Jump to content

Acintya

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

 

Acintya na yaon sa Bali Museum

Si Achintya (hali sa Sanskrit: अचिन्त्य, "an dae maisip, na bisto man bilang Sang Hyang Widhi Wasa (Balinese: "An Banal na Orden") asin Sang Hyang Tunggal ("An Divine Oneness"), [1][2][3][4] na an Kataas-taasang Diyos nin Indonesian Hinduism (pormal na bisto bilang Agama Hindu Dharma), lalo na sa isla nin Bali. An Achintya na katumbas nin metapisiko na konsepto ng Brahman kan Indian Hinduism asin an Kataas-taasang Diyos sa tradisyonal na wayang (shadow puppet) na teatro. An gabos nin mga diyos, diyosa, asin pag-iral na pinagtutubudan na an pagpapahiling nin Achintya sa Balinese Hinduism.[5]

Papel

[baguhon | baguhon an source]
An trono nin mga burak sa Supremong Dios

Tumutugon si Achintya nin medyo dai pa sana nahahaloy na tendensia pasiring sa monismo sa Bali, segun dian igwa nin sarong supremong dios, asin na an gabos na ibang dios Mga kapahayagan sana nia.[6][7] An Achintya an kadaihan nin halaga asin kinokonsiderar na ginikanan kan Uniberso, an gabos na iba pang dios naghahale sa saiya.[8]

Parati siyang kaayon sa diyos nin saldang, asin ipinapahiling iyan na may kalayong nakakaibanan niya. An saiyang pagkahuba nagpapahayag na "an saiyang pag'iisip dai na dara kan saiyang mga sentido-faculty".[9]

An mga pamibi asin dolot dai direktang itinatao sa Achintya, kundi siring man sa iba pang kapahayagan kan pagkadios. Parati dai man ngani siya narepresentar, kun saen sa kasong ini pig'aan lang siyang tronong mayong laog sa ibabaw nin harigi (the Padamsana, lit. "lotus throne"), sa laog kan mga templo sa Balenes.[10]

An pag'oltan kan Padamsana bilang altar sa Kahuruhalangkawing Diyos, resulta nin sarong Ika-16 na siglo na reporma sa Hindu, pinangenotan ni Dang Hyang Nirartha, an padi kan Gelgel King Batu Reggong (also Waturenggong), kan panahon na naglalakop an Islam hale sa sulnupan paagi sa Java.[11] Si Dang Hya Nirartha nagtogdok nin mga templo sa Bali asin idinagdag an altarg Padamsana sa mga templo na sinongko nia.[12]

Politikal na mga aspekto

[baguhon | baguhon an source]

Poon kan matapos an Guerra Mundial II asin an Gerang Indones nin Independence, inaprobaran na kan Republika nin Indonesya an pilosopiya politikal ni Pancaisla (literalmente, "An limang prinsipyo"), na minatogot sa katalingkasan sa relihiyon. Minsan siring, an reglamento naghahagad na an relihion sa pagduda saro sana an kahulogan, i.e., basado sa paniniwala nin solo asin daing sagkod na dios. Sa irarom kan sistemang ini, anom na relihiyon an rinerekonoser: Islam, Budhismo, Katolisismo, Protestantismo, Hinduismo, asin sa huri nin Confucianismo.[13]Tanganing masunod an mga regulasyon, namatean kan Balinese Hindu na kaipuhan nindang pakosogon an konoteistikong elemento kan pagtubod, sa siring mas mahalagang marhay na papel ni Achintya.[14] Sa pag-apod saiya, pinili ninda an terminong Sangguniang Wala Washa (na nabantog bilang "Dios na Makakamhan sa Gabos"), na minsan ngani inimbento kan mga taon 1930 nin Protestanteng mga misyonero tanganing iladawan an Kristianong Dios, pinaghunang marhay na naglaladawan sa supremong dios nin Hindu..Kaya ini an pangaran na mas lakop ngunyan na piggagamit kan modernong Balinese.

Hilingon pa

[baguhon | baguhon an source]


Mga toltolan

[baguhon | baguhon an source]
  1. ↑ Margaret J. Wiener (1995). Visible and Invisible Realms: Power, Magic, and Colonial Conquest in Bali. University of Chicago Press. pp. 51–55. ISBN 978-0-226-88580-3. 
  2. ↑ Helen M. Creese (2016). Bali in the Early Nineteenth Century: The Ethnographic Accounts of Pierre Dubois. BRILL Academic. pp. 226–227. ISBN 978-90-04-31583-9. 
  3. ↑ Hobart, Angela (2003). Healing Performances of Bali: Between Darkness and Light. Berghahn Books. p. 151. ISBN 9781571814814. 
  4. ↑ Hobart, Angela (2003). Healing Performances of Bali: Between Darkness and Light. Berghahn Books. p. 151. ISBN 9781571814814. 
  5. ↑ "Acintya dalam Perspektif Hindu: Sifat Tak Terpikirkan Tuhan yang Terwujud". Pubvel. Archived from the original on 27 December 2023. Retrieved 5 January 2024.  Unknown parameter |lang= ignored (|language= suggested) (help); Unknown parameter |url-status= ignored (help)
  6. ↑ Toh, Irene; Morillot, Juliette; Guthrie-Haer, Debbie (2010). Bali: A Traveller's Companion. Editions Didier Millet. pp. 45–46. ISBN 9789814260268. 
  7. ↑ Reader, Lesley; Ridout, Lucy (2002). The Rough Guide to Bali and Lombok. Rough Guides. p. 97. ISBN 9781858289021. 
  8. ↑ Wiener, Margaret J. (1995). Visible and Invisible Realms: Power, Magic, and Colonial Conquest in Bali. University of Chicago Press. p. 51. ISBN 9780226885827. 
  9. ↑ Hobart, Angela (2003). Healing Performances of Bali: Between Darkness and Light. Berghahn Books. p. 151. ISBN 9781571814814. 
  10. ↑ Berkmoes, Ryan Ver (1 May 2015). Bali & Lombok (15 ed.). p. 26. ISBN 978-1743213896. 
  11. ↑ Berkmoes, Ryan Ver (1 May 2015). Bali & Lombok (15 ed.). pp. 46–47. ISBN 978-1743213896. 
  12. ↑ Eiseman Jr, Fred B. (1990). Bali, sekala and niskala. Periplus Editions. p. 266. ISBN 0-945971-03-6. 
  13. ↑ Eiseman Jr, Fred B. (1990). Bali, sekala and niskala. Periplus Editions. pp. 38–39. ISBN 0-945971-03-6. 
  14. ↑ McDaniel, June (2013), A Modern Hindu Monotheism: Indonesian Hindus as 'People of the Book'. The Journal of Hindu Studies, Oxford University Press, doi:10.1093/jhs/hit030
Kinua sa "https://bcl.wikipedia.org/w/index.php?title=Acintya&oldid=272889"