Campe

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya

Sa mitolohiyang Griyego, an Campe o Kampe (/ˈkæmpiː/;[1] Griyego: Κάμπη) na sarong babaeng halimaw. Siya an bantay, sa Tartarus, kan Cyclopes asin Hecatoncheires, na ikinulong ni Uranus duman. Kan ipropesiya kay Zeus na siya na manggagana sa Titanomachy—an dakilang digmaan laban sa mga Titans—sa tabang kan mga preso ni Campe, ginadan niya si Campe, pinalaya an mga Cyclopes asin Hecatoncheires, na nagtabang kay Zeus na daugon si Cronus.[2]

Ngaran[baguhon | baguhon an source]

An pangarang itinao sa mga tekstong Griyego na Κάμπη, na may tuldik sa inot na pantig. Bilang karaniwang pangarang κάμπη ay an tataramon sa Griyego para sa ulod o silkworm. Malamang na may kaugnayan ini sa homophone na καμπή (na may impit sa ikaladuwang pantig) na an inot na sanihon na an pag-ikot kan sugok, asin nagkaigwa nin kahulugan, sa pangkagabusan, sa anumang uri nin liko, o kurba.[3]

Mga pinaghalian[baguhon | baguhon an source]

Inot tang nadangog an pagkabilanggo kan mga Cyclopesasin Hecatoncheire, saka kan suminunod na pagluwas ninda ni Zeus sa Hesiod's Theogony.[4] Minsan siring dai nasambitan ni Hesiod an Campe, o siisay man na guardia para sa mga preso. An mga pangyayaring ini posibleng isinaysay man sa nawarang berso nin epiko na Titanomachy,[5] na diyan an parasurat kan mitolohiyang si Apollodorus tibaad nakabasar sa saiyang salaysay dapit sa guerra.[6] Segun ki Apollodorus:

Zeus waged the war against Cronus and the Titans. They fought for ten years, and Earth prophesied victory to Zeus if he should have as allies those who had been hurled down to Tartarus. So he slew their jailoress Campe, and loosed their bonds.[7]

Sinasabi ni Diodorus Siculus na an dios na si Dionysus, mantang nagkakampo sa kataed kan siudad nin Zabirna sa Libya, nakanompong asin ginadan "an sarong monster na daga na inaapod Campê" na ikinatatakot nin grabe kan siudad, na guminadan sa dakol sa mga residente kaiyan.[8]Daing sinasabi si Apolodoro o Diodorus na sia Campe; minsan siring, an Griegong poeta na si Nonnus nagtatao nin detalyadong marhay na detalye. Sono ki Nonnus, si Zeus, kaiba an saiyang dagoldol, nalaglag:

highheaded Campe ... for all the many crooked shapes of her whole body. A thousand crawlers from her viperish feet, spitting poison afar, were fanning Enyo to a flame, a mass of misshapen coils. Round her neck flowered fifty various heads of wild beasts : some roared with lion's heads like the grim face of the riddling Sphinx; others were spluttering foam from the tusks of wild boars; her countenance was the very image of Scylla with a marshalled regiment of thronging dog's heads. Doubleshaped, she appeared a woman to the middle of her body, with clusters of poison-spitting serpents for hair. Her giant form, from the chest to the parting-point of the thighs, was covered all over with a bastard shape of hard sea-monsters' scales. The claws of her wide-scattering hands were curved like a crooktalon sickle. From her neck over her terrible shoulders, with tail raised high over her throat, a scorpion with an icy sting sharp-whetted crawled and coiled upon itself. Such was manifoldshaped Campe as she rose writhing, and flew roaming about earth and air and briny deep, and flapping a couple of dusky wings, rousing tempests and arming gales, that blackwinged nymphe of Tartaros: from her eyelids a flickering flame belched out far-travelling sparks. Yet heavenly Zeus ... killed that great monster, and conquered the snaky Enyo Cronos.[9]

Kaya para ki Nonnus, si Campe garo babae hale sa itaas na karaba asin mas halangkaw pa, may timbangan nin sarong pandagat gikan sa daghan pababa, na igwang magkapirang handikenage, kaiba an mga parte kan nagkapira pang hayop na nagdudukot sa saiyang hawak.[10] An saiyang pagsasaladawan sa Campe nakakaagid sa deskripsyon ni Hesiod kan monster Typhon (Theoggony 820 li.[11] Si Joseph Eddy Fontenrose nagsasabi na para ki Nonnus, Campe "sarong babaeng katimbang kan saiyang Tipo ... An boot sabihon, sia si Echidna an ngaran, arog kan ipinaririsa ni Nonnus, na inaapod siang Enyo na nagpapamidbid kan saiyang mga tabay na may ekida, asin iinaagid nia ini sa Sphinx saka Skylla.[12]


Mga toltolan[baguhon | baguhon an source]

  1. Avery, Catherine B. (1962). New Century Classical Handbook. New York: Appleton-Century-Crofts. p. 250. 
  2. Grimal, p. 87 s.v. Campe; Smith, s.v. Campe; Apollodorus, 1.2.1; Diodorus Siculus, 3.72.2–3; Nonnus, Dionysiaca 18.236–264.
  3. Ogden, p. 86; LSJ, s.vv. κάμπη, καμπή, compare with LSJ, s.vv. κάμπι^μος, κάμπος.
  4. Hesiod, Theogony 154–159, 501–502, 624–629.
  5. West 2002, p. 110.
  6. Hard, p. 68, says that Apollodorus' version "perhaps derived from the lost Titanomachia, or from the Orphic literature". See also Gantz, p. 45.
  7. Apollodorus, 1.2.1 = Eumelus Titanomachy F6 West 2003, pp. 226–229.
  8. Ogden, p. 85; Diodorus Siculus, 3.72.2–3. Ogden describes Diodorus' account as having "some sort of loose associations with the Titanomachy."
  9. Nonnus, Dionysiaca, 18.236–264.
  10. Ogden, pp. 85–86; Fontenrose, pp. 243–244.
  11. Rouse, p. 79 n. c; Ogden, p. 85.
  12. Fontenrose, pp. 243–244. Fontenrose, who also associates Campe with the Babylonian sea-monster Tiamat, notes that "Epicharmos (ap. Hesych. K614) either called Kampe a kêtos or spoke of some kind of sea-beast called kampê. See Mayer (1887) 232-234; Vian (1952) 210, 285".