Jump to content

Kortesiyang pangaran

Gikan sa Bikol Sentral na Wikipedia, an talingkas na ensiklopedya
(Nakatukdo hali sa Courtesy name)
Kortesiyang pangaran (Zi)
Pangaran na Intsik
Tradisyonal na Intsik(表) 字
Hanyu Pinyin(biǎo) zì
Wade–Giles(piao)-tzu
Pangaran na Bietnames
Alpabetong Bietnamestự
Chữ Hán
Pangaran na Koreano
Hangul
Hanja
Pigrebersong Romanisasyonja
McCune–Reischauercha
Pangaran na Hapones
Kanji
Hiraganaあざな
Pigrebersong Hepburnazana

An kortesiyang pangaran (Chinese: ; pinyin: ; literally: "karakter"), inaapod man na istilong pangaran, iyo an pangaran itinatakod sa sarong lalaki sa panahon inabot na an saiyang pagkagurang na kadugangan sa dati niyang pangaran.[1] An praktis o gawe na ini sarong tradisyon uso sa Asyang Subangan na kultura, karabali diyan an Tsina, Hapon, Korea, asin Byetnam.[2]

An kortesiyang pangaran dai ikaribong sa arteng pangaran, saro pang bansag na karibayan sa pangaran uso man sa Asyang Subangan, na ini mas harani sa konsepto nin sarong "tagong-ngaran" o "pangaran sa pagsurat".[1]

An kortesiyang pangaran tradisyonal na tinatao sa mga Tsinong lalake pag'abot edad na 20 sui, na nagtatanda kan saindang pag'abot nin hustong gurang. Ini kumboot itinatao man sa mga babae, parati kun ikinasal na.[1] An gawe na ini bako nang kumon sa modernong Tsinong sosyedad. Susog sa Libro nin mga Rito, pakaabot nin lalake kan saiyang hustong gurang, bakong sa may galang kan mga kagurubay na siya pag'aporon pa sa tinaong pangaran.[3] Kaya, an tinaong pangaran nakatagama para sa sadiri niya lang asin para sa mga nakakagurang saiya, mantang an kortesiyang pangaran gagamiton kan mga kagurubay na gurang sa sadiri nindang henerasyon sa pagsambit magkakapwa sa mga okasyon na pormal o sa pagsurat.

Sa pagtaram heneral, an mga kortesiyang pangaran kan panahon nin Dinastiyang Qin saro sanang gubkas (silaba), asin poon Qin sundo ika-20ng siglo kadakulan mga tigduduwang gubkas, na binibilog nin duwang kalingking Tsino.[1] An mga kortesiyang pangaran parati ibinabase sa kahulogan kan nataong pangaran nin saro katawo. halimbawa, an nataong pangaran ni Chiang Kai-shek (中正, romanisado komo Chung-cheng)asin an kortesiyang pangaran (介石, romanisado sa Kai-shek) parehas na na hexagramo kan I Ching.[nangangaipo nin toltolan]

Mga halimbawa

[baguhon | baguhon an source]
Tsino Pangaran nin pamilya Nataong pangaran Kortesiyang pangaran
Lǎozǐ 老子 Ěr Bóyáng 伯陽
Kǒngzǐ (Confucius) 孔子 Kǒng Qiū Zhòngní 仲尼
Sūnzǐ (Sun Tzu) 孫子 Sūn Chángqīng 長卿
Cáo Cāo 曹操 Cáo Cāo Mèngdé 孟德
Guān Yǔ 關羽 Guān Yúncháng 雲長
Liú Bèi 劉備 Liú Bèi Xuándé 玄德
Zhūgé Liàng 諸葛亮 Zhūgé 諸葛 Liàng Kǒngmíng 孔明
Zhào Yún 趙雲 Zhào Yún Zǐlóng 子龍
Lǐ Bái 李白 Bái Tàibái 太白
Sū Dōngpō 蘇東坡 Shì Zǐzhān 子瞻
Yuè Fēi 岳飛 Yuè Fēi Péngjǔ 鵬舉
Yuán Chónghuàn 袁崇煥 Yuán Chónghuàn 崇煥 Yuánsù 元素
Liú Jī 劉基 Liú Bówēn 伯溫
Táng Yín 唐寅 Táng Yín Bóhǔ 伯虎
Máo Zédōng 毛澤東 Máo Zédōng 澤東 Rùnzhī 潤之
Chiang Kai-shek 蔣介石 Jiǎng Zhōngzhèng 中正 Jièshí 介石
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Wilkinson, Endymion Porter (2018). Chinese History: A New Manual. Cambridge, MA: Harvard University Asia Center. p. 143-145. ISBN 978-0998888309. 
  2. Ulrich Theobald. Names of Persons and Titles of Rulers
  3. "Qū lǐ shàng" 曲禮上 [Summary of the Rules of Propriety Part 1]. Lǐjì 禮記 [Book of Rites]. Line 44. A son at twenty is capped, and receives his appellation....When a daughter is promised in marriage, she assumes the hair-pin, and receives her appellation.