Ingles manongod sa historya kan Filipinas)
  • Vocabulario Bikol-Ingles-Kastila (1963)
  • Kantahon na Bikol (1969)[4]
  • Morfologia kan Tataramon na Bikol (utay-utay pinaluwas sa Naga Times)
  • Patotodon sa Bikol (Bikol Mail)
  • Sarabihon sa Bikol

Toltolan

  1. ↑ Luis, Dato G. Land of Mai Ciudad nin Iriga 1975
  2. ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2019-10-14. Retrieved 2019-12-30. 
  3. ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2019-12-25. Retrieved 2019-12-30. 
  4. ↑ 4.0 4.1 Cantahon sa Bikol Archived 2019-12-30 at the Wayback Machine.
  5. ↑ http://www.bicolmail.com/2012/?p=2036
  6. ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2019-12-30. Retrieved 2019-12-30. 
  7. ↑ "Archive copy". Archived from the original on 2019-12-30. Retrieved 2019-12-30. 

Ginunuan

  • Istorya Nin Kabikolan. Jaime T. Malanyaon. AMS Pre4ss. Naga City. 1991. 568 p.
  • Luis G. Dato Website- [1]
  • Balalong, sarong semanal na peryodiko sa Naga, pinupublikar kadto ni dainang Gob. Juan F. Triviño.
  • Bikol Journalism Since The 1890's. Ramon Olaño, Jr. The Knight, Vol. XVIII, No. 1, Ateneo de Naga. Nov. 1965
  • Makuapo ni Luis G. Dato Archived 2020-05-16 at the Wayback Machine. Sarong blog kan saiyang makuapo para onra sa mga gibo ni Luis G. Dato
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luis_Dato&oldid=275983"