Abaniko

Sarong mestisang Filipina na igwang kapot na tiritiklop na abaniko

Abaniko o pamaypay

An abaniko sarong tradisyonal na klase nin kinakaptan na pangayab na naggikan sa Filipinas. An abaniko parte kan gubing nin kababaihan siring kan sagkod an bado asin saya kan mga Tagalog asin patadyong kan mga Tausug. Kaidtong panahon, an manlainlain na paggamit asin pagkapot kaini nagtatao nin mangriba-ibang kahulogan.

An tataramon na abaniko gikan sa Kastila na abanico (pangayab). Saro ining tataramon na Portuges na pinasadit, an abano na gikan sa Latin na vannus (pangkayab o pampaypay), sarong tataramon na katakod man sa ventus (duros).

Igwa nin manlainlain na abaniko siring kan gibo sa bulos kan dahon nin anahaw (Livistona rotundifolia). Halimbawa kaini iyo an abaniko sa probinsya nin Quezon asin Camarines Sur. Sa Camarines Sur, dekada 1960 kan nagpoon maggibo nin abaniko sa banwaan nin Canaman.

Literatura

Tinanom na anahaw sa paso

Sarong rawitdawit an naisurat ni Andres Bonifacio dapit sa abaniko. Nakasurat ini sa Kastila.

Mi Abanico

Del sol nos molesta mucho el resplandor,

Comprar un abanico de quita el sol;

Aqui sortijas traigo de gran valor,

De lo bueno acaba de lo major,

De lo major.

El abanico servi sabeis para que?

Para cubrir el rostro de una mujer,

Y con disimulo podreis mirara,

Por entre las rajillas del abanico

Vereis la mar.

Abaniko sa banwaan nin Canaman

An paggibo nin abaniko sa banwaan nin Canaman, Camarines Sur pinonan dekada 1960 kan mag-agom na Macario Adolfo asin Victoria Bobis. Naglakop sa barangay Santa Cruz an industriya kan pagbahan huli sa nagdadakol na parabakal sa laog asin luwas kan banwaan. Huli kaini, an abaniko asin iba pang handicraft iyo an opisyal na One Town, One Product (OTOP) kan munisipyo kan Canaman.

Panluwas na takod

• Pamaypay sarong bayle