Balay Negrense
An Balay Negrense (Ilonggo kan Harong Negrense) sarong museo sa Silay City, Negros Occidental, sa Filipinas. An museo tinatampok an buhay-buhay kan panahon kahurihan kan ika-19ng Siglo kan mga negosyanteng paratubo na nagtogdas nin mga asukarera sa probinsya nin NEgros Occidental; ini an pinakaenot na museo nakaag sa nasabing probinsya.
Agi-agi[baguhon | baguhon an source]
An Balay Negrense dati iyo an harong na gugurang ni Victor F. Gaston, aki ni Yves Leopold Germain Gaston asin Prudencia Fernandez. An gurang na Gaston saro sa kagporoon kan pagpatanom nin tubo sa parteng ini kan Filipinas. Sarong tubong Normandy, Pransya, naagom niya sarong Filipinang taga-Batangas na kun saen sa lugar na ini enot siyang nagprobar magpatanom-tanom nin tubo bago siya naghubo sa Negros. Tinogdok kan 1897, an harong nahaman kan an agom ni Victor Gaston nagadan asin durante kan siya nag'eestar sa hjsyenda kan saiyang ama, an Hasyenda Buen Retiro. an estruktujrang ini igdi na gayo nag[erok si Victor asin an saiyang toseng aki poon 1901 sundo 1927 kun kasuarin na siya nagadan. Napabayaan na dai na nagagamit, an estruktura naaliwasan na kan mga taon 1970 asin nagkagaraba-gaba na. An saro sa tagamana, na iyo si Msgr. Guillermo Ma. Gascon, kairiba an grupo nin mga agit-agitan na Negrenses na may pagkamoot sa kultura, nagmukna nin sarong kasararoan na ngapit inapod na Negros Cultural Foundation. Kan 1992, si Msgr. Guillermo Ma. Gascon pigdonar na logod an estruktura sa Philippine Tourism Authority (ngonyan inaapod nang Tourism Infrastructure and Enterprise Zone Authority). Sa donasyon kan mga prominenteng indibidwal asin tabang pinansyal sa halagang PhP5,000,000.00 hale sa Philippine Tourism Authority, an estruktura hinirahay asin sinangkap nin mga mwebles na luma asin mga kagamitan naangay sa kadtong panahon. An museo opisyalmenteng binuksan asin inauguraran kan Oktobre 6, 1990. Sa ri'gon kan BR Nu. 1 petsado Marso 8, 1994 kan National Historical Institute of the Philippines (National Historical Commission of the Philippines, na), ini nalista bilang Pamanang Harong.[1][2]
Arkitektura[baguhon | baguhon an source]
An harong tipong arapodan na 'harong na gapo', pero naaaninaw igdi an impluensyang Amerikanong kolonyal, asin an ibabang soson tinogdok bako sa gapo kundi sa konkreto. An mga harigi hale sa matagas na kahoy na barayong asin an mga salog siring man hale sa parehong kahoy. An ikaduwang soson kan estruktura gibo sa kahoy asin inatopan kan galbanisadong sim imbes na baldosa.
An harong na ini may naglalangkaw na kisameng apat na metro asin mahiwas na mga bintana na sa ibaba kaini may mga bentanilyang igwang nagdadaro-dalayday na mga tabla na pwedeng iisog ngane maglaog an duros. An salog man sa ibaba katal sa daga nin mga sarong metro ngane an mga kahoy na pundasyon nabuburu-busoan kan tayap nin duros asin ini nasirbeng pampa-alang kan alumahad na pwedeng iyo an magpalapa' sa pundasyon.
An harong, duwang soson, may 12 kwartong turogan, asin may mahiwason na sala na kun ibabaing sa ibang mga harong kolonyal, iyo na an pinakadakula sa Syudad nin Silay. An estruktura talagang medyo napapalaen huli pa kan mga desenyong rukitdukit sa mga bintana kaini saka sa mga tinigib na guhit sa mga lanob kan mga bentanilya asin an mahiwason na hardin sa palibot kaini.[3]
