Domingo Abella (doktor)

Manunungod an artikulong ini sa sarong doktor asin parasurat sa Bikol Annals. Para sa ibang gamit, hilingon an Domingo Abella (politiko).

Si Domingo Calleja Abella saróng Bikolanong doktor asín an kagsúrat kan Bikol Annals. Nagin siyáng pamayó kan International Association of Historians of Asia. Siyá nagin Direktor kan Bureau of Records Management (mas bantog sa pangaran na, National Archives) kan Filipinas (September 1967 - 1975?).

An mga magúrang niyá iyo sindá Don Leocadio Abella, akì kan si martir na Manuel P. Abella, asín si Dona Felisa Malonda Calleja na matuáng tugang kan ina ni Jose Calleja Reyes.

Si Abella sarong doktor sa medisina alagad mas minoot pang mag'adal asin magsurat manongod sa kultura asin historya. Mala ta gasto niya an personal na pondo, naglibot sa Europa, partikularmente sa mga archivo kan Espanya, sa pagsukit kan mga dokumento manongod sa historya kan Filipinas, orog na kan Kabikolan. Bunga kan saiyang paghingoa, napalagda niya an librong Bikol Anmnals, adal na hararom niya manongod kan historya eklesiastiko sa dioceses kan Nueva Caceres. Igdi pigladawan niya an administrasyon asin buhay kan mga nag'surunod na obispong nagturukaw sa nasambit na dioceses.

Kan siya nagtukaw komo director kan National Archives kan taon 1967 inabotan niya an burong ini sa baralanggong kamugtakan (na inapod niyang bodega) asin an mga dokumento yaon sa peligrong matunaw sa salang pagsaray asin sa mga aloy.

Enot na ginibo niya an paghubo kan gabos na rekord asin dokumento saray kan Buro hale sa kalye Oroquieta asin ibalyo sa walang parte kan edipisyo kan National Library sa kalye T. M. Kalaw kun saen mas mahiwas asin mas areglado an kamugtakan.

Pinaklasipikar niya gabos na dokumento, pigpisanpisan sa sarayan na kabinet ngane madale an paghanap bako lang kan mga emleyado kundi kan mga iskolar asin mga para'adal. Huli kaini natawan nin toltol na index asin catalogue an mga saray na dokumento.

Sa saiyang pagtukaw komo direktor, ipinagboot niya an pagpalagda kan magasin na Archiviniana, enot na nagluwas kan Hulyo 1968 kun saen an enot na editor iyo si Leonor J. Aureus, saro sa aki ni Leon Aureus. Sa administrasyon niya, an magasin iyo an kwenta publikasyon kan Buro.

Mga artikulong sinurat

• Spanish Mestizo. Archiviniana magazine. Oktobre 1975. p. 2-5.
• Pre-Spanish Natives Were Literate. Archiviniana magazine. Oktobre 1975. p. 15-16.
• Diplomatic Credentials in Pilipino and Ancient Script? Archiviniana magazine. Oktobre 1975. p. 10-14.
• "Filipiniana Treasures in Repositories Abroad."Archiviniana (August 1972): p. 1-13.
• "Is it historically correct to say today that Bishop Miguel Lino de Espeleta (1701-1771) was a Filipino?"

Philippine Historical Bulletin; v.iv. 3 Sept. 1960. Binasa sa Symposium pinag'amaan kan Phil. Historical Association sa Manila Auditorium, Agosto 27, 1960.

Mga librong pinalagda

• Bikol Annals. 1954.
• The Flag of our Fathers. 1977.
• From Indio to Filipino.

Mga panluwas na takod

• Domingo Abella sa retrato.com.ph

Nota

• Retrato ni Dr. Domingo C. Abella sinapi sa Archiviniana magazine. Okt. 1975. p. 28. National Archives.